Kompensator synchroniczny to silnik elektryczny o dużej masie, podłączony do sieci przesyłowej, który może magazynować energię obrotową i w razie potrzeby wykorzystywać go w trybie generatora. Pomaga ustabilizować częstotliwość systemu elektrycznego i zwiększa stabilność dynamiczną sieci: zmniejsza spadki napięcia podczas zwarć, zapewnia bezwładność, kompensuje moc bierną.
Na Litwie zostaną uruchomione trzy kompensatory – w Telszach, Olicie i w rejonie wileńskim. W Olicie urządzenie zacznie działać już za miesiąc, a w rejonie wileńskim – wiosną przyszłego roku.
Instalacja kompensatorów synchronicznych jest jednym z głównych projektów programu synchronizacji z sieciami Europy kontynentalnej. Na Łotwie i w Estonii też zostaną uruchomione po trzy kompensatory.
Do tej pory Litwa, Łotwa i Estonia wraz z Rosją i Białorusią działają w systemie IPS/UPS – tzw. pierścień BRELL – gdzie częstotliwość prądu jest centralnie regulowana w Rosji. Trzy kraje bałtyckie uzgodniły odłączenie się od BRELL w lutym 2025 roku.
Projekty synchronizacyjne realizowane przez operatorów systemów przesyłowych energii elektrycznej krajów bałtyckich i Polski są częściowo finansowane przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Sieci Infrastruktury.
Projekt synchronizacji systemu Litwy z siecią kontynentalnej Europy realizuje operator litewskiego systemu przesyłowego energii elektrycznej „Litgrid”.
Na podst. enmin.lrv.lt
