Aby zgromadzić ekologiczne odpady dla uzyskania kompostu przyda się kompostownik, którym może być dowolna nieco większa skrzynka drewniana, plastikowa albo siatka metalowa, do których będą systematycznie wrzucane odpady.
Dla wytwarzania kompostu nadają się suche liście, resztki warzyw i owoców, zaschnięte pędy bylin, resztki roślin jednorocznych, muł z oczka wodnego, odpadki biodegradowalne kuchenne, np. skorupki od jajek, fusy od kawy i herbaty, skórki bananowe itd. Gdy w kompostowniku uzbiera się sporo odpadów to po kilku miesiącach powstanie kompost, czyli nawóz organiczny. Nawóz utworzy się w wyniku częściowego tlenowego rozkładu, czyli butwienia. Jakościowy kompost swym zapachem oraz strukturą przypomina żyzną ziemię.
Kompost wzbogaca glebę w próchnicę i zwiększa jej pojemność wodną oraz powietrzną, dlatego gleba staje się przewiewna i pulchna. Ponadto kompost nie ma szkodliwego wpływu ani na rośliny, ani na zwierzęta żyjące w ogrodzie, niezależnie od zastosowanej dawki.
Miejsce przeznaczone pod kompostownik musi być osłonięte od wiatru i słońca. Zgromadzone w nim resztki roślinne nie powinny przesychać, ponieważ wtedy kompostowanie odpadów nie utworzy wartościowy nawóz.
Podczas długotrwałej suszy wnętrze kompostownika należy polewać wodą.
Kompostownik powinien stać bezpośrednio na glebie, gdyż to umożliwi dostęp dżdżownicom oraz innym pożytecznym mikroorganizmom żyjącym w ziemi. Przepuszczalne podłoże zapewni również swobodny odpływ nadmiaru wody podczas intensywnie spadających deszczów.
Zakładanie kompostownika nie poleca się w zagłębieniach terenu, w miejscach, gdzie teren jest podmokły albo gleba jest nieprzepuszczalna. Pełne ocienienie kompostownika jest również niewskazane. Ocienienie może utrudniać odpowiednie nagrzewanie pryzmy.
Dostęp powietrza do wnętrza kompostownika zapewnią jego wymiary. Kompostownik nie musi być zbyt wielki. Maksymalne wymiary kompostownika to: 150 cm szerokości i 120 cm wysokości. Właśnie w takiej pryzmie dobrze będą się rozwijały mikroorganizmy i dżdżownice, a temu zawdzięczając odpady nie gniją, a przekształcają się w próchnicę.
Można stosować dwie metody kompostowania zimną – pasywną oraz gorącą – aktywną. Metoda pasywna jest w zasadzie nie wtrącaniem się w procesy zachodzące w kompostowniku, ale gorąca metoda – aktywna, jest monitorowaniem całego przebiegu procesu i jego korygowania.
Podczas gorącej metody zachodzi szybki rozkład kompostu w wysokiej temperaturze, która zabija szkodliwe mikroorganizmy chorobotwórcze oraz rozkłada nasiona. Ta metoda stwarza niskie ryzyko powstania beztlenowych procesów gnilnych.
Zabierając się do przygotowywania nawozu organicznego trzeba pamiętać, że materiał kompostowy musi być ułożony luźno, aby do każdej warstwy docierało bez przeszkód powietrze. Najniższa warstwa musi składać się z grubego, luźno rozłożonego materiału, np. gałęzie drzew czy krzewów. Warstwa z gałęzi musi zapewniać odpowiedni dopływ świeżego powietrza oraz odpływy nadmiaru wody. Napowietrzyć materiał kompostowy można również za pomocą wideł szerokozębnych.
Kolejne warstwy to torf lub ziemia wchłaniające składniki mineralne, a dopiero następnie materiał kompostowy.
W przypadku niedostatecznej wilgotności pryzmy (optymalna wilgotność – 40-60 proc.) należy nawodnić materiał kompostowy, najlepiej jest to zrobic uzbieraną deszczówką.
Dobry kompost powstanie wtedy, gdy będzie skonstruowany z możliwie najbardziej różnorodnego materiału, a będzie to ciemna substancja o pulchnej, jakby gruzełkowatej strukturze, w której już nie występują żadne fragmenty roślin i ma przyjemny zapach ziemi, podobny do zapachu próchnicy leśnej. Właśnie taki nawóz zapewni roślinom wspaniały rozwój.