Bajończycy
Był to jedyny zwarty oddział polski, który pod sztandarem z białym orłem walczył na froncie zachodnim do chwili utworzenia wiosną 1917 roku Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera, dlatego symbolicznie został uznany za jej protoplastę. Stanowił jedną z kilkunastu samodzielnych polskich formacji zbrojnych utworzoną w czasie pierwszej wojny światowej. Oddział bajończyków powstał wśród polskich emigrantów we Francji, a jego nazwa pochodziła od miasta Bajonna, gdzie odbywał szkolenie wojskowe. Jako część jednego z pułków Legii Cudzoziemskiej walczył w ramach armii francuskiej na froncie zachodnim z Niemcami od jesieni 1914 do wiosny 1915 roku w Szampanii, najcięższe boje stoczył pod Arras i Souchez. Liczba poległych i rannych Polaków była wówczas tak wielka, że oddział rozwiązano. W niepodległej Polsce nazwa bajończycy patronowała 43. Pułkowi Piechoty Wojska Polskiego.
„Bohaterowie Niepodległej”
Projekt „Bohaterowie Niepodległej” to inicjatywa Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej. Seria nowoczesnych animacji osadzona jest w estetyce gier komputerowych i klimacie superbohaterów. Filmy powstały w oparciu o serię wydawniczą o tej samej nazwie. Animacje ukazują heroizm polskich patriotów, dziś często zapomnianych. Przywracamy pamięć o nich.
Multimedialny projekt edukacyjny „Bohaterowie Niepodległej” powstał dzięki współpracy Biura Edukacji Narodowej IPN z domem produkcyjnym Coloroffon. Wraz ze znakomitymi twórcami opowiadamy o bohaterach polskiej historii jak nigdy dotąd. Ciekawa stylistyka i animacja, zrozumiała narracja. Atutem serii jest przedstawienie polskich bohaterów w przystępny i nowoczesny sposób, bez patosu. Ludzie z krwi i kości, pełni pasji i marzeń, na tle wielkiej historii. Ich losy wzruszają, a postawy inspirują i skłaniają do przemyśleń. Życie przedstawione jako misja i służba – ten sposób narracji wpisuje się w najlepsze wzorce wychowania pokoleń Polaków, oparte na patriotyzmie i wartościach chrześcijańskich, od wieków kształtujących cywilizację zachodnią. Twórcom udało się tym samym stworzyć „uniwersum polskości” i szkołę charakterów, w stylistyce nowoczesnych gier historycznych.
Wcześniejsze animacje cyklu „Bohaterowie Niepodległej”
Stefan Pogonowski
Stefan Pogonowski podczas pierwszej wojny światowej za walki z Niemcami pod Rygą został odznaczony rosyjskim orderem i awansowany do stopnia porucznika. W 1918 r. wstąpił do Pierwszego Korpusu Polskiego gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego i rozpoczął walkę o niepodległą Ojczyznę. W odrodzonym Wojsku Polskim służył w 4. Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana Żeligowskiego, a następnie 10. Dywizji Piechoty w stopniu porucznika. W sierpniu 1920 r. jako dowódca jednego z batalionów 28. Pułku Strzelców Kaniowskich wziął udział w ofensywie, która odparła bolszewicką nawałę. Jego oddział z 14 na 15 sierpnia 1920 roku w Mostkach Wólczyńskich został ostrzelany przez nieprzyjaciela, a on śmiertelnie ranny. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari oraz awansowany na kapitana.
Teresa Grodzińska
Teresa Grodzińska w 1918 r. ukończyła Gimnazjum Żeńskie im. Marii Gajl w Radomiu, gdzie działała w harcerstwie, a od 1915 w tajnej Organizacji Młodzieży Narodowej. Wiosną 1920 r. przerwała naukę i podjęła pracę pielęgniarki w Szpitalu Ujazdowskim, a 10 lipca wstąpiła do Wojska Polskiego. Jako sanitariuszka 4. Pułku Piechoty Legionów, podczas walk pod Hrubieszowem wykazała się ogromną wytrwałością i hartem ducha, pracując z ogromnym poświęceniem. 1 września 1920 r. trafiła do niewoli i została brutalnie zamordowana przez bolszewików. Została odznaczona Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.
Bogusław Maria Aleksander Szul-Skjöldkrona
Bogusław Maria Aleksander Szul-Skjöldkrona, na co dzień używający nazwiska Bogusław Szul, wywodził się ze szwedzkiej rodziny z dawna osiadłej w Polsce. Był przedstawicielem pokolenia, które przed pierwszą wojną światową angażowało się niemal od ławy gimnazjalnej w prace niepodległościowe. Niespełna dziewiętnastoletni wstąpił do Legionów, przeszedł ich cały szlak wojenny, uzyskał awans oficerski.
Wyróżnił się tym, że kiedy jego macierzysta Druga Brygada w proteście przeciw traktatowi brzeskiemu zerwała sojusz z Austrią, przeszedł na rosyjską stronę frontu pod Rarańczą, zdołał przedostać się do niej z Warszawy, pokonując setki kilometrów i linię frontu rosyjsko-austriackiego. Pod Kaniowem bił się z Niemcami, a później z Ukrainy dotarł na północ Rosji, gdzie w Murmańsku formowało się polskie wojsko. Został tam szefem sztabu wojsk polskich. Następnie został wysłany do sztabu Armii Błękitnej gen. Józefa Hallera, swojego dowódcy z Legionów. Z nią też wrócił do niepodległej już Polski.
Maria Aleksander Szul-Skjöldkrona był nie tylko wojskowym, lecz także poetą i uchodził za najwybitniejszego twórcę tekstów piosenek Drugiej Brygady Legionów. Kawaler Orderu Virtuti Militari zginął w czasie wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. w wieku dwudziestu pięciu lat.
Więcej informacji można znaleźć TUTAJ
