„Udało się przywrócić nasze relacje na wysokim poziomie, na jaki zasługują nasi obywatele i do utrzymania którego zobowiązuje nas wspólna historia i wspólnota kulturowa” – powiedział Skvernelis na początku polsko-litewskich konsultacji międzyrządowych w Wilnie pod przewodnictwem premierów obu krajów.

Jak zaznaczają politolodzy w wielkim stopniu dzięki polskiej partii Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin doszło do ocieplenia relacji polsko-litewskich. To właśnie to, że są w rządzie litewskim sprawiło, że relacje są lepsze niż były dawniej, ponieważ obecny rząd nie stosuje takich metod, jak poprzednie rządy nacjonalistyczne, konserwatywne spod znaku Landsbergisa.

W swoim przemówieniu Skvernelis podkreślił, że oba kraje przywiązują dużą wagę do mniejszości narodowych w Polsce i na Litwie, zainicjowały projekty transmisji telewizyjnych w ich języku ojczystym, zapewniły podręczniki.

Premier Litwy zwrócił też uwagę na uzgodnienia w kontekście pandemii koronawirusa, że oba kraje tego lata zezwoliły na swobodny przepływ obywateli między nimi, wspomniał o planowanych inwestycjach „Orlenu Lietuva”, o planownym podpisaniu w czwartek umów firm kolejowych, o osiągniętym postępie w realizacji projektu synchronizacji energii elektrycznej.

„Wraz z silnym poparciem Polski, aby nie kupować energii elektrycznej produkowanej przez niebezpieczną elektrownię jądrową w Ostrowcu, tworzymy podwaliny pod zrównoważone bezpieczeństwo energetyczne Litwy w oparciu o odnawialne źródła energii. Cieszę się, że projekty Via Baltica i Via Carpatica są konsekwentnie uzupełniają się wzajemnie i dadzą dodatkowy impuls przepływom handlowym w regionie Trójmorza” – powiedział.

Wezwał Litwę i Polskę do „wzmocnienia wysiłków w Brukseli” na rzecz odpowiedniego finansowania projektu kolejowego oraz pochwalił wspólne wysiłki Litwy i Polski w walce z nieprzychylnym pakietem mobilności.

Akcentował, że w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa „nie tylko myślimy podobnie, ale także jesteśmy nierozłączni strategicznie”.

Premier Polski Mateusz Morawiecki przed początkiem obrad powiedział, że „współpraca Polski i Litwy prowadzi do lepszych perspektyw dla naszych obywateli”.

„Te konsultacje, to wydarzenie, do którego przywiązujemy szczególną wagę. Chciałbym, aby służyły one uzgodnieniu stanowisk w najważniejszych bieżących tematach, a także w tematach strategicznych i we wszystkich aspektach współpracy polsko-litewskiej” – powiedział szef polskiego rządu.

Morawiecki gratulował Skvernelisowi pozytywnych efektów walki z epidemią koronawirusa. Przyznał, że na niektórych rozwiązaniach litewskich wzorowała się Polska.

Zwrócił też uwagę na wskaźniki ekonomiczne. Zdaniem wielu niezależnych ekspertów, jak podkreślił, Litwa ma być na pierwszym miejscu w UE, a Polska na drugim. „Jesteśmy troszkę zazdrośni o to, ale myślę, że rezultat dla Litwy i Polski będzie całkiem dobry” – powiedział.

Premier Polski akcentował konieczność współpracy i tworzenie nowych perspektyw, wskazując na rozwój infrastruktury. Podkreślił, że wspólne projekty kolejowe, jak i drogowe otwierają nowe perspektywy gospodarcze. Zaznaczył, że „to właśnie za rządów premiera Sauliusa Skvernelisa doszło do znaczącego przyspieszenia projektów po stronie litewskiej i my również po stronie polskiej robimy wszystko, żeby Via Baltica, Rail Baltica otworzyły nowe perspektywy już wkrótce”.

Premier RP wspomniał też o współpracy w systemach elektroenergetycznych czy połączeniach gazowych.

Morawiecki wyraził też zadowolenie, że dobre relacje obu rządów przekładają się na dobrą współpracę w zakresie wspierania Litwinów w Polsce oraz Polaków mieszkających na Litwie. Podziękował też premierowi Litwy za deklaracje przystąpienia do Trójmorza, które „jest wymiarem strategicznym”.

O randzie wizyty świadczy duża delegacja polskich ministrów. Premierowi Polski Morawieckiemu towarzyszą na Litwie wicepremierzy: Piotr Gliński, Jacek Sasin i Jadwiga Emilewicz oraz ministrowie edukacji narodowej, infrastruktury, nauki, klimatu, obrony narodowej, spraw wewnętrznych i zdrowia.

Delegacje rządowe rozmawiały m.in. o bezpieczeństwie i współpracy w regionie oraz relacjach transatlantyckich. Podpisana została też deklaracja o partnerstwie strategicznym i w sprawie Białorusi. Ważnym elementem rozmów delegacji Polski i Litwy były kwestie gospodarcze, w tym odbudowa po kryzysie wywołanym pandemią COVID-19 oraz współpraca infrastrukturalna i energetyczna. Podkreśleniu efektywności współpracy infrastrukturalnej służyć będzie podpisanie umowy, dotyczącej wspólnego przedsięwzięcia Joint Venture, i umowy wspólników dotyczącej obsługi pociągów intermodalnych pomiędzy LTG Cargo Polska sp. z.o.o., AB LTG Cargo i PKP Cargo S. A., a także listu intencyjnego pomiędzy spółkami UAB LTG Link i PKP Intercity S. A. dotyczącego wdrażanie projektu uruchomienia kolejowego połączenia w relacji Wilno-Kowno-Białystok-Warszawa. 

Podpisany został także harmonogram wdrażania deklaracji w sprawie oświaty polskiej mniejszości narodowej w Republice Litewskiej i litewskiej mniejszości narodowej w Rzeczypospolitej Polskiej podpisanej w Warszawie 20 listopada 2019 roku.

Na podst. BNS, PAP, Twitter, inf. wł.