Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej została ustanowiona w 2002 roku przez pierwszego prezesa Instytutu Pamięci Narodowej prof. Leona Kieresa. Pomysłodawcą tego wyróżnienia był ówczesny dyrektor krakowskiego oddziału IPN prof. Janusz Kurtyka (Prezes IPN w latach 2005–2010). Nagroda ma charakter honorowy.

Nagrodę w drodze głosowania przyznaje Kapituła, w której skład wchodzą m.in. laureaci z lat ubiegłych. Pracom Kapituły przewodniczy Prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

Nagroda jest przyznawana raz w roku instytucjom, organizacjom społecznym i osobom fizycznym.

W roku 2018 tytuł Kustosza Pamięci Narodowej został przyznany trzem osobom:

Sędziemu Bogusławowi Nizieńskiemu – prawnikowi, działaczowi podziemia niepodległościowego w czasie II wojny światowej i opozycji antykomunistycznej w okresie PRL. Człowiekowi, który przez całe swoje życie pozostał wierny idei wolnej Polski

Pani Marlenie Piekarskiej-Olszówce – prezes Fundacji „Willa Jasny Dom”, która od lat, kierując się ideą szerzenia prawdy o powojennej historii Polski, popularyzuje wiedzę na temat antykomunistycznego podziemia niepodległościowego po II wojnie światowej

Pani Annie Rastawickiej – propagatorce nauczania Prymasa Tysiąclecia, przez lata należącej do grona osób z jego najbliższego otoczenia, działającej na rzecz utrwalenia duchowego dziedzictwa, nauczania i zachowania pamięci o kard. Stefanie Wyszyńskim

oraz dwóm organizacjom:

Polskiemu Teatrowi Ludowemu we Lwowie, który od 60 lat kontynuuje narodową tradycję teatralną na dawnych Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej i popularyzuje bogaty dorobek polskiej kultury, zarówno wśród polskich, jak i ukraińskich odbiorców

Stowarzyszeniu Huta Pieniacka, które upamiętnia ofiary zbrodni dokonanej 28 lutego 1944 roku przez ukraińskich nacjonalistów na polskich mieszkańcach położonej 85 km na wschód od Lwowa wsi Huta Pieniacka.

Do tej pory Kapituła wyróżniła tytułem Kustosza Pamięci Narodowej łącznie 78 osób i instytucji, w tym gronie znaleźli się m.in. gen. Janusz Brochwicz-Lewiński „Gryf”, Julien Bryan, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Tadeusz Kukiz, prof. Władysław Bartoszewski, Kazimierz Piechowski, śp. Prezydent Lech Kaczyński, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej, Związek Polaków na Białorusi, Stowarzyszenie „Memoriał”. Pełna lista laureatów znajduje się na stronie ipn.gov.pl w zakładce Konkursy i Nagrody.

Wręczenie tegorocznej Nagrody odbędzie się 10 maja 2018 roku, o godz. 12:00, na Zamku Królewskim w Warszawie.

Na podst. ipn.gov.pl