Obecnie ustawa stanowi, że imiona i nazwiska obywateli Litwy, którzy nie są narodowości litewskiej, zapisywane są w paszportach literami alfabetu łacińskiego bez znaków diakrytycznych.

Zapis ten w ocenie Sądu Konstytucyjnego nie jest sprzeczny z Konstytucją. Sąd w swoim orzeczeniu wskazał, że ustawodawca, czyli Sejm, nie otrzymawszy od Państwowej Komisji Języka Litewskiego opinii w sprawie zapisywania imion i nazwisk alfabetem łacińskim ze znakami diakrytycznymi, nie mógł przewidzieć w ustawie możliwości zapisywania imion i nazwisk w sposób inny niż jest to obecnie przewidziane.

Sąd Konstytucyjny wskazał, że Sejm, aby ustanowić możliwośc zapisu imienia i nazwiska również literami literami alfabetu łacińskiego ze znakami diakrytycznymi, powinien uzyskać opinię instytucji właściwej, w tym przypadku Państwowej Komisji Języka Litewskiego.

Zdaniem Sądu, znaki diakrytyczne w zapisie imion i nazwisk w dokumentach mogłyby zostać uprawomocnione, gdyby Państwowa Komisja Języka Litewskiego stwierdziła, że taki zapis nie zagraża językowi litewskiemu.

Sąd rozpatrując tę sprawę wskazał także, że Państwowa Komisja Języka Litewskiego nie przedstawiła jednoznacznej opinii w sprawie zapisu nazwisk ze znakami diakrytycznymi.

Jednakże Sąd Konstytucyjny uznał za sprzeczny z Konstytucją punkt zasad zapisu imienia i nazwiska w dokumentach, zatwierdzonych przez Rząd, który przewiduje wyjątek zezwalający na stosowanie znaków diakrytycznych w nazwiskach, jeżeli są one przepisywane z dokumentów, wydanych lub sporządzonych nie w języku litewskim na obecnym terytorium Litwy przed dniem 11 marca 1990 r.

Do Sądu Konstytucyjnego w sprawie zapisu nazwisk zwrócił się  Wileński Sąd Dzielnicowy, który rozpatruje sprawę cywilną dotyczącą obowiązku zmiany aktu stanu cywilnego w taki sposób, aby imię i nazwisko pewnego obywatela Litwy narodowości nielitewskiej były zapisane ze znakami diakrytycznymi, które nie występują w alfabecie litewskim.

Obecnie z prawa do oryginalnego nazwiska i imienia w dowodach osobistych mogą korzystać tylko ci obywatele Litwy, których nazwiska nie mają znaków diakrytycznych. Obowiązująca od maja 2022 roku ustawa o pisowni imion i nazwisk dopuszcza użycie liter „q”, „w” i „x” w paszportach. Polacy na Litwie mogą na razie skorzystać wyłącznie z litery „w”.

Na podst. ELTA, inf. wł.