Wywołać depresję może również raptowne odstawienie kofeiny, nikotyny, leków nasennych. Wpływ ma też genetyka – często na depresję chorują osoby, w rodzinach których już „gościła” ta choroba.
Wpływ depresji może być omawiany na różnych szczeblach. Przede wszystkim depresja może naruszyć zdolność człowieka do udziału w życiu codziennym i nawet wywołać zagrożenie dla życia. Po drugie, choroba może oddziaływać na szerszą grupę osób (np. życie i dobrobyt rodziny). Należy też uwzględnić brzemię finansowe choroby jakie się przekłada na społeczeństwo: oddziaływanie ekonomiczne depresji pod względem liczby utraconych dni roboczych plasuje się na drugim miejscu po chorobach serca i układu krążenia.
Zewnętrznie osobę cierpiącą na depresję może rozpoznać nie tylko lekarz, ale również jej bliscy, współpracownicy: to stłumiona postawa, smutny wzrok, uczucie beznadziejności, zmniejszona zdolność do pracy, odsunięcie się od działalności społecznej, przyrost lub spadek wagi, brak apetytu, naruszony sen, słaby popęd seksualny, poczucie winy lub braku własnej wartości, coraz częstsze myśli o śmierci i samobójstwie.
Cierpiących na tę chorobę nie zawsze da się w porę rozpoznać, depresji bowiem mogą towarzyszyć inne choroby, co utrudnia diagnostykę. Często cierpiący na depresję zwracają się do lekarzy specjalistów z powodu różnego rodzaju zaburzeń somatycznych, których przyczyn nie daje się ustalić. Na przykład, pacjent skarży się kardiologowi, że „bije mu serce”, brakuje powietrza, czuje się słabo, czuje uderzenia gorąca lub zimna itp. Może to być zaburzenie endokrynologiczne – patologia tarczycy. W innym z kolei przypadku pacjent mówi lekarzowi, że ma problemy z nerwami lub odczuwa stres, który próbuje tłumić alkoholem, zażywając narkotyków, środków nasennych.
Szczególnie ważne jest w przypadku zauważenia budzącego niepokój zachowania człowieka zapytać go, jak się czuje, czy daje radę z opanowaniem stresu, zwrócić uwagę na zachowanie człowieka, wyjaśnić, czy nie ma myśli samobójczych, obserwować, czy nie planuje oddać ulubionego pupilka pod opiekę innej osoby czy nie prezentuje swoich rzeczy innym itp. Słuchając innego człowieka, gdy ten mówi o swoim samopoczuciu, nie należy krytykować, osądzać, a zachęcać do rozmowy, zwrócenia się o pomoc. Ponieważ cierpiący na depresję człowiek często aktywnie nie szuka pomocy, należy mu pomóc zarejestrować się do lekarzy specjalistów w sprawie udzielenia mu niezwłocznej pomocy.
Należy podkreślić, że na Litwie szczególnie ostry jest problem samobójstw i jego zakres. Wpływ na to ma panujący w społeczeństwie mylący kult nadmiernego indywidualizmu i samodzielności oraz nastawienie, że człowiek powinien być niczym z kamienia w każdej sytuacji, że przyjęcie pomocy jest słabością, a człowiek, który się zwraca o pomoc, przez bliskich jest często wyśmiewany. Jednak w celu zmniejszenia tak dramatycznej liczby zgonów każdy mieszkaniec Litwy powinien uświadomić sobie, że przyjęcie pomocy w trudnych momentach jest oznaką silnego człowieka i czasami potrzebują jej wszyscy.
Każdy człowiek, gdy tylko rozpozna dziwne oznaki w zachowaniu bliskiego człowieka i przeznaczy przynajmniej minutę na rozmowę o tym i reakcję na takie zachowanie. Może się też przyczynić do tworzenia dobrego samopoczucia człowieka i społeczeństwa oraz podtrzymania zdrowia poprzez przełamanie negatywnego nastawienia względem osób, które się znalazły w określonej trudnej sytuacji. Mimo, iż ludzie w takim stanie unikają zwracania się o pomoc, nie oznacza to, że nie chcą takiej pomocy. Dlatego właściwa reakcja na wypowiedziane oczekiwania innego człowieka o pomoc wzmacniają jego ufność i zwiększają w ten sposób prawdopodobieństwo przyjęcia takiej pomocy.
Zdaniem naukowców, należy reagować niezwłocznie, jeżeli człowiek:
- zagroził, że popełni samobójstwo lub skaleczy się;
- próbował nabyć środki do popełnienia samobójstwa;
- mówi lub pisze o śmierci;
- kiedy czuje się samotny, ogarnięty beznadziejnością, gdy nie widzi żadnego wyjścia, czuje się niczym w pułapce, gdy zażywa więcej alkoholu lub narkotyków, czuje niepokój, cierpi na bezsenność lub wielką ospałość, wielkie huśtawki nastrojów, gdy nie widzi sensu życia.
Człowiekowi, który się znalazł w sytuacji krytycznej, bardzo ważne jest wsparcie ze strony osób bliskich, dlatego, jeżeli udało się rozpoznać dziwne oznaki w zachowaniu bliskiej osoby, należy przynajmniej przez chwilę o tym z nią porozmawiać, zareagować. Można w ten sposób przyczynić się do poprawy samopoczucia człowieka i społeczeństwa oraz podtrzymania zdrowia. Troska ze strony innych osób, ich obecność to czynnik ochronny, który pomaga nam pokonać wyzwania życiowe i cieszyć się życiem.
Często powstaje pytanie, dokąd się zwracać o pomoc? Warto wiedzieć, że w działających w większości przychodni centrach zdrowia psychicznego pomocy psychologicznej i psychiatrycznej udzielają bezpośrednio specjaliści zdrowia psychicznego (tzn. psychiatrzy, psycholodzy i in. specjaliści) i takowej pomocy w przychodniach udziela się poza kolejką. Mieszkańcy rejonu wileńskiego usługi z zakresu zdrowia psychicznego mogą otrzymać w Centrum Zdrowia Psychicznego Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego. Szczegółowej informacji można zasięgnąć pod adresem: al. Laisvės 79, Wilno, pokój 109 (izba przyjęć Centrum Zdrowia Psychicznego), pod nr tel. 8 (5) 247 69 96 lub pod adresem www.vrcp.lt.
Wsparcie emocjonalne można otrzymać o każdej porze doby pod numerami telefonów pomocy psychologicznej oraz przez Internet.
Numery telefonów pomocy psychologicznej:
Nr Nazwa placówki Numer telefonu Godziny pracy
1. Linia Młodzieżowa 8 800 28 888 Całodobowo
2. Linia Nadziei 116 123 Całodobowo
3. Linia Dziecięca 116 111 Codziennie od godz. 11.00 do godz. 21.00
4. Linia Pomocy dla Kobiet 8 800 66 366 I-V od godz. 10.00 do godz. 21.00
5. Linia pomocy w języku rosyjskim 8 800 77 277 I-V od godz. 16.00 do godz. 20.00
6. Centrum Przezwyciężania Kryzysów 8 640 51555 I-V od godz. 16.00 do godz. 20.00
VI od godz. 12.00 do godz. 16.00
Rozmowy na linii 8-800 są nieodpłatne.
Drogą mailową/przez Skype:
Nr Nazwa placówki Adres poczty elektronicznej Adres Skype‘a Odpowiada
1. Linia Młodzieżowa Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. - W ciągu 3 dni
2. Linia Nadziei Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. - W ciągu 3 dni
3. Linia Dziecięca Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. - W ciągu 2 dni
4. Linia Pomocy dla Kobiet Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. - W ciągu 3 dni
5. Centrum Przezwyciężania Kryzysów - krizesiveikimas
6. Centrum Przezwyciężania Kryzysów Republikański Wileński Szpital Psychiatryczny Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. Psichologas_rvpl
tygodnik.lt
