Narzędzia cyfrowe dają pracodawcom i pracownikom większe możliwości zwiększenia wydajności i elastyczności, ale stworzyły kulturę ciągłej dostępności, w której łatwo się skontaktować z pracownikami w dowolnym miejscu i czasie, w tym poza godzinami pracy. Technologia umożliwiła pracę zdalną, która stała się powszechna z powodu koronawirusa i środków walki z pandemią.

Praca zdalna zaburza granice między sferą zawodową a prywatną

Chociaż praca zdalna uratowała miejsca pracy i umożliwiła wielu firmom przetrwanie kryzysu wywołanego przez koronawirusa, zatarła również różnice między czasem dla siebie i czasem pracy – wiele osób pracuje poza zwyczajowymi godzinami pracy, co źle wpływa na równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.

W przypadku osób regularnie pracujących zdalnie prawdopodobieństwo pracowania dłużej niż wynosi maksymalny wymiar czasu pracy określony w dyrektywie dotyczącej czasu pracy jest dwa razy wyższe niż u osób, które tego nie robią.

Maksymalny czas pracy i minimalny czas odpoczynku

• Maksymalnie 48 godzin pracy w tygodniu.
• Minimum 11 nieprzerwanych godzin odpoczynku w ciągu doby.
• Co najmniej 4 tygodnie płatnego urlopu rocznego.

Ciągła dostępność może odbić się na zdrowiu

Nieustanna praca może mieć konsekwencje zdrowotne, ponieważ odpoczynek jest niezbędny dla dobrego samopoczucia. Zbyt długie siedzenie przed ekranem i zbyt długa praca źle wpływa na koncentrację, powoduje przeciążenie poznawcze i emocjonalne oraz może prowadzić do bólów głowy, zmęczenia oczu, ogólnego zmęczenia, niepokoju, wypalenia lub niedoborów snu. Ponadto statyczna pozycja i powtarzalne ruchy mogą powodować napięcie mięśni i zaburzenia mięśniowo-szkieletowe, szczególnie w środowiskach pracy, które nie spełniają norm ergonomicznych.

Parlament wzywa do ustanowienia nowego prawa UE

Prawo do rozłączenia się nie jest zdefiniowane w unijnym prawodawstwie i Parlament chce to zmienić. 21 stycznia 2021 r. wezwał Komisję Europejską do opracowania ustawy umożliwiającej pracownikom rozłączanie się z pracą poza godzinami pracy bez konsekwencji oraz określającej minimalne standardy pracy zdalnej.

Posłowie zauważyli, że przerwy w czasie wolnym od pracy i wydłużenie czasu pracy to większe ryzyko nieodpłatnych nadgodzin, negatywnego wpływu na zdrowie oraz równowagę między życiem zawodowym a prywatnym, jak i odpoczynek od pracy, dlatego wezwał do podjęcia następujących środków:

• Poza godzinami pracy, pracodawcy nie powinni wymagać od pracowników, aby byli dostępni, a pracownicy powinni powstrzymywać się od kontaktowania się ze współpracownikami w celach zawodowych.

• Kraje UE powinny zapewnić ochronę pracowników powołujących się na swoje prawo do rozłączenia się przed negatywnymi konsekwencjami oraz istnienie mechanizmów rozpatrywania skarg lub naruszeń dotyczących prawa do rozłączenia się.

• Zdalne kształcenie zawodowe i szkolenia muszą być liczone jako praca i nie mogą odbywać się w godzinach nadliczbowych lub w dni wolne bez odpowiedniego wynagrodzenia.

Na podst. europarl.europa.eu