W trudnej sytuacji geopolitycznej w regionie taka polityka będzie szansą dla małych państw (w tym Litwy), jeżeli chodzi o umocnienie własnego bezpieczeństwa. Wspólny głos wzywający NATO do większego zaangażowania się w niestabilnym regionie jest bowiem zawsze lepiej słyszalny. Litewscy politycy zatem komentują polskie wybory z nadzieją, ale też i z nutką dręczącego niepokoju, czy aby nowe konserwatywne władze puszczą nam płazem wszystkie większe bądź mniejsze świństwa, które ostatnimi czasy wyrządziliśmy swym mniejszościom narodowym. Nadzieja zatem walczy z podskórną świadomością, że sami na własne życzenie wyhodowaliśmy we własnym ogródku pokaźną jabłoń, uginającą się niemal pod ciężarem przeróżnych jabłek niezgody. Jesteśmy tego świadomi, a mimo to liczymy na reset i to reset „na korzystnych dla Litwy warunkach", jak to dość nonszalancko ogłosił Seimo narys Arminas Lydeka.

Mrzonki? Bujanie w obłokach? Czy może całkowity odlot od rzeczywistości, chciałoby się dopytać posła, który, nawiasem mówiąc, osobiście ponosi odpowiedzialność za sknocenie iluś tam projektów ustaw o mniejszościach narodowych, których tak i „nie urodził" ostatecznie litewski parlament. Moim zdaniem na reset w aktualnej sytuacji nie możemy liczyć z jednego prostego powodu. Żadne bowiem szanujące się państwo na świecie nie może sobie pozwolić w relacjach międzynarodowych na politykę poniżającą samą siebie w oczach partnera. A z tym właśnie niestety mamy do czynienia w relacjach Wilno-Warszawa, jeżeli odniesiemy się do istoty wszystkim znanego zagadnienia praw mniejszości narodowych. Polska zrobiła w tym zagadnieniu wszystko, Litwa cofnęła nawet to, co kiedyś (przed wstąpieniem do UE) gwarantowała.

Tak, Polska chce naprawy stosunków z naszym krajem, o czym też mówił prezydent elekt Andrzej Duda, który jednak – zauważmy – z pierwszą wizytą zagraniczną pojechał do Tallinna, omijając po drodze znacznie bliższe i geograficznie, i historycznie Wilno. Czyż nie jest to sygnał jaśniejszy niż grzmot na niebie po wiosennej burzy mówiący, że, owszem, umacniamy sojusze regionalne, by mówić silniejszym głosem w UE i NATO w naszych sprawach, ale tylko z tymi państwami, które szanują międzynarodowe zobowiązania i są wiarygodne. Litwa nie spełnia tych kryteriów nie tylko wobec Polski, ale i wobec Unii, przed którą zobowiązała się do ujednolicenia swego prawodawstwa również w dziedzinie praw człowieka i mniejszości narodowych. Potem z tego wycofała się. anulując m. in. Ustawę o mniejszościach narodowych.

Odpowiedzialni za naszą politykę zagraniczną są tego świadomi, stąd ta ekwilibrystyka, którą uprawiają na europejskich salonach. W Brukseli oficjalnie próbuje się pokazywać, że mamy poprawne stosunki z Polską, w kraju ogłasza się z kolei tubylcom, że właśnie zostaliśmy państwem północnym i należymy do Skandynawii. Po tym jednak, gdy Finlandia oficjalnie orzekła, że w razie zagrożenia nie przyjdzie Litwie na pomoc, nie da się nie przyznać, że „Baltoskandia ist kaput" i trzeba by znowu ogłosić się krajem ze środkowego wschodu Europy, ale wtedy kółko znowu się zamknie. Wypadnie bowiem znowu szukać jakiś tam modus vivendi z Polską, którą właśnie chciało się ominąć.

Bałkany w okresie wojen światowych zwano „miękkim podbrzuszem Europy" z racji na niestabilność tego regionu, kumulujące się tam problemy geopolityczne i niedający się rozsupłać tygiel narodowościowy. My dzisiaj ryzykujemy zostać miękkim podbrzuszem regionu nie z racji na nierozwiązywalność problemów narodowościowych, tylko niejako na własne życzenie. Ze względu na irracjonalny upór zacietrzewionych rodzimych polityków. Więc jak ktoś pyta, co znaczy dla Litwy powrót do władzy w Polsce konserwatywnego PiS, odpowiadam, że wszystko zależy od nas. Powrót PiS może być dla nas szansą, ale też może być kolejną szansą, którą, niestety, zmarnowaliśmy...

Tadeusz Andrzejewski