W 2011 roku do przeprowadzenia spisu ludności zatrudniono 6000 rachmistrzów i 2000 instruktorów.

Spis ludności z 2001 roku wykazał, że na Litwie mieszka 234 989 Polaków, w 2011 roku – 200 317, czyli o 14,8 proc. mniej.

Polakom na Litwie już teraz warto sprawdzić, czy wpis o ich narodowości widnieje w litewskich bazach danych.

Jak to zrobić?

Przedstawiamy instrukcję krok po kroku opracowaną przez Europejską Fundację Praw Człowieka:

Każda osoba powinna najpierw sprawdzić, czy w bazie danych Służby Rejestru Mieszkańców (Gyventojų registro tarnyba) umieszczony jest wpis o jej narodowości.

Informację taką można uzyskać zwracając się bezpośrednio do urzędu lub przez internet (niezbędny jest wówczas podpis elektroniczny iPasas.lt): (1) www.registrucentras.lt > (2) wybieramy Gyventojai > (3) Susipažinimas su tvarkomais asmens duomenimis > (4) Lietuvos Respublikos gyventojų registre Prisijungus iPasas.lt. Następnie logujemy się do systemu przez iPasas.lt.

Po zalogowaniu pojawi się wyciąg z informacjami na nasz temat, którymi zarządza rejestr. W rubryce „narodowość” (Tautybė) będzie widniał wpis o narodowości lub puste miejsce. Każdy obywatel Litwy ma prawo nieodpłatnie sprawdzić, jakie informacje o nim posiada państwo.

Instrukcja wprowadzenia wpisu o narodowości w rejestrze

Na samym początku należy sprawdzić swój akt urodzenia (lit. gimimo liudijimas). Jeżeli figuruje w nim wpis o narodowości i odzwierciedla on naszą prawdziwą narodowość, należy upewnić się w urzędzie stanu cywilnego (Civilinės metrikacijos skyrius), czy urząd pozyskał tę informację i ją uzupełnił.

W sytuacji, gdy w akcie urodzenia nie ma wpisu o narodowości, ale jest informacja o narodowości rodziców – należy wybrać się do odpowiedniego urzędu stanu cywilnego (lista urzędów: https://mepis.registrucentras.lt/web/mepis/kontaktai) i tam złożyć wniosek o wpisanie narodowości w akcie urodzenia.

Ten krok można wykonać także przez internet na stronie: https://mepis.registrucentras.lt/web/mepis.

Logujemy się > Wybieramy Paslaugos > Papildyti, pakeisti, ištaisyti civilinės būklės akto įrašą. Zaznaczamy „osobiście” (Asmeniškai), „uzupełnić” (Papildyti), „akt urodzenia” (Gimimo) – tu wpisujemy informację o akcie urodzenia. Zaznaczamy pierwszą przyczynę (Priežastys) zmiany wpisu. Poniżej piszemy, że wnioskujemy o wpis o narodowości w celu ujawnienia, że jesteśmy narodowości polskiej. Wpisujemy dane z paszportu lub dowodu osobistego. Załączamy dokumenty, na podstawie których prosimy o wpis, np. akt urodzenia, w którym wpisano, że jeden z rodziców/rodzice są Polakami. Zachowujemy, wysyłamy.

Jeżeli w akcie urodzenia nie mamy wpisu o narodowości i nie jest wskazana narodowość rodziców, powinniśmy odszukać akt urodzenia lub małżeństwa rodziców. Jeżeli na tych dokumentach znajdziemy wpis o narodowości, postępujemy według instrukcji powyżej, a do wniosku załączamy skan dokumentu.

Wprowadzenie zmian w akcie urodzenia kosztuje 4,90 euro. Akt urodzenia zostanie zmieniony w ciągu 20 dni roboczych. Dane do rejestru mieszkańców zostaną przesłane automatycznie. O to, czy wniosek został już rozpatrzony, można pytać bezpośrednio w urzędzie stanu cywilnego, w którym go złożyliśmy.

Mogą zdarzyć się sytuacje, że w rejestrze lub w akcie urodzenia będzie wpisana narodowość „Litwinka/Litwin”. W takim wypadku o wpis o narodowości polskiej można się starać wyłącznie drogą sądową.