Chociaż zdaniem naukowców, ultra-przetworzona żywność, czyli produkty spożywcze, które charakteryzuje duża zawartość soli, cukru, a głównie syropu glukozowo-fruktozowego, wzmacniaczy smaku - glutaminianu monosodowego, zapachu i konserwantów, może być powodem raka mózgu oraz jajników, proces przetwarzania produktów spożywczych w świecie idzie na wielką skalę.
Dlatego, aby nie zrobić sobie krzywdy najlepiej jest dowiedzieć się czym jest żywność ultraprzetworzona (UPF - ultra processed food) i nauczyć się ją rozpoznawać.
Mówiąc wprost, UPF jest żywnością, która na pierwszy rzut oka nie przypomina produktu, z jakiego powstała. Np., w chipsach kukurydzianych, trudno doszukać się składnika, z jakiego zostały zrobione, czyli ziaren kukurydzy. Ta żywność jest uboga w wartości odżywcze, ale bogata w kalorie i tzw. tłuszcze trans.
Zdaniem naukowców, żywność ultraprzetworzona ma wysoki potencjał rakotwórczy i jest globalnym problemem.
Ponadto jedzona w nadmiarze powoduje choroby układu krążenia, wpływa na rozwój blaszek miażdżycowych i prowadzi do m.in. niewydolności serca, zawałów oraz udaru niedokrwiennego mózgu.
UPF jest także bezpośrednią przyczyną otyłości, cukrzycy typu II, niealkoholowego stłuszczenia wątroby i wszelkich chorób dietozależnych. U badaczy naukowych od dawna zaistniały podejrzewania, że spożywanie ultraprzetworzonej żywności może przyczyniać się również do namnażania się komórek nowotworowych.
Z ostatnich badań naukowców z londyńskiego Imperial College wynikło, że zwiększenie udziału ultraprzetworzonej żywności w diecie tylko o 10 proc., zwiększa ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej aż o 2 proc. Ich zdaniem przyczyniają się one głównie do rozwoju nowotworów mózgu i jajników, a za wysoki potencjał rakotwórczy żywności UPF odpowiedzialne są zawarte w niej cukry i wzmacniacze smaku.
Dietetycy dzielą jedzenie na naturalne, obrobione-przetworzone oraz wysoko i ultraprzetworzone. Biorąc jako przykład ziemniak łatwo określić etapy przetworzenia produktów spożywczych. Ziemniak w skórce, umyty i ugotowany jest jedzeniem naturalnym, ale jeśli się go obierze, posypie przyprawami, poleje olejem i upiecze - będzie już obrobiony, czyli po prostu przetworzony. Natomiast pokrojony i usmażony w formie frytek ziemniak stanie się już żywnością wysoko przetworzoną, a zrobiona z ziemniaka miazga ziemniaczana uformowana w chipsy z dodatkami wzmacniaczy smaku okaże się żywnością ultraprzetworzoną i zdecydowanie najgorszą dla zdrowia.
Nieprzetworzoną albo minimalnie przetworzoną żywnością są warzywa, proste zboża, rośliny strączkowe, owoce, orzechy, mięso, owoce morza, zioła, przyprawy, jaja i mleko prosto od krowy.
Do żywności obrobionej, czyli przetworzonej, należą artykuły spożywcze, do których przygotowania użyto olej, cukier i sól. Zwykle takie produkty są obrabiane termicznie, pakowane i pasteryzowane. Na przykład, prosty chleb, ser, śledzie, tuńczyk czy fasola w puszkach. Chociaż te pokarmy zostały nieco zmienione, ale nie w sposób szkodliwy dla zdrowia.
Natomiast żywność wysoko przetworzoną i ultraprzetworzoną stanowią produkty spożywcze, które przechodzą wiele procesów przetwórczych: mielenie, smażenie, prażenie, formowanie oraz zawierają wiele chemicznych ulepszaczy konsystencji i wzmacniaczy smaku.
Jaskrawymi przykładami takich produktów są napoje słodzone, gazowane oraz napoje energetyczne, chipsy, chrupki, czekolada, słodycze, lody, słodzone płatki śniadaniowe, pakowane zupy, nuggetsy z kurczaka, parówki, frytki i wiele innych "przysmaków".
