Zgodnie z artykułem 5.1 Kodeksu Cywilnego dziedziczenie jest przejęciem praw i obowiązków majątkowych oraz niektórych niemajątkowych praw zmarłej osoby fizycznej przez jej spadkobierców zgodnie z prawem lub (i) przez jej spadkobierców zgodnie z testamentem. Tak więc, dziedziczone jest nie tylko mienie, ale również długi. Po otrzymaniu komunikatu o śmierci dłużnika, komornicy wstrzymują prowadzone postępowania do momentu, aż znani będą spadkobiercy. Jeżeli osoba zadłużona nie ma żadnego mienia (ani mieszkania czy domu, ani działki, ani oszczędności itp.), które by mogły odziedziczyć inne osoby lub przejąć na własność państwo, wówczas egzekwowanie długów po jej śmierci jest umarzane. Jednakowoż oceniając, czy ma człowiek mienie czy nie, należy być bardzo ostrożnym. Czasami bezwartościowa w opinii bliskich budowla czy inny (należący do zmarłej osoby) przedmiot pod względem prawnym uważane są za jednostkę mienia materialnego. Jeżeli po śmierci dłużnika ktoś zaczyna korzystać z takiego mienia, wówczas taka osoba może zostać uznana za tę, która przejęła spadek, a jednocześnie jest odpowiedzialna za długi zmarłego.
Niezwrócone przez człowieka długi mogą przewyższać wartość posiadanego przez niego mienia. W takim przypadku przyjęcie spadku byłoby stratne, ponieważ na spadkobiercę spadłby obowiązek pokrycia długu spadkodawcy nie tylko z mienia posiadanego przez osobę zmarłą, ale również ze swego osobistego mienia.
Wyjściem jest sporządzenie przez komornika opisu odziedziczonego mienia. Artykuł 5.53 Kodeksu Cywilnego zakłada, że spadkobierca, który przyjął spadek na podstawie opisu mienia sporządzonego przez komornika, odpowiada za długi spadkodawcy jedynie odziedziczonym mieniem. Jeżeli co najmniej jeden spadkobierca przyjął spadek według opisu mienia, wówczas również wszyscy inni spadkobiercy uważani są za tych, którzy przyjęli spadek według opisu mienia. Jeżeli zostaje podjęta decyzja o sporządzeniu opisu, wówczas w pierwszej kolejności należy się zwrócić do notariusza w miejscu zaistnienia spadku. Wydaje on zlecenie wykonawcze w sprawie sporządzenia opisu mienia, które następnie jest przedstawiane komornikowi. W opisie odziedziczonego mienia komornik spisuje wszystkie przedmioty, które się składają na spadek i wymienia wszystkie znane dłużnicze prawa i obowiązki spadkodawcy. Na zakończenie opisu spadkobierca poświadcza, że w opisie wymienione zostało całe znane spadkobiercy mienie spadkodawcy, wszystkie dłużnicze wymogi i obowiązki spadkodawcy.
W praktyce zdarza się mieć do czynienia z różnymi rodzicami i różnymi dziećmi. Jedni czekają na śmierć rodziców, by nabyć więcej mienia. Inni troszczą się o to, by uczynić starość rodziców jak najbardziej spokojną. Nikt przecież nie zabrania dzieciom pokryć długów rodziców. Ostatnio córka jednego dłużnika zobowiązała się co miesiąc przelewać po kilkadziesiąt euro, pomagając w ten sposób ojcu szybciej spłacić dług. Dotrzymuje słowa i w taki sposób odwdzięcza się ojcu za jego ojcowską troskę.
Tygodnik Wileńszczyzny
