Kwas chlebowy zaliczany jest do grupy produktów „żywności funkcjonalnej”, czyli żywności pochodzenia naturalnego, która wykazuje udokumentowany pozytywny wpływ na zdrowie i funkcjonowanie organizmu, który jest wynikiem z efektu odżywczego zawartych w tej żywności składników odżywczych uznawanych za niezbędne organizmowi.
W kwasie chlebowym gromadzą się witaminy z grupy B, w tym witamina B12, witamina C, witamina E, a także selen, mangan oraz cynk.
Ten wspaniały napój chlebowy jest naturalnym probiotykiem, gdyż zawiera pałeczki kwasu mlekowego. Ponadto uznaje się go za jeden z najlepszych produktów probiotycznych. Kwas chlebowy wpływa pozytywnie na zdrowie przewodu pokarmowego, wzmacnia odporność, poprawia przemianę materii, szczególnie polecany jest dla osób praktykujących dietę odchudzającą. „Oranżada wiejska” pomaga także odbudować prawidłowy mikrobiom jelitowy. Spożywanie kwasu chlebowego efektywnie łagodzi wzdęcia, zaparcia, a nawet zmniejsza ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. Napoje probiotyczne, do których należy ten kwas mogą również pomóc zniwelować objawy nietolerancji laktozy, w tym biegunki, oraz zmniejszyć częstotliwość występowania alergii pokarmowych.
Ostatnio potwierdzono i takie fakty, że kwas chlebowy wpływa również korzystnie na serce oraz układ krążenia; ma zdolność obniżania poziomu „złego” cholesterolu i można go z powodzeniem stosować w profilaktyce miażdżycy.
Kwas chlebowy ma bardzo długą tradycję, ponieważ, jak podają źródła historyczne, przygotowywano go już w X wieku i, prawdopodobnie, wynaleźli ten napój Słowianie.
Napój w tamte czasy gościł przeważnie na stołach uboższych rodzin, bo był łatwy do zrobienia, ale przede wszystkim tani i służył jako baza prawie do każdej potrawy.
Kwas chlebowy domowej roboty chętnie pijano podczas upałów, ponieważ doskonale nawadniał organizm i gasił pragnienie np. podczas żniw oraz wielu innych prac w gospodarstwie. Chociaż kwasem chlebowym delektowano się również na dworach. Natomiast recepturę i sposób przygotowania przekazywano z pokolenia na pokolenie, a w XIX wieku rozpoczęto produkcję przemysłową kwasu chlebowego, jednakże „oranżada wiejska” nie była w stanie konkurować z wieloma innymi słodkimi napojami i o kwasie chlebowym zapomniano.
W dobie obecnej już od kilku lat obserwuje się wzrost zainteresowania kwasem chlebowym, czyli naturalny kwas chlebowy wrócił do łask i jest polecany do spożywania, gdyż bardzo pozytywnie wpływa na zdrowie.
Kwas chlebowy można przygotować własnoręcznie kilkoma sposobami. Jednakże rzeczą bardzo istotną w tym procesie jest to, że chleby, których będzie się używać, powinny być dobrej jakości, na zakwasie, bez "polepszaczy" i spulchniaczy. Dlatego najodpowiedniejszym wyborem będzie pieczywo własnego wypieku.
Aby cieszyć się smakiem naturalnej „wiejskiej oranżady” potrzeba: 500 g czerstwego chleba razowego; 250 g czerstwego chleba żytniego; 5 l wody; 20 g drożdży; 150 g cukru (można też dodać miodu, co tylko ulepszy smak napoju).
Przygotowanie:
- Najpierw trzeba przygotować większe naczynie, najlepiej gliniane.
- Chleb pokroić w kostkę (wcześniej można chleb włożyć na chwilę do piekarnika, by otrzymać bogatszy smak goryczki) i przełożyć do naczynia.
- Zalać pokrojony chleb gorącą wodą, przykryć gazą i odstawić na 24 godziny w temperaturze pokojowej.
- Po upływie doby przecedzić mieszankę, chleb delikatnie wycisnąć.
- Do odcedzonej mieszanki dodać cukier.
- W osobnym naczyniu rozrobić drożdże z wodą i odrobiną cukru.
- Po ok.15 minutach można je dodać do mieszanki.
- Wymieszać całość, przykryć gazą i odstawić w ciepłe i suche miejsce na kolejne 24 godziny.
- Po tym czasie otrzymany kwas chlebowy (można go, a nawet lepiej, kolejny raz przecedzić) przelać do butelek (2/3 pojemności), natomiast jeśli się chce uzyskać ciekawszy smak, należy dodać kilka sztuk rodzynek, skórkę z cytryny albo miętę.
Przygotowany w ten sposób kwas chlebowy będzie się nadawał do spożycia po upływie co najmniej trzech dni. Przechowuje się go w lodówce albo w chłodnej wiejskiej piwnicy, a spożyć go najlepiej w ciągu tygodnia.
Mimo tak wielu walorów prozdrowotnych domowy kwas chlebowy nie jest polecany do spożywania kobietom w ciąży i matkom karmiącym piersią, jak też dzieciom, ponieważ napój zawiera alkohol.
Domowy kwas chlebowy jest przeciwwskazany też osobom z marskością wątroby czy wrzodami żołądka.
