To dzień pokuty przypadający na 46 dni kalendarzowych przed Wielkanocą.
W Środę Popielcową w kościele kapłan posypuje głowy wiernych popiołem. Ta tradycja na znak pokuty pojawiła się już w VIII wieku. Papież Urban II uczynił ją w XI wieku obowiązującym zwyczajem w całym Kościele katolickim. Wtedy postanowiono, popiół będzie pochodził z palm poświęconych w Niedzielę Palmową z ubiegłego roku.
W Środę Popielcową katolików obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych (od 14. roku życia) i post ścisły (między 18. a 60. rokiem życia), czyli ograniczenie liczby posiłków do syta do jednego w ciągu dnia.
Środa Popielcowa wypada między 5 lutego a 10 marca.