Przepisów na chleb jest bardzo dużo, ale wśród wielu jego gatunków są trzy główne rodzaje: chleb pszenny, żytni i pszenno-żytni. Dla urozmaicenia smaku pieczywa są wykorzystywane również niektóre dodatki np. siemię lniane, pestki słonecznikowe itd. Natomiast podstawowymi składnikami chleba są: mąka (pszenna lub żytnia), woda, sól i potrzebne do fermentacji zakwas albo drożdże.
Spożywany codziennie jako jeden z podstawowych produktów w diecie chleb ma cenne wartości odżywcze. Pieczywo jest świetnym źródłem węglowodanów odpowiadających za odżywienie organizmu na cały dzień. Chleb wspiera mózg i ciało, dodając sił do aktywniejszych działań organizmu.
Ponadto chleb, a przeważnie upieczony na zakwasie, pozytywnie wpływa na zdrowie jelit, ponieważ jest bogaty w błonnik, który pomaga w prawidłowej pracy układu pokarmowego oraz trawiennego. Pieczywo zawiera także łatwo przyswajalne dla człowieka białko, które odpowiada za budowę tkanek.
Chleb zawiera aminokwasy, witaminę E oraz witaminy z grupy B. W chlebie jest obecne żelazo, potas i cynk. Dla zdrowia cenniejszy jest chleb ciemny, gdyż zawiera więcej prozdrowotnych elementów.
Chleb na długo zapewnia uczucie sytości. Dla zaspokojenia głodu wystarczy zaledwie kromka tego pieczywa.
Od gatunku pieczywa zależy sposób jego przygotowania. Np. chleb na drożdżach należy piec ok. 45 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 220 st. C i aby uzyskać chrupiącą skórkę oraz miękkie wnętrze chleba, piekarnik ustawia się na tryb parowania lub wstawia się obok piekącego się bochenka miskę z wodą.
Chleb na zakwasie piecze się wieloetapowo. Najpierw piecze się go w 220 st. C, po ok. 10 minutach obniża temperature do 200 st. C, a po upływie kolejnych 10 minut zmniejsza się do 180 st. i piecze się jeszcze w ciągu 30 minut.
Upieczony, gorący bochenek poleca się ostudzić w koszyczku lub na kratce kuchennej, ponieważ świeżo upieczony chleb musi mieć czas na odparowanie. Po odparowaniu bochenek należy przykryć ściereczką i pozostawić na kilka godzin w ciepłym miejscu na ok. 3-4 godz. W tym momencie można spryskać chleb wodą, co zapewni miękką, ale chrupiącą skórkę.
Podajemy staropolski przepis na chleb domowy z chrupiącą skórką.
Składniki: mąka pszenna 500 g; świeże drożdże 25 g; masło 20 g; woda letnia 250 ml; sól – 1 i pół łyżeczki; cukier – 1 łyżeczka.
Przygotowanie
- Drożdże utrzeć z cukrem, dodać 50 ml letniej wody i 1 łyżkę mąki. Wszystko zamieszać i pozostawić do wyrośnięcia na 15 minut.
- Zaczyn drożdżowy dodać do mąki, zamieszać drewnianą łyżką, a następnie dodać wodę z rozpuszczoną w niej solą, wlać rozpuszczone letnie masło i wszystko zamieszać łyżką.
- Przykryć ściereczką i pozostawić na godzinę w ciepłym miejscu do wyrośnięcia.
- Wyrośnięte ciasto najpierw zagniatać w misce, a następnie wyłożyć na stolnicę podsypaną mąką i jeszcze raz zagniatać, aż się stanie gładkie i elastyczne.
- Wyrobione ciasto uformować w kształt bochenka chleba i ułożyć na posypaną mąką brytfankę. Przykryć ściereczką i pozostawić w ciepłym miejscu do podwojenia objętości.
- Wyrośnięty bochenek posmarować wodą.
- Ostrym nożem naciąć górę i wstawić do nagrzanego do 220 st. C piekarnika z funkcją góra-dół.
- Piec w temperaturze 220 st. C w ciągu 35 minut na środkowej półce piekarnika.
- Upieczony chleb przełożyć na kratkę i pozostawić do całkowitego ostudzenia.
W ten sposób upieczony chleb musi być pyszny – miękki w środku, a na wierzchu ma chrupiącą skórkę. Ponadto będzie to najzdrowsze pieczywo, gdyż zostało własnoręcznie przygotowane i bez dopełniaczy „wyszukanych” smaków.
