Św. Agata pochodziła z Katanii na Sycylii, prawdopodobnie w latach 235-251 (za panowania cesarza Decjusza, kiedy to miały miejsce jedne z najbardziej krwawych w historii rzymskiego imperium prześladowania chrześcijan). św. Agata po przyjęciu wiary chrześcijańskiej złożyła ślub czystości i dlatego odrzuciła rękę prefekta Katanii Kwincjusza, który mszcząc się, kazał ją uwięzić. W końcu po okrutnych torturach spalono ją na rozżarzonych węglach.

5 lutego, w dniu swej patronki, mieszkańcy Katanii organizują uroczystą procesję, podczas której ulicami miasta obwożony jest relikwiarz świętej.

Św. Agata jest patronką zawodów mających kontakt z ogniem, a także orędowniczką w chorobach piersi i opiekunką karmiących matek.

W tradycji ludowej uważana również za wspomożycielkę w czasie pożarów, zwłaszcza spowodowanych przez uderzenie pioruna.

5 lutego w wielu kościołach, w tym na Litwie, odbywa się święcenie chleba, soli i wody ku czci Św. Agaty. Według starej tradycji, podczas wybuchu wulkanu w rok po śmierci Agaty mieszkańcy Katanii zwrócili się o pomoc do swojej świętej i zostali ocaleni. Na pamiątkę tego wydarzenia powstał zwyczaj błogosławienia w dniu dzisiejszym chleba i wody. Poświęcone chleb, sól i woda mają chronić w razie klęsk żywiołowych – zwłaszcza pożarów i burz. Niegdyś istniałoteż  przekonanie o tym, że wrzucony do ognia poświęcony chleb czy sól sprawiają, że pożar nie rozprzestrzenia się.

Dotychczas niektórzy ludzie noszą ze sobą, lub wożą w skrytce w samochodzie, malutki kawałeczek poświęconego chleba jako ochronę przed nieszczęściami – wypadkami czy kradzieżą.