Uroczysta gala wręczenia nagród IPN „Semper Fidelis” odbyła się wczoraj Na Zamku Królewskim w Warszawie.

– Naszym obowiązkiem jest pamiętać o przodkach, którzy wnieśli wkład w rozwój polskiej kultury, ale też nagradzać osoby, które o to dziedzictwo dbają. Semper Fidelis to dewiza, która przyświeca wszystkim tym, którzy są prawi i uczciwi. Państwo pozostają wierni temu przesłaniu, niosąc pamięć o dawnych pokoleniach i o dorobku polskich Kresów Wschodnich – powiedział podczas uroczystej gali zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr hab. Karol Polejowski.

Przypomniał, że po roku 1945 pamięć o Kresach Wschodnich miała ulec wymazaniu, jednak osoby, które opuściły tamte obszary i zasiedliły Polskę, przeniosły tę pamięć i kultywowały ją, aby dać wyraz swojemu umiłowaniu dla miejsc, z których pochodziły oraz dla grobów swoich przodków.

Laureaci VI edycji nagrody Semper Fidelis:

Halina Kisłacz
Olena Udovenko
Tadeusz Marcinkowski – nagroda post mortem
Mirosław Gajewski
Towarzystwo Przyjaciół Wilna i Ziemi Wileńskiej w Olsztynie
Marta Axentowicz-Bohosiewicz – wyróżnienie.

Mirosław Gajewski – historyk, muzealnik, starosta gminy Zujuny w rejonie wileńskim na Litwie. W swoich badaniach koncentruje się na tematyce Wileńszczyzny, ze szczególnym uwzględnieniem działalności Armii Krajowej na jej terenie. Urodził się w Wilnie w rodzinie pielęgnującej polskie zwyczaje i tradycje, co stało się źródłem jego zainteresowań w późniejszych latach.

Ukończył znaną Szkołę Średnią nr 5 w Wilnie na Antokolu (obecnie Gimnazjum Inżynieryjne im. Joachima Lelewela). Studiował historię oraz administrację publiczną. Jest autorem kilkudziesięciu artykułów w polskojęzycznej prasie wileńskiej, a także dwóch monografii: „Nasze podwileńskie Ojczyzny” (2002) oraz „Historie z okolic Wilna” (2008).

Dzięki prowadzonym badaniom w terenie Mirosław Gajewski zlokalizował nieznane groby żołnierzy Armii Krajowej, głównie na obszarze gminy bujwidzkiej w rejonie wileńskim. Z własnych środków oraz przy wsparciu Związku Polaków na Litwie doprowadził do wykonania dwóch kamiennych nagrobków dla żołnierzy AK: Mikołaja Suchodolskiego na cmentarzu parafialnym w Bujwidzach oraz dla nieznanego żołnierza ps. „Kurier” na cmentarzu we wsi Świętniki. Ponadto staraniem laureata ustawiono symboliczny krzyż dla żołnierza AK Feliksa Bułło na cmentarzu parafialnym w Balingródku oraz tablicę pamiątkową dla żołnierza AK Edmunda Sienkiewicza na cmentarzu w Bujwidzach.

Mirosław Gajewski jest jednym z organizatorów corocznych obchodów rocznicy bitwy pod Krawczunami. Jako pracownik Muzeum Etnograficznego Wileńszczyzny zapoczątkował tradycję regularnego odwiedzania grobów żołnierzy AK na cmentarzach Wileńszczyzny. Aktywnie angażuje się także w inne przedsięwzięcia organizowane przez polską społeczność na Litwie. Od 2013 r. Mirosław Gajewski stoi na czele urzędu podwileńskiej gminy Zujuny.

Na uroczystości obecni byli m.in. doradca Prezydenta RP dr Barbara Fedyszak-Radziejowska, zastępca prezesa IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk, wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą prof. Piotr Gliński oraz Jan Dziedziczak, przewodniczący i przewodnicząca Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji Maciej Świrski oraz dr Agnieszka Glapiak, ambasador Republiki Estońskiej Miko Haljas, przedstawiciele Wojska Polskiego, urzędów państwowych, instytucji nauki i kultury, duchowieństwa, weteranów i przedstawicieli organizacji kombatanckich i środowisk patriotycznych.

Galę zwieńczył koncert złożony z trzech utworów w wykonaniu śpiewaka Damiana Wilmy i pianistki Karoliny Tańskiej.

Nagroda „Semper Fidelis” została ustanowiona w 2019 roku. Honorowe wyróżnienie IPN otrzymają corocznie osoby, instytucje i organizacje społeczne za szczególnie aktywny udział w upamiętnianiu dziedzictwa polskich Kresów Wschodnich na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz poza jej granicami, których działalność publiczna pozostaje zbieżna z ustawowymi celami IPN. Kapituła w każdym roku ma również możliwość przyznania jednej nagrody post mortem. Laureatów wyłania Kapituła Nagrody, na czele której stoi prezes IPN.

Nagroda ma także walor edukacyjny. Pomoże w rozpowszechnianiu wiedzy na temat tego, co Polska straciła po 1945 r. A straciła wiele. Na Kresach pozostały relikwie dawnej Rzeczypospolitej – to źródło naszej tożsamości, tradycji, kultury. Wszyscy, którzy poświęcają się ratowaniu tych pamiątek, przywracaniu i utrwalaniu pamięci o historii tych ziem, zasługują na szczególne uznanie i wdzięczność obecnych i przyszłych pokoleń Polaków.

Wśród laureatów poprzednich edycji są również Polacy i organizacja społeczna z Wilna – śp. Alwida Antonina Bajor, Waldemar Szełkowski, Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rossą.

Na podst. IPN, inf. wł.