Kto może zostać dawcą szpiku?
Dawcą szpiku może zostać zdrowa osoba pełnoletnia, która nie przekroczyła 50 roku życia spokrewniona genetycznie (rodzice, rodzeństwo) lub obca niespokrewniona z biorcą. Zgodnie z prawami dziedziczenia, tylko co czwarty chory może otrzymać szpik od dawcy spokrewnionego. Pozostali muszą oczekiwać na znalezienie niespokrewnionego dawcy o identycznych antygenach HLA w bankach Dawców Szpiku.
Jak zostać dawcą szpiku?
Chęć zostania dawcą szpiku deklaruje się poprzez wypełnienie i przesłanie na podany adres specjalnego formularza dotyczącego oświadczenia woli o wpisaniu do Centralnego Rejestru Niespokrewnionych Dawców Szpiku i Krwi Pępowinowej, który dostępny jest w stacjach krwiodawstwa i Zakładach Opieki Zdrowotnej. Po zarejestrowaniu się w systemie potencjalny dawca zostanie skierowany do określonego Zakładu Opieki Zdrowotnej w pobliżu miejsca zamieszkania w celu przeprowadzenia badań. Po wyeliminowaniu istnienia chorób dyskwalifikujących potencjalnego dawcę, zostanie pobrana od niego próbka krwi w celu oznaczenia antygenów HLA. Wpisanie się na listę dawców jest dobrowolne i w każdej chwili można zmienić zdanie, wówczas taka osoba zostanie wykreślona z listy potencjalnych dawców.
Procedura pobierania szpiku.
Jeżeli okaże się, że na określoną grupę szpiku znajdzie się biorca, wówczas potencjalny dawca zostaje powiadomiony o konieczności stawienia się w danym ośrodku, gdzie przebywa biorca. Po wykonaniu końcowych badań potwierdzających dobry stan zdrowia i wykluczeniu nosicielstwa wirusów potencjalny dawca zostanie poproszony o wyrażenie zgody na pobranie szpiku do przeszczepienia. Pobranie szpiku poprzedza zawsze spotkanie informacyjne z dyrektorem Ośrodka Transplantacyjnego i lekarzem pobierającym szpik. Podczas spotkania potencjalny dawca otrzymuje dokładne informacje o technice pobierania szpiku, ewentualnych skutkach ubocznych pobrania i korzyściach dla biorcy. Wtedy honorowy dawca szpiku podejmuje ostateczną decyzję odnośnie oddania szpiku do przeszczepienia dla określonego biorcy. Wycofanie w tym okresie zgody dawcy na oddanie szpiku może stanowić dla chorego zagrożenie życia. Szpik do przeszczepienia pobiera się w szpitalu w znieczuleniu ogólnym, komórki krwiotwórcze można pozyskać także z krwi obwodowej, procedura separacji odbywa się w trybie ambulatoryjnym i nie wymaga znieczulenia ogólnego. Następnego dnia po oddaniu szpiku dawca może być wypisany do domu. Wszystkie badania dawcy oraz procedury związane z oddaniem szpiku są opłacane przez budżet państwa.
Czy oddanie szpiku może być niebezpieczne dla dawcy?
Pobranie i przeszczepienie szpiku odbywa się jedynie w upoważnionych Ośrodkach Transplantacji Szpiku według dokładnie określonych medycznych kryteriów. Zabieg pobrania szpiku do przeszczepu jest bezpieczny i nie stanowi żadnego zagrożenia dla zdrowia i życia dawcy. Komórki szpiku ulegają stałej regeneracji dzięki czemu ubytek szpiku zostaje bardzo szybko wyrównany. Przeszczepienie szpiku od niespokrewnionego dawcy jest anonimowe i nieodpłatne.
"Rota"