Przez liczne wieki w wielu kulturach stare drzewa były otaczane kultem, stawały się przedmiotami mnóstwa podań i legend, a to świadczy o ich niezwykłym znaczeniu i szacunku do nich.
Współczesne badania nad ich wpływem na środowisko wskazują na to, że stare drzewa wnoszą nieocenioną pomoc dla ekosystemu. Są siedliskiem dla zwierząt i roślin, w tym często zagrożonych na wyginięcie gatunków, a w porównaniu z młodszymi drzewami pochłaniają nieproporcjonalnie większą ilość dwutlenku węgla. A wyjątkowo sędziwe okazy od 10 do 20 razy starsze niż przeciętne drzewo w lesie, bardzo wiele znaczą dla genetycznej różnorodności i zdrowia otaczającej je populacji.
Jak podaje o tym dr Chuck Cannon, dyrektor Centrum Nauki o Drzewach przy Morton Arboretum w Lisle w stanie Illinois, wiekowe drzewa są swego rodzaju ewolucyjnym rezerwuarem dla całego ekosystemu.
Naukowiec reasumując badania konstatuje następującą rację: „Badając wzorce demograficzne pojawiające się w starych lasach na przestrzeni tysięcy lat zauważono, że pewne nieliczne drzewa jakby wygrały los na ewolucyjnej loterii życia. Osiągnęły wiek znacznie przewyższający przeciętną długość życia drzew danego gatunku, dzięki czemu stały się łącznikiem pomiędzy wielusetletnimi cyklami środowiskowymi. W zbadanych modelach ujawniono, że rzadkie, wiekowe drzewa okazują się kluczowe dla długoterminowej zdolności adaptacyjnej lasu, ponieważ znacznie poszerzają czasową rozpiętość różnorodności genetycznej populacji”.
Stare drzewa mają związek ze zmianą klimatu i pomagają do tych zmian się przystosować. Badacze jednogłośnie twierdzą, że „inaczej niż np. u ludzi, drzewa umierają nie ze starości, lecz raczej w wyniku niekorzystnego oddziaływania środowiska. Wyjątkowo stare drzewa, które w warunkach modelowych stanowią mniej niż 1 proc. populacji, są wyjątkowo cenne dla genetycznej i biologicznej różnorodności całej populacji lasu, ponieważ zdołały przetrwać różne zmiany warunków środowiska na przestrzeni setek, a nawet tysiąca lat. Ponadto przekazują swoją odporność w genach kolejnym pokoleniom. Dlatego postępujący proces wylesiania we wszystkich strefach klimatycznych, a zwłaszcza niszczenie starych naturalnych lasów może prowadzić do tego, że lasy będą wymierać jeszcze szybciej”.
Naukowcy dowodzą także, że maksymalny wiek, który może osiągnąć drzewo, jest ściśle powiązany z przeciętną przeżywalnością drzew w danej populacji. Stąd wynika, iż im krócej, z przyczyny zmian klimatycznych, żyje większość drzew, tym mniejsza lub nawet zerowa jest możliwość na to, że któreś z takich drzew osiągnie ponadprzeciętny wiek.
Naukowiec, dr Chuck Cannon, dyrektor Centrum Nauki o Drzewach przy Morton Arboretum w Lisle w stanie Illinois, ubolewa nad takim stanem rzeczy i alarmuje: „Gdy wycinamy stare i wiekowe drzewa, na zawsze tracimy ich genetyczne i fizjologiczne dziedzictwo, a także wyjątkowe siedliska przyrodnicze”.
Badacze amerykańscy ostrzegają i podkreślają, że „chociaż rewitalizacja lasów i sadzenie drzew są ważne dla poprawy zarówno lokalnego, jak i globalnego środowiska, to stare drzewa są unikalnym zasobem przyrodniczym, którego nie można odtworzyć. Dlatego muszą być bezwzględnie chronione”.
