Jeżówka elektryczna, czyli znieczulecznik wywodzi się z tropikalnych regionów Afryki i Ameryki Południowej. Roślina dobrze znana jest w Brazylii, gdzie jest lokalnym przysmakiem i surowcem powszechnie stosowanym w ziołolecznictwie.
Liście acmelli są jadalne. A w kuchni Ameryki Południowej jeżówka stosowana jest jako przyprawa do sałat i sosów. Ma lekko ostry, pieprzny posmak. Wzmaga produkcję śliny i powoduje lekkie, krótkotrwałe odrętwienie w jamie ustnej.
Roślina od dawna jest znana lokalnej medycynie ludowej – wykorzystywana była głównie jako środek o działaniu miejscowo znieczulającym, szczególnie często stosowano w przypadku bólów zębów o różnym podłożu. W wyciągu pozyskiwanym z liści i kwiatów jeżówki zawarty jest spilantol, który wykazuje się mocnym działaniem przeciwbólowym, a także taniny, olejki eteryczne i flawonoidy.
Roślina ma właściwości antyseptyczne i antybakteryjne; hamuje również rozwój drożdżaków Candida albicans wywołujących grzybicę. Jej spożywanie — w postaci rozcieńczonych wywarów czy nalewek — wpływa na poprawę apetytu i przeciwdziała nadmiernej suchości w ustach. Poza tym pobudza i wzmacnia ona układ odpornościowy. Odwar wykorzystywać można jako płukankę łagodzącą zapalenia dziąseł, ból gardła oraz środek do obmywania i oczyszczania ran. Rozgniecione ziele nałożone na owrzodzenia i zranienia sprzyja ich szybszemu gojeniu.
Wyciąg ze znieczulecznika ma zbawienny wpływ na skórę. Wykazuje on właściwości przeciwzmarszczkowe i ujędrniające. Stymuluje komórki skóry do produkcji kolagenu i elastyny, a także działa rozluźniająco na mięśnie mimiczne, dzięki czemu zmarszczki stają się wygładzone. Działanie acmelli jest porównywane z działaniem toksyny botulinowej – botoksu.
Acmella oleracea – znieczulecznik jest całoroczną byliną o stożkowatych, żółtych, bezwonnych, główkowatych kwiatach, które na szczycie mają charakterystyczną plamkę, przywodzącą na myśl „rybie oko”. Roślina dorasta do 60 cm; ma krótki, ale rozbudowany system korzeniowy. Jej pokrój jest wzniesiony. Długie, pokładające się łodygi mają lekko brązową barwę. Ciemnozielone liście przybierają sercowaty kształt, są widocznie unerwione. Uprawianą w ogrodzie, w naszych warunkach traktować ją należy jako roślinę jednoroczną; w domowym zaciszu będzie kwitła kilkukrotnie.
Ta roślina najlepiej rośnie w pełnym słońcu, ale na żyznej i stale wilgotnej glebie; jej stanowisko powinno być osłonięte od wiatru. Wyśrubowane wymagania nie przekreślają jednak szansy na uprawianie jej i w ogrodzie. Jeżówka utrzyma się również na stanowisku, gdzie pełne słońce operuje jedynie w godzinach południowych, będzie wówczas wymagała nieco mniej podlewania. Znieczulecznik uprawiać można również w pojemnikach, w domu. Tyle że nie należy jej stawiać na silnie nasłonecznionych parapetach czy balkonach, znajdujących się na południowej stronie.
Uwzględniając to, że acmella preferuje ziemię wilgotną, żyzną, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie, a więc poradzi sobie również na glebach gliniastych, jeśli przygotujemy dla niej drenaż, zapewniający utrzymanie wilgoci na właściwym poziomie. W przypadku domowej uprawy w zupełności wystarczy jej zwykła ziemia do kwiatów doniczkowych częściowo rozmieszana wermikulitem lub żwirem. Również trzeba pamiętać o przygotowaniu drenażu.
Jeżówkę trzymaną w doniczce podlewamy często i regularnie, gdyż nie jest ona odporna na suszę. Codziennie należy kontrolować stan wilgotności ziemi – jej wierzch zawsze powinien być lekko wilgotny. Latem konieczne może być nawet codzienne nawadnianie oraz zraszanie. Zimą z kolei tego zaprzestajemy – nawadniamy roślinę raz na kilka dni, kiedy ziemia z wierzchu lekko przeschnie. Pamiętajmy jednak, że wilgotność utrzymywana na stałym poziomie nie oznacza regularnego przelewania. Wodę, która po nawodnieniu obcieknie na podstawkę, wylewa się.
Acmella wymaga częstego nawożenia. Do okazów posadzonych w ogrodzie stosujemy nawóz pełnoskładnikowy, w pełnej dawce, raz na dwa tygodnie. Częstotliwość nawożenia zwiększamy w przypadku gleb o słabszych parametrach. Uprawianą w pojemnikach nawozimy co drugie podlewanie połową zalecanej dawki. Kiedy roślina wypuszcza pąki kwiatowe, nawóz pełnoskładnikowy zamieniamy na nawóz dla roślin kwitnących.
Po sezonie wegetacyjnym roślinę przenosimy do chłodnego, ale widnego pomieszczenia, w którym temperatura oscyluje w granicach 12-15 st. Celsjusza. Często zraszana dobrze poradzi nawet w cieplejszych, nieprzekraczających 20 st. C, warunkach.
Na podst. Deccoria.pl
