Św. Agata pochodziła z Katanii na Sycylii i żyła prawdopodobnie w latach 235-251 (za panowania cesarza Decjusza, kiedy to miały miejsce jedne z najbardziej krwawych w historii rzymskiego imperium prześladowania chrześcijan). Św. Agata po przyjęciu wiary chrześcijańskiej złożyła ślub czystości i dlatego odrzuciła rękę prefekta Katanii Kwincjusza, który, mszcząc się, kazał ją uwięzić. W końcu po okrutnych torturach spalono ją na rozżarzonych węglach.
Św. Agata jest patronką zawodów mających kontakt z ogniem, a także orędowniczką w chorobach piersi i opiekunką karmiących matek.
W tradycji ludowej uważana również za wspomożycielkę w czasie pożarów, zwłaszcza spowodowanych przez uderzenie pioruna.
Według starej tradycji, podczas wybuchu wulkanu w rok po śmierci Agaty mieszkańcy Katanii zwrócili się o pomoc do swojej świętej i zostali ocaleni. Na pamiątkę tego wydarzenia powstał zwyczaj błogosławienia w dniu dzisiejszym chleba i wody. Poświęcone chleb, sól i woda mają chronić w razie klęsk żywiołowych – zwłaszcza pożarów i burz. Niegdyś istniało też przekonanie o tym, że wrzucony do ognia poświęcony chleb czy sól sprawiają, że pożar nie rozprzestrzenia się.
Dotychczas niektórzy ludzie noszą ze sobą lub wożą w skrytce w samochodzie kawałeczek poświęconego chleba jako ochronę przed nieszczęściami – wypadkami czy kradzieżą.