W dniu dzisiejszym masy konsumentów kierują się datami ważności na opakowaniach przy ocenie produktu i sprawdzają czy dany produkt można jeszcze jeść. Jednakże to nie do końca słuszna taktyka. W wielu przypadkach zdarza się, że termin przydatności do spożycia produktu jeszcze nie upłynął, a artykuł już jest zepsuty czy odwrotnie - mimo, że już termin przydatności minął, a produkt wciąż jest świeży. Takie podejście jest jedną z wielu przyczyn w marnowaniu sporych ilości jedzenia.
W 2019 roku zostały przeprowadzone badania, z których wynikło, że około 10 procent odpadów żywnościowych w Unii Europejskiej wiąże się z oznaczaniem dat na produktach. Ponadto odpady żywnościowe uzupełnia ich błędna interpretacja przez konsumentów, a zasadniczo pojęcia „najlepiej spożyć przed”.
Najczęściej występującymi oznaczeniami dat na etykietach są np., „należy spożyć do...” z oznaczoną datą, po której nie powinno już spożywać danego produktu, albo „najlepiej spożyć przed (końcem)...” - oznacza datę, po której żywność może stracić na jakości, ale nie staje się szkodliwa.
W związku z tym Komisja Europejska chce zaproponować zmianę przepisów Unii Europejskiej w zakresie oznaczania terminów żywności. Jedną z propozycji KE byłoby dodanie kolejnych pojęć na etykiety np., „często dobre dłużej”.
Komisji Europejskiej zależy na tym, aby zmiany nie byłyby wprowadzane pochopnie, nie zagrażały bezpieczeństwu żywności oraz były wyraźnie zrozumiałe dla kupujących. Dlatego, aby wypracować jak najlepsze rozwiązanie problemu teraz są prowadzone badania konsumenckie i konsultacje publiczne.
Do produktów, które nadają się do jedzenia mimo upływu daty ważności należą: makaron, ryż, kasza, cukier, sól, miód i nasiona roślin strączkowych.
Jak się okazuje, makarony można bezpiecznie przechowywać około roku. Jeszcze dłużej przydatny do jedzenia, mimo upływu daty ważności, jest ryż. W przypadku kaszy gryczanej termin wynosi około 8 miesięcy, a innych rodzajów kaszy - kilka miesięcy.
Znana jest też grupa produktów, których przydatność na ich spożywanie nie kończy się właściwie nigdy. Jest to: cukier, sól i miód. Miód może zmienić swój kolor czy konsystencję, ale odpowiednio przechowywany się nie zepsuje.
Odpowiednie przechowywanie jest podstawą do długowieczności produktów oraz dłuższego terminu przydatności do spożycia.
Suche produkty warto trzymać w jednej szafce ulokowanej daleko od lodówki i piekarnika. Szafka musi być też zacieniona.
W przypadku innych produktów, które mogą być spożywane nawet po upływie daty ważności, najważniejszym momentem jest zapoznanie się z ich konsystencją, kolorem i zapachem. Jeżeli produkt, np. jogurt, wygląda i pachnie normalnie, to, z pewnością, można go zjeść, nie zważając na to, że jest już po terminie jego przydatności do spożycia.
Jednakże są też produkty, których nie powinno się jeść po upływie daty ważności.
Należą do nich m.in. jajka. Przeterminowanych jajek nie powinno się spożywać ze względu na zagrożenie zakażeniem salmonellą, a produkty takie jak wędliny, kiełbasy czy inne mięsne przetwory są niebezpieczne ponieważ może rozwijać się w nich groźna bakteria listeria.
Warto także wiedzieć o tym, że data ważności dotyczy produktów nieotwartych. Na wielu produktach są dodatkowe napisy, np., „należy spożyć w ciągu x dni od otwarcia opakowania”. W tym przypadku należy dostosować się do podanych wskazówek.
