Po kilku dniach organizm zaczyna się bronić wytwarzając przeciwciała. Kiedy pojawiają się przeciwciała anty-HIV pacjent wchodzi w okres bezobjawowego nosicielstwa. Otrzymanie informacji (wynik testu) o rozpoznaniu zakażenia HIV dla każdego jest wstrząsem. I choć HIV to nie to samo co AIDS, to od początku osoba zarażona powinna być pod opieką lekarza specjalizującego się w terapii osób żyjących z HIV. Stała opieka lekarska umożliwia określanie na bieżąco stanu układu immunologicznego, czyli liczby komórek CD4 oraz poziomu wiremii - ilości kopii wirusa we krwi. Liczba komórek CD4 jest wskaźnikiem informującym o zaawansowaniu zakażeniem HIV. U osób zdrowych ich liczba waha się od 500 do 1 500 w 1 mm3.
Rozpoznanie zakażenia HIV nie oznacza, że należy rozpocząć przyjmowanie leków antyretrowirusowych. Rozpoczęcie leczenia zależy od stanu zdrowia, a przede wszystkim od wyników badań układu immunologicznego. Obecnie istniejące leki nie są w stanie usunąć wirusa HIV z organizmu człowieka, mogą natomiast zmniejszyć jego ilość a przez to zapobiec niszczeniu układu odpornościowego. Do niedawna uważano, że należy jak najszybciej rozpoczynać leczenie. Dziś wiadomo, że leczenie powinno się rozpocząć, gdy liczba komórek CD4 spadnie poniżej 200 w 1 mm3. Leki mogą zwolnić przebieg zakażenia, zapobiec wystąpieniu objawów i chorób towarzyszących infekcji HIV.
Ludzie żyjący z HIV winni zwracać szczególną uwagę podejmując kontakty seksualne, które stanowią drogę zakażenia wirusem. Najbardziej ryzykowne są kontakty analne, zarówno w kontaktach homo- jak i heteroseksualnych. Prezerwatywy dobrej jakości, stosowane we właściwy sposób zabezpieczają przed przeniesieniem wirusa.
Chorzy na AIDS nie mają obowiązku udzielania informacji o własnym zakażeniu/chorobie, z jednym wyjątkiem – konieczności poinformowania własnego partnera seksualnego. Nie mają jednak żadnego obowiązku informowania pracodawcy o swoim stanie zdrowia.
Wykrycie zakażenia jest możliwe poprzez wykonanie testu na obecność przeciwciał anty - HIV. Od momentu, w którym mogło dojść do zakażenia do wykonania testu musi minąć około 3 miesięcy (tzw. "okienko serologiczne" - nosiciel jest zakaźny, a mimo to testy HIV są ujemne), gdyż dopiero po takim czasie powstają przeciwciała w ilościach wykrywalnych przez testy. Obecnie stosuje się wiele testów, najczęściej ELISA III i HIV - DUO. Wynik dodatni (HIV+) pierwszego testu musi zostać potwierdzony testem Western Blot. Jest to najważniejszy test - test potwierdzenia. Tylko wynik tego testu pozwala na 100% stwierdzenie, że dana osoba jest zakażona wirusem HIV.
Szczepionki mogą zabezpieczać organizm przed wirusami. Dotyczy to jednak wirusów nie zmieniających się wraz z upływem czasu. Drobnoustroje wywołujące odrę czy świnkę od lat są takie same. Takie same są więc od lat szczepionki. Inaczej jest w przypadku wirusa grypy, który zmienia się co rok lub dwa. Powoduje to, że co roku przygotowuje się nową szczepionkę. Niestety, w przypadku wirusa HIV jest to wyjątkowo trudne, ponieważ zmienia się on stale i bez przerwy a liczba szczepów wirusów tworzonych tylko w ciągu jednej doby może wynosić ponad 100.