Konferencję zorganizowała Fundacja Lux Veritatis we współpracy z Akademią Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu – Akademią Nauk Stosowanych.
Uczestniczący w konferencji prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki w swoim wystąpieniu nakreślił tło zagłady Żydów w czasie II wojny światowej. Opowiedział też o działaniach podjętych dla obrony żydowskich obywateli II Rzeczypospolitej i „Żegocie” – humanitarnej organizacji podziemnej, powołanej dla organizowania pomocy Żydom w gettach i poza ich terenem.
Prezes IPN zwrócił uwagę na to, że: - relacje polskiego narodu z narodem żydowskim w XX wieku najczęściej, i trudno się temu dziwić, postrzegamy przez pryzmat wspólnego cierpienia. Tymczasem przed wspólnym cierpieniem była wspólnota – ciężka i skomplikowana, ale jednak wspólnota życia i wspólnej walki o Rzeczpospolitą.
Akcja Reinhardt, czyli zaplanowana i konsekwentnie realizowana przez Niemców akcja eksterminacji Żydów w Generalnym Gubernatorstwie, rozpoczęła się w nocy z 16 na 17 marca 1942 r.
Polskie Państwo Podziemne potępiło zbrodnię ludobójstwa, której dopuścili się niemieccy okupanci. Niestety, ówczesne środki logistyczne nie pozwalały na zbrojne wystąpienie w obronie Żydów. 11 sierpnia 1942 r. na ulicach Warszawy pojawiły się ulotki z tekstem odezwy autorstwa Zofii Kossak-Szczuckiej: „(...)Świat patrzy na tę zbrodnię, straszliwszą niż wszystko, co widziały dzieje – i milczy. (…) Tego milczenia dłużej tolerować nie można. Jakiekolwiek są jego pobudki – jest ono nikczemne. Wobec zbrodni nie wolno pozostawać biernym. Kto milczy w obliczu mordu – staje się wspólnikiem mordercy. Kto nie potępia – ten przyzwala.”
- Kilka tygodni później, 27 września 1942 r, z inicjatywy Zofii Kossak-Szczuckiej oraz Wandy Krahelskiej-Filipowiczowej, związanych z Polską Organizacją Demokratyczną i z organizacjami katolickimi, powołano Tymczasowy Komitet Pomocy Żydom im. Konrada Żegoty (...) 4 grudnia tego samego roku Tymczasowy Komitet został przekształcony w działającą przy Delegaturze Rządu na Kraj Radę Pomocy Żydom „Żegota” – mówił prezes IPN, przedstawiając też zakres udzielanej pomocy.
Na zakończenie spotkania uczestnicy konferencji obejrzeli Park Pamięci Narodowej „Zachowali się jak trzeba”. Na stu trzymetrowych postumentach, ustawionych w wyłożonej granitem alei tworzącej kontur granic Polski, wypisane są nazwiska kilkudziesięciu tysięcy osób zaangażowanych w ratowanie Żydów w czasie II wojny światowej. Upamiętniono tu także sprawiedliwych Ukraińców, którzy zostali zamordowani przez swych rodaków za niesienie pomocy Polakom. Ważnym obiektem w Parku jest pawilon o symbolicznej nazwie „Polska krwią uświęcona” ze spisem miejscowości, w których podczas II wojny światowej Polacy byli prześladowani, aresztowani, torturowani i zabijani przez niemieckiego okupanta. Jest to także miejsce oddania hołdu polskim patriotom, jeńcom wojennym czy ofiarom zbrodni katyńskiej.
Na podst. ipn.gov.pl
