W czwartek przedstawiono w Moskwie raport sowieckiego marszałka Gieorgija Żukowa ze stycznia 1945 roku, w którym informuje on m.in. o zniszczeniach w Warszawie dokonanych przez wojska niemieckie. Według rosyjskich mediów, jest to pierwsza publikacja raportu.
Dokument, który – jak podały agencje informacyjne – został odtajniony, pokazano na posiedzeniu Rosyjskiego Towarzystwa Historycznego (RIO). Raport z 29 stycznia 1945 roku Żukow kierował do Państwowego Komitetu Obrony ZSRS, na którego czele stał Józef Stalin.
„Faszystowscy barbarzyńscy zniszczyli stolicę Polski – Warszawę; z okrucieństwem wyrafinowanych sadystów hitlerowcy zniszczyli kwartał za kwartałem” – relacjonuje Żukow. Pisze następnie o Powstaniu Warszawskim, które określa jako „sprowokowane przez emigracyjny rząd polski w Londynie i dowództwo Armii Krajowej” i które – według jego słów – „zakończyło zniszczenie miasta”.
Pisząc o działaniach wojsk niemieckich w Warszawie, Żukow donosi: „Największe zakłady przemysłowe zostały starte z powierzchni ziemi. Domy mieszkalne zostały wysadzone w powietrze, gospodarka miejska jest zrujnowana. Dziesiątki tysięcy mieszkańców zabito, pozostali zostali wypędzeni. Miasto jest martwe”.
Jednocześnie Żukow informuje Stalina, że w „Łodzi, Tomaszowie, Radomiu, Bydgoszczy i wielu innych miastach” całkowicie zachowały się działające tam zakłady przemysłowe.
Fragmenty dokumentu opublikowane przez media mówią o postępach Armii Czerwonej w walce z siłami niemieckimi. W pierwszym akapicie Żukow informuje Stalina o wypełnieniu jego rozkazu, by „silnym ciosem rozbić” oddziały przeciwnika i „szybko skierować się ku linii granicy polsko-niemieckiej”. Podaje, że siły sowieckie przeszły w ciągu 17 dni do 400 km.
Zauważa następnie: „cała zachodnia część Polski w strefie 1. Frontu Białoruskiego została oczyszczona z sił przeciwnika, a ludność polska, przez 5,5 roku uciskana przez Niemców – wyzwolona”. Wyraża przekonanie, że ten szybki postęp wojsk „przeszkodził hitlerowcom w zburzeniu miast i zakładów przemysłowych, dróg kolejowych i szos; nie dał możliwości wypędzenia i unicestwienia ludności polskiej”.
74 lata temu, 17 stycznia 1945 r., do zniszczonej niemal doszczętnie Warszawy wkroczyli żołnierze 1. Armii Wojska Polskiego. Walki o opanowanie miasta trwały zaledwie kilka godzin, gdyż dowództwo niemieckie, obawiając się okrążenia, wycofało większość swoich sił ze stolicy. W operacji warszawskiej trwającej od 14 do 17 stycznia 1945 r. brały udział 1. Armia WP oraz 47. i 61. Armia 1. Frontu Białoruskiego. Była ona częścią wielkiej ofensywy rozpoczętej przez Armię Czerwoną 12 stycznia 1945 r., nazwanej operacją wiślańsko-odrzańską.
Na podst. RP, PAP
