„Pod względem prawnym bezpośrednie wybory merów, kiedy są oni wybierani przez wspólnoty, będą możliwe wyłącznie po zmianie Konstytucji” – podkreślił trybunał.

„Oznacza to, że merowie samorządów wybrani w 2019 roku i później będą mogli piastować swoje stanowiska do końca kadencji. Tym niemniej w 2023 roku bezpośrednie wybory merów będą możliwe wyłącznie po zmianie art. 119 Konstytucji” – oświadczył Litewski Sąd Konstytucyjny.

Trybunał odnotował ponadto, że w trakcie rzeczonego postępowania nie oceniał wątku celowości bezpośrednich wyborów merów.

Bezpośrednie wybory merów wprowadzono na Litwie przed 6 laty.

Wniosek w sprawie zgodności bezpośrednich wyborów merów z Konstytucją kraju skierowało do trybunału 46 posłów ubiegłej kadencji, głównie konserwatyści, ale również liberałowie, posłowie z Partii Pracy i byli posłowie z ramienia Porządku i Sprawiedliwości.

Byli parlamentarzyści zapytali Sąd Konstytucyjny Litwy, czy wprowadzenie w kraju bezpośrednich wyborów merów było możliwe bez konieczności zmiany Ustawy Zasadniczej.

W opinii wnioskodawców Konstytucja nie wprowadza zróżnicowania radnych.

Bezpośrednie wybory merów wprowadzono na Litwie w 2015 roku. Merowie samorządów w sposób bezpośredni byli wybierani dwukrotnie. Wcześniej merów wybierały rady samorządów.

Orzeczenie wejdzie w życie z dniem 3 maja 2023 roku, to jest po upływie bieżącej kadencji merów.

Prezes Stowarzyszenia Samorządów Mindaugas Sinkevičius uważa, że bezpośrednie wybory merów należy uprawomocnić w drodze zmiany Konstytucji. W jego opinii powrót do poprzedniego systemu będzie miał negatywne skutki, prognozuje, że samorządność straci na stabilności i może dochodzić do sytuacji, że w czasie trwania kadencji mer zmieni się 3- bądź nawet 4-krotnie.

Na podst. BNS