Kęstutis Girnius, politolog i publicysta, opisał ostatnio swe wrażenia z wakacji, które spędził na polskich Mazurach. Był zachwycony tamtejszą dziewiczą przyrodą. Jednak to, co go szczególnie urzekło w kraju sąsiadów, to nadzwyczajna wręcz estyma, jaką darzą Polacy swych wybitnych rodaków. Odkrył tam bowiem litewski intelektualista całe mnóstwo pomników, upamiętniających dwóch najsłynniejszych Polaków ostatniego stulecia – Józefa Piłsudskiego oraz papieża Jana Pawła II.

I września, dla nas Polaków, już na zawsze będzie datą w kalendarzu, przypominającą o najbardziej tragicznych losach narodu i wiarołomstwie sąsiadów. Początek II wojny światowej, totalnej i najkrwawszej w dziejach, a której pierwszą ofiarą była Polska, niech zawsze będzie dla nas przypomnieniem, że mamy pełnić rolę strażników pamięci tamtych tragicznych wydarzeń.

Władze Wiednia, które to miasto swe ocalenie od nawały tureckiej pod koniec XVII wieku zawdzięcza polskiemu królowi Janowi III Sobieskiemu, nie chcą u siebie pomnika tego bitnego monarchy.

W święto Matki Bożej Zielnej grupka półgłówków, którzy sami siebie mienią aktorami, na czele z niejakim komikiem Cololo (wszyscy przebrani w szaty duchownych), wtargnęła do kościoła w Turgielach, gdzie z okazji święta rozpoczynały się akurat uroczystości liturgiczne.

Kierownictwo litewskiego MSZ pochwaliło się ostatnio, że pozwoliło swym pracownikom używać nazwisk w oryginale – niezależnie od narodowości właściciela nazwiska. Ponoć w gmachu przy ulicy Tumo-Vaižganto urzędników z nielitewskim rodowodem jest sporo, jest też niemało pracowniczek, które swą matrymonialną przyszłość łączą z obcokrajowcami. Wszyscy oni uzyskali prawo używać oryginalnej wersji swej godności osobistej w korespondencji urzędowej.

Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych tworzy specjalną grupę zadaniową mającą zajmować się tym, by w ojczyźnie Lincolna i Waszyngtona było przestrzegane prawo do wolności religijnej. Inicjatywę poparł amerykański episkopat. „Wolność religijna jest fundamentalna dla dobra wspólnego Stanów Zjednoczonych. Jako Amerykanie intuicyjnie rozumiemy, że ludzie powinni mieć wolność do życia według tego, w co wierzą”, powiedział abp Joseph Kurtz, przewodniczący komitetu zajmującego się wolnością religijną przy amerykańskim episkopacie.

Wystarczył mały powiew normalności w stosunkach Wilno-Warszawa, a konserwatywne skrzydło litewskich konserwatystów zaczęło działać. Działać tak, by tą normalność w zalążku zdusić. W tym celu postanowili posłowie z partii Landsbergisa poprawić i tak mocno opresyjną w stosunku do mniejszości narodowych litewską Ustawę o oświacie w kierunku jeszcze większego zaostrzenia tej opresyjności. Uznała mianowicie trójka prominentnych konserwatystów, że czas akurat nastał, by w szkołach m. in. polskich ograniczyć nauczanie w języku ojczystym do 40 proc.

75. rocznica obchodów rzezi wołyńskiej pokazała, że wraz z upływem czasu w państwie sprawców nie dochodzi nawet do próby percepcji prawdy o tej zbrodni. Zamiast stanąć w prawdzie, oficjalny Kijów zwiększa tylko swoją impertynencję w sprawie „akcji antypolskiej”, jak enigmatycznie ludobójstwo dokonane na Wołyniu nazywali jego sprawcy – ukraińscy nacjonaliści z organizacji UNA/UPA.

Kilka kadencji wstecz w Grygajciach, gdzie mieszkam, dzielnicowa komisja wyborcza podczas kolejnych wyborów do rad samorządowych przeżyła bardzo osobliwy widok. Do lokalu wyborczego bowiem wjechał na wózku inwalidzkim jeden z mieszkańców osiedla, który nigdy wcześniej nie głosował. Tym razem jednak pofatygował się, bo – jak mówił później już poza lokalem – chciał w ten sposób coś udowodnić pewnemu politykowi z bródką, który nawoływał wtedy do „historycznego zwycięstwa nad Polakami”.

Relacje polsko-litewskie przeżywają swój renesans. Najwyżsi rangą politycy z obu stron granicy chuchają i dmuchają, by przywrócić nie tylko normalność, ale i na nowo strategiczny charakter wzajemnych relacji.