Dzień Zaduszny, zwany też Zaduszkami to dzień szczególnej modlitwy w intencji wszystkich zmarłych, a zwłaszcza tych dusz, które w czyśćcu pokutują za swoje grzechy, czyli muszą jeszcze przygotować się do pełnego zjednoczenia z Bogiem w niebie.

„(…) prośmy Boga, by w drodze do Nieba otrzymali wszelkie potrzebne wsparcie duchowe, by czas oczyszczenia, czas czyśćca był dla nich lekki i doprowadził do wiecznego szczęścia” – powiedział cytowany w komunikacie rzecznik Konferencji Episkopatu Polski ks. Leszek Gęsiak SJ.

Treściowo Zaduszki połączone są z poprzedzającą ich uroczystością Wszystkich Świętych, czyli uroczystością ku czci tych, którzy są już zbawieni i cieszą się życiem wiecznym. W doktrynie Kościoła katolickiego Dzień Zaduszny jest wyrazem przekonania o obcowaniu świętych, zmartwychwstaniu ciał, życiu wiecznym oraz skuteczności modlitwy wstawienniczej. 

2 listopada kapłani mogą sprawować aż 3 Msze św. Urządzane są też procesje na cmentarzach w intencji zmarłych.

Nieodłączną tradycją w tym dniu jest zapalanie zniczy na odwiedzanych grobach. Duchowni zwracają uwagę na to, aby nie poprzestawać jedynie na sprzątaniu, dekorowaniu grobów i zapalaniu na nich zniczy, ale ofiarować zmarłym gorliwą, intensywną modlitwę, bo właśnie jej od nas najbardziej potrzebują.

Rzecznik KEP zwrócił uwagę, że Kościół katolicki zachęca, by w czasie Oktawy, która trwa przez osiem dni od Uroczystości Wszystkich Świętych, „modlić się i prosić Boga o odpust za zmarłych”. „Zatem bądźmy w stanie łaski uświęcającej, przystępujmy do komunii św. i prośmy Boga w intencji naszych zmarłych o szczęście wieczne dla nich” – zachęcił ks. Gęsiak.

2 listopada to czas wyjątkowy również z tego powodu, że wspominając naszych przodków, pielęgnujemy tradycję i tożsamość. Ten dzień pozwala również zatrzymać się w biegu codzienności i pomyśleć o wieczności, o tym, dokąd zmierzamy.

Dzień Zaduszny został zapoczątkowany w 998 roku, kiedy to w klasztorach podległych opactwu Cluny we Francji zaczęto obchodzić 2 listopada wspomnienie zmarłych. Zwyczaj ten zaczął stopniowo rozpowszechniać się w Kościele zachodnim. W roku 1311, decyzją Stolicy Apostolskiej, wprowadzono Dzień Zaduszny do kalendarza oraz liturgii rzymskiej i stopniowo upowszechniono w całym Kościele katolickim.

Od 2020 roku Dzień Zmarłych jest na Litwie jest dniem wolnym od pracy.