Kojarzące się z wiejskimi, sielankowymi ogrodami, irysy pasują prawie do każdej aranżacji. Wzorzyste zabarwienia na ich płatkach mogą występować w niebieskim, granatowym, różowym, fioletowym, żółtym, kremowym oraz białym kolorach. Zależy to przede wszystkim od gatunku i konkretnej odmiany kosaćców.
Podobnie jest z czasem ich kwitnienia. Kosaćce zakwitają pod koniec wiosny, ich kolorowe płatki rozwijają się najczęściej w maju i w czerwcu, ale niektóre odmiany mogą kwitnąć aż do sierpnia.
Pielęgnacja tych wieloletnich roślin nie jest skomplikowana. Irysy nie mają zbyt dużych wymagań i nie należą do roślin kapryśnych. Sadzenie przeprowadza się jesienią, ale bez obawy można to zrobić również bardzo wczesną wiosną. Z pewnością nie odbije się to na rozwoju rośliny, bowiem jeszcze w tym samym roku potrafi bujnie zakwitnąć. Najpiękniej wyglądają irysy posadzone w grupach po kilkanaście okazów w każdej kępce, od której rozchodzi się miodowy aromat intensywnie wabiący pszczółki i trzmiele.
Irysy są roślinami długowiecznymi i potrafią rozwijać efektowne kwiaty rosnąc w jednym i tym samym miejscu bez przesadzania nawet przez kilkadziesiąt lat. Jednakże, aby uzyskać taki efekt trzeba zapewnić im podstawowe zabiegi. Jednym z takich zabiegów jest przycinanie kwiatów po przekwitnięciu.
Natomiast najważniejszym zabiegiem jest bieżące usuwanie zwiędłych kwiatów i liści. W taki sposób usuwa się zbędny balast, obciążający całą roślinę oraz zapobiegnie się rozwijaniu chorób. Przycinając przekwitłe kwiaty uniknie się także niepotrzebnego zawiązywania się nasion.
Do tego zabiegu nie potrzebuje się specjalistycznego sprzętu. Aby pozbyć się zbędnych części roślin wystarczy jedynie ostrożny ruch dłoni. Uszkodzone, pożółkłe lub chore liście również należy usunąć.
Mimo to, że kwiaty są najpiękniejszą częścią tej rośliny, latem nie należy pozbawiać ich zdrowych i zielonych liści. Liście też wyglądają dekoracyjnie, ponadto jednocześnie odżywiają całą roślinę i wspierają jej przygotowanie do zimy.
Dopiero z nadejściem pierwszych przymrozków dokonuje się bardziej radykalnego cięcia. Mniej więcej będzie ono przypadać na październik bądź listopad. Podczas, gdy wszystkie liście zaczynają równomiernie brązowieć, przycina się je na wysokość około 15 centymetrów nad ziemią.
Należy pominąć proces ściółkowania korą. Irysy najlepiej rozwijają się na glebie o odczynie neutralnym, a ten rodzaj ochrony zakwasza podłoże, więc nie jest dla kosaćców wskazany.
Kwitnące irysy, z powodzeniem można wykorzystywać jako kwiaty cięte do dekoracji wnętrza domu, albo podarować je w odpowiedniej kompozycji jako prezent. Tym bardziej, że irysy symbolizują wiarę i nadzieję. Bukiet z tych kwiatów wyraża wdzięczność i inne ciepłe uczucia, a zwłaszcza miłość i nie tylko w kontekście romantycznym.
