– Oficjalnie jest to miejsce, które nazywa się Auschwitz-Birkenau, Niemiecki Narodowo-Socjalistyczny Obóz Pracy i Śmierci. Ta nazwa jest ważna jako pełna nazwa. Oświęcim znajduje się w Polsce, ale w 1939 r. Auschwitz jako część niemieckiej Rzeszy został zaanektowany; Auschwitz to niemiecki obóz śmierci zarządzany przez Niemców, ważne, aby to podkreślić, ważne, aby jasno wskazać sprawców – podkreśliła w Auschwitz kanclerz Niemiec Angela Merkel.
Okazją do wizyty było 10-lecie Fundacji Auschwitz-Birkenau, powołanej w 2009 r. w celu dbania o Miejsce Pamięci, czyli teren i pozostałości dawnego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady, znajdujące się pod opieką Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
– To miejsce zobowiązuje nas, aby utrzymać pamięć o tym, co tutaj się wydarzyło. Musimy pamiętać o zbrodniach, do których doszło w tym miejscu, jasno je zdefiniować – oświadczyła Merkel.
Szefowa niemieckiego rządu zauważyła, że „Auschwitz jest też symbolem morderstwa i ludobójstwa Sinti Roma, zamordowania więźniów politycznych, przedstawicieli inteligencji polskiej, członków ruchu oporu, więźniów z byłego Związku Radzieckiego i innych krajów, osób homoseksualnych, osób niepełnosprawnych, tak jak i wielu, wielu innych osób z całej Europy”.
– Cierpienia w Auschwitz, śmierć w komorach gazowych, zimno, głód, pseudomedyczne eksperymenty, praca przymusowa do pełnego wycieńczenia – to, co tutaj się działo, jest niepojęte dla ludzkiego rozumu – podkreśliła.
Była to pierwsza wizyta Angeli Merkel w Auschwitz-Birkenau w ciągu 14 lat jej urzędowania i trzecia w historii wizyta urzędującego szefa niemieckiego rządu w tym miejscu.
Niemiecki obóz koncentracyjny Auschwitz został założony w 1940 r. jako obóz przeznaczony dla polskich więźniów politycznych. Z czasem, wraz z powstałym później i włączonym do kompleksu obozowego Auschwitz II-Birkenau, obóz stał się jednym z głównych miejsc zagłady europejskich Żydów i symbolem Holokaustu. Niemcy dokonali na terenie obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau eksterminacji około miliona Żydów. Wśród najliczniejszych grup ofiar znajdują się także Polacy, Sinti i Romowie oraz sowieccy jeńcy wojenni.
Na wniosek Polski, podczas 31. posiedzenia Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO w dniu 27 czerwca 2007 r., podjęto decyzję o zmianie brzmienia oficjalnej międzynarodowej nazwy pozostałości obozu koncentracyjnego Auschwitz na „Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)”. Zgłoszony przez Polskę wniosek był reakcją na pojawiające się w zagranicznych mediach przekłamania, sugerujące lub wprost nazywające byłe niemieckie nazistowskie obozy „polskimi obozami zagłady”. Decyzja UNESCO poprzedzona była szerokimi konsultacjami oraz aktywną kampanią dyplomatyczną prowadzoną przez Polskę.
