Zanim jednak Šimonytė położyła listę kandydatów na ministrów na biurku prezydenckim do oceny, zdarzyły się też nieoficjalne przedbiegi w tej materii w stylu „wykradnięcia” brulionu przyszłej pani premier z nazwiskami, by je potem upublicznić w mediach. „Wykradnięte” nazwiska pojawiły się po to, oczywiście, by przesondować niektóre z nich pod kątem zgody na objęcie resortów, do których „nikt się nie pali”. Znana to sztuczka, która raczej pokazuje nie na niewłaściwe przechowywanie swych brulionów przez panią premier, tylko na krótką i ubogą ławkę konserwatystów do ministerialnych stołków.

„Nie z nami te numery, Bruner”, odpowiedział jednak na wywiadowczo-badawczy styl Šimonytė wywołany w ten sposób do tablicy Rokas Masiulis, którego w brulionie zapisano jako kandydata na ministra ochrony zdrowia. Omnibus polityczny konserwatystów odpowiedział Šimonytė też za pośrednictwem mediów, że nikt z nim w tej sprawie nie rozmawiał. On aktualnie jest poza polityką, więc „viso gero”.

Po odmowie Masiulisa padło na Arūnasa Dulkysa jako na przyszłego szefa resortu zdrowia, który to Dulkys akurat okazał się być wolnym strzelcem, jako że prezydent Nausėda właśnie go zwolnił z pełnienia obowiązków szefa urzędu kontroli państwowej. Nie przedłużył mu kontraktu, ponieważ uznał, że Dulkys był zbyt pasywny na tym stanowisku. Zobaczymy, czy się przemieni w aktywnego na trudnym przecież urzędzie z racji pandemii, o ile w ogóle Nausėda zgodzi się na jego kandydaturę, oczywiście.

W brulionie pojawiło się też nazwisko Kaščiūnasa Laurynasa, jako kandydata na ministra obrony. Pewnie wielu – czytając coś takiego – długo przecierało oczy ze zdumienia. Inni z kolei zapewne uznali to za żart. Ale niektórzy – możliwe – też zadrżeli ze zgrozy: a nuż prawda?!  Na szczęście nie była to prawda, bo ostatecznie na liście do zatwierdzenia dla prezydenta pojawiło się nazwisko Arvydasa Anušauskasa, a my wszyscy odetchnęliśmy z ulgą. Uff, na razie żadna wojna nam nie grozi, bo w przypadku Kaščiūnasa różnych numerów można było oczekiwać od polityka pokroju litewskiego Le Pena.

O ile na stołek ministra zdrowia nikt się z koalicjantów „nie palił”, o tyle na resort oświaty i sportu palili się, można rzec, wszyscy. Każdy chciał mieć ministerstwo pod swoją kuratelą, gdzie tak dużo ogłaszanych jest zamówień, publicznych przetargów, etc. Liberałowie mają przecież szczególne uzdolnienia w ich korzystnym dla siebie organizowaniu. A na dodatek dla „Laisvės” partii ważne było pryncypialnie dorwać się do możliwości edukowania młodzieży. Edukowania według kanonów propagowanych przez tę partię, a więc w duchu genderyzmu z jego głównym „naukowym” przesłaniem o nieistnieniu naturalnej, wrodzonej płci.

Szczęściem, tym razem konserwatystom wystarczyło rozsądku, by nie oddać swej skrajnie zideologizowanej przybudówce kluczowego dla wychowania przyszłych pokoleń ministerstwa. Pokieruje nim konserwatystka, profesor z Kowna Jurgita Šiugždinienė. Nam, litewskim Polakom, cieszyć się z tej okazji wypada z wielką ostrożnością. Wiemy bowiem zbyt dobrze, co znaczą często dla polskiej oświaty profesorowie z Kowna.

Sprawy zagraniczne w nowym rządzie mają przypaść Landsbergisowi juniorowi, który ponoć na to stanowisko ma się nadawać. Był przecież kiedyś którymś tam sekretarzem w ambasadzie, zasiadał w Parlamencie Europejskim, jest wnukiem Vytautasa Landsbergisa. Więc referencji powinno wystarczyć, by prezydent zaakceptował kandydaturę. Co jednak jego nominacja może oznaczać dla polityki zagranicznej naszego kraju? Moim zdaniem, mówiąc obrazowo, jeszcze mocniejsze trzymanie się spódnicy niemieckiej pani kanclerz w polityce europejskiej oraz – niestety – przejście na tony „szorstkiej przyjaźni” z Warszawą. W tym ostatnim przypadku mieliśmy już pierwszą próbkę, gdy Gabrielius Landsbergis, nawet jeszcze nie pełniąc urzędu, zdążył już za pośrednictwem Šimonytė przekazać polskiemu prezydentowi Andrzejowi Dudzie, który gościł w Wilnie z oficjalną wizytą, swe przyjacielskie zaniepokojenie stanem demokracji w Polsce. Przyszły szef resortu spraw zagranicznych – można domniemywać – będzie ciągle zaniepokojony polską demokracją, ponieważ wiedzę na jej temat czerpie głównie od polskiej totalnej opozycji. Litewscy konserwatyści na arenie europejskiej są bowiem podczepieni pod Platformę Obywatelską, z którą są w jednej rodzinie politycznej – Europejskiej Partii Ludowej i w Parlamencie Europejskim zawsze zgodnie z nią głosują przeciwko Polsce we wszystkich antypolskich rezolucjach. Tak czy inaczej pewne jest, że z ust Landsbergisa juniora nigdy raczej nie usłyszymy słów wypowiedzianych swego czasu przez premiera Sauliusa Skvernelisa, że Litwa nigdy nie podniesie ręki przeciwko Polsce w jej sporze z Komisją Europejską.

Przyszły rząd, niewątpliwie, będzie wiekowo najmłodszym ze wszystkich dotychczasowych. Połowa ministrów jest bowiem w wieku lekko (albo trochę bardziej) po trzydziestce. Zaleta ta może okazać się jednak pałką o dwóch końcach. Zaprzyjaźnieni z rządzącymi politolodzy podkreślają w tym kontekście, że młodzi, często wyrwani bezpośrednio ze szczebla samorządowego, ministrowie (Kacparas Adomaitis, Ewelina Dobrowolska) będą wolni od uwikłań i układów kumulujących się we wszystkich litewskich ministerstwach, co było zawsze kulą u nogi dla każdego nowego ministra. Pytanie jednak, czy młodzi, bez doświadczenia i chociażby minimalnego rozeznania w sprawach wielkiej polityki ministrowie potrafią sobie poradzić z układami, czy raczej odwrotnie to koterie ich wciągną jak trzęsawiska nieostrożnego podróżnika. Na dodatek jeszcze w przypadku Dobrowolskiej nawet koalicjanci stawiają zapytanie o jej kompetencje (nie ma nawet magisterskich studiów), że nie wspomnę już o jej ideologicznych odchyłach, tak dalekich od konserwatyzmu jak Lizbona od Władywostoku.

Puentując można pokusić się o stwierdzenie, że Šimonytė modelując taki, a nie inny personalny skład rządu celowo pozbawiła go walorów politycznego doświadczenia i obeznania. Uszyła gabinet pod własną garsonkę wiedząc, że czeka go wiele trudnych wyzwań i niepopularnych decyzji w walce z trwającym wciąż koronakryzysem, którego końca przewidzieć nikt nie jest w stanie. Młodymi i niedoświadczonymi politykami przecież łatwiej będzie sterować i zarządzać. Czy ktoś uwierzy, że premierowi postawiłaby się np. w sprawie radykalnych cięć budżetowych nowa minister finansów zaledwie trzydziestokilkuletnia Gintarė Skaistė, która znana jest tylko z tego, iż ma dobre zagraniczne wykształcenie ekonomiczne. A mediom brukowym, że wiele lat temu była przyłapana przez policję za jazdę na podwójnym gazie. Swoje odpokutowała, więc nie czepiamy się, ale pytanie o jej wagę polityczną jest raczej retoryczne...

Kalkulacja Šimonytė na młodość może się jednak nie sprawdzić. Bo, owszem, rząd będzie pełen młodzieńczej werwy i spontaniczności, ale zarazem chaotyczny i niekompetentny.

Tadeusz Andrzejewski,
radny rejonu wileńskiego