Pytanie, jak w takiej sytuacji ma się zachować Polska. Udawać, że nic się nie dzieje? Domagać się od arbitra kar? Dać spokój i zejść do całkowitej defensywy czy może jednak próbować kontratakować?

Moim zdaniem jednak najlepszą reakcją na działania obłudnego stopera jest kontratak, bo poharatana przez agresora defensywa może w końcu nie zdzierżyć, a liczyć tylko na arbitra – to rzecz złudna, gdyż ten np. może okazać się akurat stronniczym.

Tak też czyni polski rząd, który na stół negocjacyjny z zachodnim sąsiadem właśnie wyłożył temat reparacji wojennych za zbrodnie popełnione przez Niemców na Polsce podczas II wojny światowej. Ruch to jest odważny i nietuzinkowy, ale też – moim zdaniem – słuszny. Po pierwsze, nikt, kto z uczciwością nie jest na bakier, nie zakwestionuje, że Polsce reparacje się należą za niemieckie zbrodnie i zniszczenia, które były, proporcjonalnie do liczby mieszkańców, największe w całej podbitej Europie, a też nigdy nie zostały uregulowane. Po drugie, kładąc problem reparacji na stół Polska przejdzie we współczesnych relacjach z Niemcami z defensywy do kontrofensywy. Obrazowo mówiąc, nie będziemy już tylko ciągle udowadniać wszystkim na świecie, że nie było żadnych polskich obozów koncentracyjnych, tylko jeszcze raz przypomnimy światu, kto był katek, a kto ofiarą. Domagając się reparacji raz jeszcze też przypomnimy Niemcom, że to nazistowska Rzesza popełniła ogrom zbrodni na terytorium Polski, więc naród sprawców powinien dziś być pełen atencji wobec swego wschodniego sąsiada zarówno w swej polityce historycznej, jak też udzielając „cennych rad” w kwestiach współczesnych - zwłaszcza dotyczących praworządności i demokracji.

Bo – trzeba przyznać - Berlin często fauluje na obu płaszczyznach czasowych. Historycznie chce się podzielić odpowiedzialnością za zbrodnie wojenne, współcześnie – nielegalnymi emigrantami, których sam, nikogo nie pytając, do Europy zaprosił. Innymi słowy Niemcy sami nawarzyli piwa, potem doprawili go jeszcze drożdżami i trującym zielskiem, a gdy napój wskutek tego się rozlał po całej Europie, winowajcy chcą zmusić wypić zatruty trunek również Polaków. Herr Schulz, kandydat na kanclerza RFN i niedoszły magister, huczał ostatnio, że Polsce odetnie unijne fundusze, jeżeli ta nie ugnie się i nie przyjmie islamskich emigrantów. Jawohl, skoro Herr niespełniony magister zamierza nam obcinać nieswoją kasę, to my wzorem chociażby Greków zapytamy go, kiedy zapłaci Polsce reparacje.

Bo wbrew temu, co upichcili na poczekaniu eksperci Bundestagu, gdy tylko doszedł do nich słuch z Warszawy o reparacjach, że są one nieaktualne, gdyż się przedawniły, to prawda jest inna. Reparacje się nie przedawniają, bo są tożsame z pojęciem zbrodni wojennych. Nie ma więc powodu, by za zbrodnie wojenne nie płacić i Berlin o tym wie, jak wiedział w czasie bezczelnych wybryków Powiernictwa Pruskiego, które w roku 2004 domagało się od Polski zwrotu majątków dla swych członków, którzy tak „brutalnie” zostali wypędzeni ze swego Hajmatu. Wtedy wystarczyło, że strona polska policzyła reparacje jedynie za straty w zniszczonej Warszawie i władze niemieckie nagle odzyskały moc, by okiełznać wcześniej rzekomo nieokiełznaną Erikę Steinbach.

Oczywiście dzisiaj sytuacja międzynarodowa jest inna, kiepska i Polska musi brać to pod uwagę. W niespokojnym świecie szarżować zbyt ostro i na zbyt wielu frontach nie jest wskazane. Niemcy są naszym sojusznikiem i w UE, i w NATO, gdzie się nawzajem potrzebujemy. Ale, z drugiej strony, nie nacierać wcale oznacza przyjęcie – wcześniej czy później – woli pryncypała. Szarżować więc musimy, oby mądrze, przemyślanie, a - gdy trzeba - też z fortelem. Zadośćuczynienie za doznane ogromne straty wojenne przecież można pozyskać na różne sposoby.

Podnosząc temat reparacji ważne pokazywać, że szukamy nie konfrontacji, tylko pojednania w prawdzie. Ambasador Niemiec w Polsce Rolf Nikel przyznał ostatnio, że moralnie jednak temat reparacji nie został zamknięty (tylko politycznie i prawnie). Rozmawiajmy więc. Przedstawiajmy swe argumenty, tłumaczmy również w oparciu o historię, jakie kataklizmy niemieckie błędy ściągały w przeszłości na Stary Kontynent. Arbitralna dominacja Niemiec w Europie jest więc czymś niewłaściwym, a nawet czasami niebezpiecznym. Szukajmy więc autentycznego partnerstwa. Bo z tym akurat ostatnio jest ein bischen Problem...

Tadeusz Andrzejewski