Oparzenie jest uszkodzeniem tkanek w wyniku działania na nich wysokiej temperatury, jak też substancji chemicznych, promieniowania czy innych substancji drażniących tkanki.
W codziennym bytowaniu najczęściej dochodzi do oparzeń gorącymi substancjami, np. gorącą zupą, wrzątkiem, rozgrzanym olejem czy smalcem. Na skutek kontaktu gorących cieczy ze skórą, pojawia się silny ból oraz zaczerwienienie miejsca oparzonego. Ponadto wysoka temperatura niszczy tkanki położone głębiej, dlatego bardzo szybka pomoc jest podstawowym działaniem, by nie doszło do rozwoju groźnych stanów, w tym martwicy tkanek.
Oparzenia mogą być I stopnia, gdy jest uszkodzony tylko naskórek, co charakteryzuje się obrzękiem miejsca oparzonego, bólem oraz zaczerwienieniem. Najczęściej takim oparzeniem jest oparzenie słoneczne.
Oparzenie II stopnia jest bardziej intensywne i obejmuje naskórek oraz część skóry właściwej. Miejsce takiego oparzenia jest zarumienione i pokryte pęcherzami.
Oparzenie III stopnia jest wtedy, gdy cała skóra uległa uszkodzeniu, miejsce oparzenia jest białe lub zwęglone, a uszkodzeniu uległy także zakończenia nerwowe. W takim przypadku może dojść także do uszkodzenia tkanek położonych głębiej, tj. kości oraz mięśni. Oparzenia III stopnia powstają najczęściej na skutek długotrwałego kontaktu z otwartym ogniem.
Pierwsza pomoc w przypadku oparzenia przede wszystkim to wyeliminowanie czynnika, który doprowadził do oparzenia, przy zachowaniu bezpieczeństwa osoby, która udziela pomocy.
Aby zatrzymać działanie wysokiej temperatury na tkanki, miejsce oparzenia należy natychmiast schłodzić za pomocą chłodnej, ale nie lodowatej wody ok. 15 stopni Celsjusza. Ranę polewa się wodą co wyrówna temperaturę w tkankach i zapobiegnie ich dalszemu uszkodzeniu.
Podczas schładzania oparzenia pod bieżącą wodą, miejsce oparzone od źródła wody musi być w odległości co najmniej 15 centymetrów, ponieważ silny strumień wody z bliskiej odległości może bardziej podrażnić miejsce oparzone i uszkodzić skórę, która po oparzeniu staje się niezwykle wrażliwa.
Oparzone miejsce schładza się przez co najmniej 15 minut. Natomiast jeśli oparzenie obejmuje większą część ciała, czas schładzania należy wydłużyć do 20 minut.
Nie należy jednak schładzać miejsca oparzonego zbyt długo, by nie doprowadzić do wychłodzenia całego organizmu.
Miejsce oparzone należy koniecznie zabezpieczyć jałowym opatrunkiem, przy tym niczym nie smarując rany.
W przypadku, gdy oparzenia są rozległe, występują w II czy III stopniu, należy wezwać pogotowie ratunkowe albo udać się na oddział ratunkowy w szpitalu, ponieważ głębokie i rozległe oparzenia wymagają specjalistycznego leczenia w sterylnych warunkach.
Przy niewielkich oparzeniach ranę należy zabezpieczyć jałowym opatrunkiem, by nie dopuścić do jej zabrudzenia i nabyć w aptece opatrunki hydrożelowe, które schłodzą miejsce oparzenia, zlikwidują ból i przyniosą ulgę. Ponadto dzięki swojej konsystencji opatrunki hydrożelowe oczyszczą też ranę, utrzymując ją w jałowych warunkach.
Jeżeli w rezultacie oparzenia doszło do zabrudzenia rany, należy udać się do szpitala aby lekarz podał anatoksynę przeciwtężcową.
Zawsze należy pamiętać o tym, że zastosowanie maści lub innych leków przyspieszających gojenie rany powinno poprzedzić skonsultowanie z lekarzem.
