Najważniejszą potrawą wigilijną jest ryba. Nieważne w jakiej postaci zostanie podana, ważne, by zagościła na każdym wigilijnym stole. Symbolika ryby ma dwojakie znaczenie:
- odwołuje się do chrztu, gdyż żywiołem ryby jest woda;
- symbolizuje eucharystię – pokarm chrześcijan.
Aby w nowym roku zapanował spokój i harmonia, ryba musi znaleźć się w wigilijnym menu.
Barszcz czerwony, pierogi z kapustą i czosnek – burakom przypisywana jest długowieczność. Tradycja głosi, że ten, kto spożywa buraki, nie dość, że doczeka sędziwego wieku, to jeszcze przez całe długie życie będzie grzeszyć nieskazitelną urodą. Z kolei kapusta, według dawnych wierzeń, zawiera życiodajną siłę, dzięki której wszystko, zarówno przyroda jak i człowiek, budzą się do życia. Zgodnie z tradycją, czosnek jest też symbolem zdrowia, a w połączeniu z chlebem i solą gwarantuje domostwu obfitość.
Grzyby – w wielu kulturach uchodzą za magiczne dary ziemi. Ponieważ kolacja wigilijna powinna składać się m.in. z płodów ziemi, ich najbardziej godną reprezentację stanowią grzyby. Według dawnych wierzeń, grzyby na stole wigilijnym ze względu na to, że rosną w lesie, uchodzą za magiczną potrawę, wykradzioną z innego świata. Symbolizują uleganie pokusom i pewnie przez to właśnie są tak bliskie ludziom.
Potrawy z makiem – tradycja głosi, że mak przyniesie gospodarstwu dostatek. Według wierzeń ludowych, mak był najważniejszą z wigilijnych potraw, a jego brak mógł ściągnąć na domostwo nieszczęście. Dla chrześcijan mak jawi się jako symbol chrześcijaństwa i płodności.
Orzechy – na stole wigilijnym nie może zabraknąć też orzechów. Ich symbolika jest niezwykle bogata. Ze względu na skorupę, orzech symbolizuje tajemnicę, wróżbę, płodność. Orzechy leszczyny uchodzą za symbol mądrości i witalności. Religioznawcy przekonują, że również w chrześcijaństwie owoc ten ma specjalną symbolikę. Bardzo często nazywa się go symbolem Chrystusa – jego gorzka powłoka odpowiada ciału Jezusa, które doświadczyło gorzkiej męki, skorupę porównuje się do drzewa krzyża, a jądro, które żywi ludzi jest utożsamiane z boską naturą Chrystusa. Chrześcijańska interpretacja symboliki orzecha tłumaczy jego obecność w wigilijnym menu. Ponadto orzech uchodzi za symbol szczęścia.
Kompot z suszu, piernik ze śliwkami czy ciasto francuskie z suszonymi owocami – oto smakołyki z wigilijnego menu, dlaczego owoce?
- Jabłko to owoc niezwykle bogaty w symbolikę. Ze względu na kulisty kształt powinno być odbierane jako symbol Ziemi, wieczności. Na obrazach często przedstawiano je w rękach Jezusa i Maryi, co odczytuje się jako symbol odkupienia i pokoju. W legendach i wierzeniach ludowych jabłko również występuje jako symbol, który odmienia losy świata. Spożywając jabłko podczas wieczerzy wigilijnej, domownicy w pewien sposób przekazują sobie znak pokoju.
- Podczas Wigilii dołączają też gruszki, figi i daktyle. Oczywiście każdy z wymienionych owoców ma swoją symbolikę: gruszka symbolizuje stosunki międzyludzkie, zwłaszcza miłosne, to właśnie z gruszką większość chrześcijan utożsamia grzech. Owoc ten oznacza także dobrobyt oraz długie życie; figi – z tym owocem utożsamia się m.in. długowieczność, płodność, obfitość i nieśmiertelność; daktyle – podobnie jak figi symbolizują płodność oraz dostatek i powodzenie.
„Rota”