Jest to pozytywne uczucie dobra, na którym się opiera wiara w godność i wartość własną i innych ludzi. O dobrym zdrowiu psychicznym świadczy zdolność ludzi do nawiązywania i podtrzymywania kontaktów osobistych, pokonywania trudności, wyrażania siebie na sposoby, które dają zadowolenie samemu człowiekowi i osobom go otaczającym, zdolność do podejmowania decyzji i odpowiadania za nie. Na zdrowie psychiczne wpływ mają różnego rodzaju czynniki: życie rodzinne, oświata, praca, migracja, warunki życiowe, środowisko mieszkalne.

Niektórzy ludzie nazywają zdrowie psychiczne „zdrowiem emocjonalnym” lub „samopoczuciem”. Jest tak samo ważne jak zdrowie fizyczne. Wszyscy jesteśmy podatni na czynniki zewnętrzne, które zakłócają naszą równowagę i wywołują stres. Najczęściej stres mija, jeżeli jednak nie wiemy jak w efektywny sposób zachować dobry stan psychologiczny i zapanować nad stresem, po jakimś czasie możemy znacznie nadwerężyć swój organizm. Nikt nie jest zabezpieczony przed komplikacjami wywoływanymi przez stres.

Zdrowie psychiczne jest nieodłączną częścią codziennej działalności człowieka. To dobre samopoczucie, radość życia, która pomaga pokonywać wszelkie trudności, skutecznie się uczyć i pracować, jak też wytrzymywać smutek i ból, podejmować prawidłowe (potrzebne) decyzje.

Świat bardzo szybko się zmienia. Wokół – wiele wyczerpującej pracy, konkurencji, napięcia, potoku informacji. Oddziałuje to nie tylko na pojedyncze osoby, ale również na wszystkie sfery społeczne. Z powodu takiego tempa życia dochodzi do zaburzeń snu, nastroju. Człowiek zaczyna siebie uspokajać szukając ratunku w niewłaściwych lekach uspokajających, alkoholu, narkotykach.

Wszyscy czasami czujemy się zmęczeni lub przytłoczeni tym, że sprawy idą nie w tym kierunku, w jakim byśmy chcieli. Jeżeli osiąga to taki poziom, że trudno skupić, nie bójmy się i zwróćmy się o pomoc do bliskich, przyjaciół czy specjalistów. Dobre zdrowie psychiczne to szczęśliwe dzieciństwo, bezpieczna i godna starość, pełnowartościowy udział osób bez zaburzeń psychicznych w życiu społeczeństwa, możliwość nauki i pracy. Szczera rozmowa i poparcie w trudnej sytuacji emocjonalnej może pomóc człowiekowi przezwyciężyć trudności, które w przypadku, jeżeli nie nadejdzie takowe wsparcie, mogą się skomplikować i będą wymagały długiego i skomplikowanego leczenia. Najważniejsze jest udzielenie w porę profesjonalnej pomocy.

Usługi z zakresu zdrowia psychicznego powinny być nakierowane na użytkownika w ten sposób, by mógł się on stać w najwyższym stopniu samodzielny oraz mógł uczestniczyć w życiu społecznym. Dlatego powinny być świadczone w środowisku możliwie najmniej ograniczającym.

Usługi wyspecjalizowanych placówek długoterminowej opieki społecznej mogą być świadczone w wyjątkowo trudnych przypadkach. Różnorodne dane świadczą jednak o tym, że 75-85 proc. osób cierpiących na ciężkie choroby psychiczne nie otrzymuje żadnej pomocy w krajach słabo rozwiniętych, w krajach bardziej rozwiniętych pomocy takiej nie otrzymuje 35-50 proc. osób ciężko chorych psychicznie. Usługi z zakresu zdrowia psychicznego na Litwie świadczone są w centrach zdrowia psychicznego, szpitalach psychiatrycznych oraz we wspólnotach. W centrach zdrowia psychicznego różnego rodzaju usługi świadczą lekarze psychiatrzy, dziecięcy psychiatrzy, pielęgniarki zdrowia psychicznego, psycholodzy, pracownicy społeczni. Głównym celem centrów zdrowia psychicznego jest poprawa zdrowia mieszkańców Litwy, zmniejszenie ich zachorowalności i zgonów, świadczenie jakościowych usług medycznych.

Centrum Zdrowia Psychicznego Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego świadczy mieszkańcom rejonu wileńskiego pierwotne usługi z zakresu zdrowia psychicznego. Jest to wyspecjalizowana pomoc kompleksowa: diagnostyka, leczenie różnego rodzaju zaburzeń i stanów psychicznych, konsultowanie, jak również rady, których udzielają nie tylko lekarze psychiatrzy, dziecięcy psychiatrzy, ale również psycholodzy, pracownicy socjalni, pielęgniarki zdrowia psychicznego.

Skutecznie działa Dzienne Centrum Zdrowia Psychicznego w Niemenczynie. Jest to swego rodzaju pośrednie ogniwo pomiędzy leczeniem stacjonarnym a ambulatoryjnym. Jednocześnie z preparatami medycznymi stosowana jest tu psychoterapia, terapie przez pracę, sztukę, muzykę. Pozwala się w ten sposób pacjentom wrócić do poprzedniego środowiska, podtrzymać więzi z bliskimi, stwarzane są warunki do samorealizacji, obcowania, zdobywania nawyków piśmienności komputerowej.

Działalność pracowników Dziennego Centrum Zdrowia Psychicznego jest bardzo ważna dążąc do uniknięcia zaburzeń psychicznych. Prowadzone są różnego rodzaju zajęcia z uczniami, rodzicami, nauczycielami, odbywają się wykłady, konsultacje, świadczona jest pomoc w codziennej działalności pacjentów. Specjaliści starają się zmienić codzienne najczęściej nieprawidłowe sposoby myślenia, błędne przekonania, tłumaczą, jak zmienić zachowanie, by uniknąć zaburzeń psychicznych, poprawić życie w rodzinach i społeczności.

Każdy człowiek myśli i zachowuje się w sposób indywidualny, charakterystyczny tylko dla niego. Dlatego też bardzo ważne jest, by członkowie społeczności wzajemnie się poznali, pokonali uprzedzenia względem zdrowia, odkryli dla siebie nowe wyjaśnienia, świadome wysiłki w celu zmiany zachowania, które wciągają nie tylko osoby z otoczenia, członków rodziny, ale również samemu człowiekowi nadają sens, którego pragnie w życiu.

Miło stwierdzić, że obecnie zmienia się stosunek do zaburzeń psychicznych i osoby aktywnie się zwracają do specjalistów z prośbą o konsultacje, radę lub możliwości leczenia. Osoba, która się zwraca, ma prawo wyboru lekarza psychiatry, psychologa, pracownika socjalnego.

Pacjenci, którzy się zwracają o pomoc, najczęściej się skarżą na bezsenność, zaburzenia nastroju, niepokój, problemy wynikające z nadużywania alkoholu, substancji psychoaktywnych. Zaburzenia te zakłócają pracę, wypoczynek, prawidłowe zachowanie, powodują nieprzemyślane, niebezpieczne decyzje. Specjaliści w wykwalifikowany sposób ustalą potrzebne warunki leczenia, pomogą się dostosować do istniejącego środowiska oraz właściwie zrealizować siebie w pracy i w życiu.

Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego przypomina nam o znaczeniu zdrowia psychicznego oraz zapobieganiu zaburzeniom psychicznym. Dbać o swoje zdrowie psychiczne powinien każdy człowiek, a specjaliści Dziennego Centrum Zdrowia Psychicznego zawsze gotowi są pomóc.

Nie bój się prosić o pomoc!!!

Loreta Vitkutė-Maigienė
kierownik Centrum Zdrowia Psychicznego

Algis Kurtinaitis
lekarz psychiatra CZP

Tygodnik Wileńszczyzny