W dniu 19 lutego 1910 r. zebrało się grono zacnych mieszkańcach Kościelnej Wsi wraz z księdzem Hornawskim i postanowili założyć straż Grobu Pana Jezusa tzw. „Turki”.

Straż tworzy siedem osób, dowódca plus sześciu żołnierzy. Pierwszy zastęp „Turków” nosił białe stroje, drewniane halabardy, a przy boku drewniane miecze i piękne żółte hełmy z pióropuszami. Z czasem stroje zmieniają się, są wykonane z drewna tzn. górna część stroju zrobiona niczym zbroja w kształcie rybich łusek, spodnie czerwone, buty oficerki i te same żółte hełmy.

Warta zaczyna się w Wielki Piątek, trwa poprzez Wielką Sobotę aż do Mszy Świętej Rezurekcyjnej. Podczas Mszy św. Zmartwychwstania, przed procesją w czasie, gdy ksiądz intonuje Pieśń „Wesoły nam dzień dziś nastał”, strażnicy jednocześnie padają na twarze, co nawiązuje do opisu z Nowego Testamentu, gdzie straż rzymska upadła na twarz podczas Zmartwychwstania Pana Jezusa. Upadek musi być równoczesny, nikt nie może się spóźnić, gdyż w następnym roku będzie ze straży wykluczony.

Zwyczaj ten trwa bez przerwy od momentu powstania do dnia dzisiejszego. W 1946 r. wykonano nowe czerwono-żółte stroje. Hełmy są czarne, gdyż te żółte ukradli Niemcy. Od 1949 r. Komendantem zostaje druh Leon Grabarek. Przez „Turków” przewija się wielu druhów z Ochotniczej Straży Pożarnej w Kościelnej Wsi. Tradycja przechodzi z ojca na syna. W 1997 r. uszyto nowe mundury, wykonano nowe hełmy oraz metalowe halabardy na wzór starożytnych, oraz nowe miecze.

„Turki” to wielkanocna tradycja Kościelnej Wsi od 112 lat. „Turkiem” może zostać kawaler, wierzący. W momencie, gdy się żeni, przekazuję mundur następcy. Żonaty może być tylko dowódca.

Na podst. inf. parafii Kościelna Wieś (parafiakoscielnawies.com.pl)