Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym
Izba zajmuje się ustawą o Trybunale Konstytucyjnym. Po przeprowadzeniu tego punktu obrad zostanie ogłoszona przerwa, a po niej odbędzie się głosowanie. Ustawa, wywodząca się z projektu poselskiego, ma zastąpić aktualnie obowiązującą ustawę regulującą status i zasady działania Trybunału Konstytucyjnego. Przewiduje ona, że Trybunał będzie mógł orzekać w następujących składach: pełnym (co najmniej 11 sędziów), pięciu sędziów i trzech sędziów. Skład pełny ma rozpatrywać sprawy z wniosku prezydenta o stwierdzenie zgodności ustawy z konstytucją przed jej podpisaniem oraz umowy międzynarodowej przed jej ratyfikacją. Ma także orzekać w sprawie zgodności z ustawą zasadniczą ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. W pełnym składzie mają być też procedowane spory kompetencyjne między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa, sprawy o stwierdzenie przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta i powierzeniu marszałkowi Sejmu tymczasowego wykonywania jego obowiązków, zgodności z konstytucją celów lub działalności partii politycznych. W pełnym składzie będą też rozpatrywane sprawy o szczególnej zawiłości - z inicjatywy prezesa TK. Z odpowiednim wnioskiem będzie mógł także wystąpić skład orzekający wyznaczony do danej sprawy. Także w pełnym składzie mają być rozpatrywane sprawy, w których szczególna zawiłość wiąże się z nakładami finansowymi nieprzewidzianymi w ustawie budżetowej oraz gdy skład orzekający zamierza odstąpić od poglądu prawnego wyrażonego w orzeczeniu wydanym w pełnym składzie. W pełnym składzie będą mogły być też rozpatrzone – na wniosek trzech sędziów – sprawy dotyczące skarg konstytucyjnych oraz wniosków i pytań prawnych. W składzie pięciu sędziów ma być oceniana zgodność ustaw albo ratyfikowanych umów międzynarodowych z konstytucją oraz ustaw z ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi, których ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody ustawowej. Skład orzekający trzech sędziów ma mieć kompetencję do oceniania m.in. zgodności innych aktów normatywnych (np. rozporządzeń) z konstytucją, ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi i ustawami. W przypadku narad w pełnym składzie co najmniej czterech sędziów będzie mogło zgłosić sprzeciw wobec proponowanego rozstrzygnięcia. Ma to dotyczyć zagadnień o szczególnie doniosłym charakterze ze względów ustrojowych lub ze względu na porządek publiczny. W przypadku złożenia sprzeciwu, narada ma ulec odroczeniu o trzy miesiące. W trakcie ponownej narady sędziowie, którzy złożyli sprzeciw, mają prezentować wspólną propozycję rozstrzygnięcia. W przypadku ponownego zgłoszenia sprzeciwu narada jest odraczana o kolejne trzy miesiące, po upływie których przeprowadza się ją ponownie wraz z głosowaniem. Orzeczenia TK we wszystkich składach mają zapadać zwykłą większością głosów. Ustawa przewiduje, że sędzia po złożeniu ślubowania wobec prezydenta ma stawiać się w Trybunale w celu podjęcia obowiązków, a jego prezes będzie przydzielał mu sprawy i stwarzał warunki umożliwiające wypełnianie obowiązków sędziego. Terminy rozpraw mają być wyznaczane według kolejności wpływu spraw do Trybunału. Zasada ta ma nie dotyczyć m.in. wniosków w sprawie zgodności z konstytucją ustaw przed ich podpisaniem i umów międzynarodowych przed ich ratyfikacją. Nie obejmie także wniosków o zbadanie konstytucyjności ustawy budżetowej oraz ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Bez względu na kolejność wpływu mają być też rozpatrywane wnioski o stwierdzenie przeszkody w sprawowaniu urzędu przez prezydenta oraz powierzenia marszałkowi Sejmu wykonywania obowiązków głowy państwa oraz spory kompetencyjne między centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. Ponadto termin rozprawy będzie wyznaczany z pominięciem kolejności wpływu na wniosek prezydenta. Sprawy wszczęte pytaniem prawnym sądu czy skargą konstytucyjną miałyby być rozstrzygnięte przez Trybunał w ciągu roku od wejścia ustawy w życie. Wnioski złożone przez uprawnione organy, a nierozstrzygnięte przed wejściem ustawy w życie, TK będzie musiał zawieszać na pół roku, wzywając do ich uzupełnienia według nowych przepisów. Rozprawa nie mogłaby się odbyć wcześniej niż po upływie 30 dni od doręczenia stronom zawiadomienia o jej terminie. Zgodnie z ustawą, po jej wejściu w życie opublikowane będą wyroki wydane przez TK od 10 marca do 30 czerwca br. Prezes TK będzie kierować wniosek o ogłoszenie wyroku do premiera. Prezes Trybunału będzie musiał włączyć do składów orzekających i przydzielić sprawy sędziom TK, którzy złożyli ślubowanie wobec prezydenta, a do wejścia w życie ustawy nie podjęli obowiązków. Stwierdzenie wygaśnięcia mandatu sędziego Trybunału, w razie prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej usunięcia ze stanowiska, uzależnione jest od wyrażenia zgody przez Prezydenta RP. O wyrażenie takiej zgody występuje Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału w drodze uchwały, zaś stanowisko prezydenta w tej sprawie przybiera postać postanowienia. Prezydent Rzeczypospolitej ma powoływać prezesa i wiceprezesa Trybunału spośród co najmniej trzech kandydatów przedstawionych na każde z tych stanowisk przez Zgromadzenie Ogólne. Taka uchwała musi zapaść między 30 a 15 dniem przed upływem kadencji urzędującego prezesa lub wiceprezesa Trybunału Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Równocześnie ustawa z 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym utraci moc obowiązującą.
Ustawa o ratyfikacji Protokołu do Traktatu Północnoatlantyckiego w sprawie akcesji Czarnogóry, podpisanego w Brukseli dnia 19 maja 2016 r.
Był to rządowy projekt. Akceptując ustawę, Senat wyrazi zgodę na ratyfikację przez Prezydenta RP protokołu akcesyjnego Czarnogóry do NATO. Protokół ten został podpisany w Brukseli 19 maja 2016 r. Po ratyfikacji przez wszystkie kraje należące do NATO, Czarnogóra zostanie 29. członkiem Sojuszu. Jej przystąpienie spowoduje rozciągnięcie gwarancji bezpieczeństwa Sojuszu na kolejne państwo Bałkanów Zachodnich. Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw
Ustawa, której projekt przygotował rząd, ma na celu wprowadzenie minimalnej stawki godzinowej dla osób wykonujących pracę na podstawie umów zlecenia oraz dla samozatrudnionych. Stawka ta będzie corocznie waloryzowana o wskaźnik wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 stycznia 2017 r. minimalna stawka godzinowa ma wynosić 12 zł brutto. Nowe rozwiązania mają przeciwdziałać nadużywaniu umów cywilnoprawnych i chronić osoby otrzymujące wynagrodzenie na najniższym poziomie. Zgodnie z ustawą, osoba zatrudniona na umowie cywilnoprawnej nie powinna mieć wynagrodzenia znacznie niższego od minimalnego wynagrodzenia przysługującego pracującemu na etacie. Minimalna stawka godzinowa nie będzie jednak dotyczyła zleceniobiorcy samodzielnie ustalającego miejsce i czas realizacji zadań, jeśli jego wynagrodzenie będzie zależało wyłącznie od osiągniętego rezultatu. Nowe przepisy obejmą na przykład pracowników firm ochroniarskich i sprzątających, którzy mają szczególnie niskie stawki wynagrodzeń. Ustawa likwiduje przepisy różnicujące wysokość minimalnego wynagrodzenia dla pracownika etatowego ze względu na staż pracy. Przewiduje również, że dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej nie będzie uwzględniany przy obliczaniu minimalnego wynagrodzenia dla osób zatrudnionych na etacie. Ustawa rozszerza zakres uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy, która ma kontrolować, czy podmiot kontrolowany wypłacił minimalną stawkę godzinową. Inspekcja będzie mogła wydać polecenie wypłaty wynagrodzenia w wymaganej wysokości. Podmiot wypłacający należne wygrodzenie w wysokości niższej od obowiązującej minimalnej stawki godzinowej będzie podlegać karze grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. z wyjątkami.
Ustawa o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych
Był to projekt rządowy. Ustawa zakłada stosowanie zerowej stawki VAT na produkcję, import, części i wyposażenie dla jak najszerszego katalogu jednostek pływających (zgodnie z unijną dyrektywą). Przewidziano też zwiększenie katalogu nowych statków objętych zerową stawką podatku VAT. Ustawa daje także możliwość wyboru między obecnym 19 proc. CIT lub PIT a nowym zryczałtowanym podatkiem od wartości sprzedanej produkcji w wysokości 1 proc. Wybór formy opodatkowania będzie wymagał złożenia przez przedsiębiorcę oświadczenia. W ustawie zapisano także ułatwienia w objęciu specjalną strefą ekonomiczną gruntów, na których prowadzona jest produkcja okrętowa i komplementarna. Przewidziano też dopuszczenie branży okrętowej do możliwości korzystania ze środków UE, tj. kredytu technologicznego i premii technologicznej (po decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej z rynkiem wewnętrznym). Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2017 r.
Ustawa o zmianie ustawy o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego z udziałem Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego
Był to poselski projekt. Ustawa zakłada rozszerzenie kompetencji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) w zakresie zadań związanych ze wspieraniem zintegrowanej polityki morskiej Unii Europejskiej oraz pomocy technicznej, a także określenie limitu środków, które mogą być przyznawane w ramach Programu Operacyjnego "Rybactwo i Morze". Wejdzie ona w życie po 30 dniach od dnia ogłoszenia.
Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych
Był to rządowy projekt. Ustawa wdraża do polskiego porządku prawnego przyjętą w 2014 r. unijną dyrektywę tytoniową, której termin wdrożenia minął 20 maja br. Nowelizacja ma na celu ograniczenie dostępu i zwiększenie nadzoru nad obrotem papierosami elektronicznymi. Przewiduje ona zakaz sprzedaży e-papierosów lub pojemników zapasowych (z płynem zawierającym nikotynę) osobom, które nie ukończyły 18 lat. Obowiązywać będzie także zakaz sprzedaży e-papierosów i pojemników w automatach. Papierosów elektronicznych, podobnie jak tradycyjnych, nie będzie można palić w miejscach publicznych np. na przystankach autobusowych, w szpitalach, szkołach i obiektach sportowo-rekreacyjnych. Ponadto e-papierosy zostaną objęte zakazem reklamy oraz promocji, tak jak obecnie wyroby tytoniowe. Za palenie w miejscach publicznych będzie grozić mandat w wysokości 500 zł, a za złamanie zakazu reklamy kara wynosząca 200 tys. zł. Wprowadzony zostaje zakaz sprzedaży transgranicznej na odległość (np. przez internet) wyrobów tytoniowych i elektronicznych papierosów oraz pojemników z płynem. Zakazana będzie sprzedaż aromatyzowanych papierosów (z wyjątkiem papierosów mentolowych, na które ustanowiono w dyrektywie okres przejściowy do 2020 r.). Zabroniony będzie obrót, produkcja i import wyrobów tytoniowych zawierających kofeinę i taurynę oraz dodatki barwiące. Ustawa ma zacząć obowiązywać po 14 dniach od ogłoszenia.
Ustawa o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o księgach wieczystych i hipotece
Powstała na bazie projektów poselskich nowelizacja usuwa z ustawy o księgach wieczystych i hipotece przepis, w myśl którego suma hipoteki na nieruchomości rolnej nie może przewyższać wartości rynkowej tej nieruchomości. Sprawiał on, że banki powstrzymywały się od udzielania kredytów, których zabezpieczeniem miały być hipoteki ustanowione na nieruchomościach rolnych. Dzięki ustawie właściciel gruntu oraz bank będą wspólnie ustalać wartość nieruchomości rolnej przy udzielaniu kredytu hipotecznego Ponadto nowelizacja wyłącza spod stosowania ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego nieruchomości rolne będące drogami wewnętrznymi. Brak takiego zapisu powodował problemy w zbywaniu nieruchomości. Ograniczenia w nabywaniu zakupu nieruchomości rolnych nie mają też dotyczyć zakupów dokonywanych przez parki narodowe na cele związane z ochroną przyrody. Nowelizacja ogranicza ponadto możliwość stosowania przez Agencję Nieruchomości Rolnych uprawnienia do nabycia udziałów i akcji w spółkach prawa handlowego m.in. w przypadku, gdy nabywcami są osoby bliskie zbywcy lub nabycie następuje w drodze dziedziczenia ustawowego. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw
Opracowana przez posłów ustawa zmienia strukturę działu administracji rządowej: budownictwo, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne oraz mieszkalnictwo. Określa ona, że w dziale tym znajdują się sprawy rewitalizacji, a nie tylko rewitalizacji budownictwa, jak ma to miejsce obecnie. Wyłączona jest z niego natomiast rewitalizacja obszarów zdegradowanych społecznie i gospodarczo, wynikająca z realizacji polityki regionalnej. Ustawa wchodzi ona w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkami.
Ustawa o zmianie ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji
Był to projekt poselski. Ustawa ma na celu optymalne wykorzystanie środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Reprywatyzacji. Jest to państwowy fundusz celowy, na którego rachunek trafiają środki pochodzące ze sprzedaży 5 proc. akcji należących do Skarbu Państwa w każdej ze spółek powstałych w wyniku komercjalizacji, a także odsetki od tych środków. Z tego funduszu zaspokajane są roszczenia byłych właścicieli mienia przejętego przez Skarb Państwa. Ustawa uchyla przepis umożliwiający w latach 2014-2016 udzielenie Warszawie dotacji celowej ze środków funduszu z przeznaczeniem na dofinansowanie wypłaty odszkodowań dla byłych właścicieli. W zamian wprowadzone zostaje rozwiązanie systemowe, dzięki któremu każda jednostka samorządu terytorialnego, która zawrze porozumienie z ministrem Skarbu Państwa, będzie dofinansowana środkami funduszu w celu zaspokajania roszczeń byłych właścicieli. Chodzi o wypłatę świadczeń wynikających z prawomocnych wyroków i ugód sądowych oraz ostatecznych decyzji administracyjnych wydanych w związku z nacjonalizacją mienia. Dotacja będzie udzielana pod warunkiem wykazania przez jednostkę samorządu terytorialnego szczególnych okoliczności uzasadniających jej przyznanie np. sytuacji finansowej, która uniemożliwia samodzielne zaspokojenie tych roszczeń. Do ustawy zostało wprowadzone ograniczenie kwotowe dotacji w wysokości 200 mln zł. Ustawa umożliwia ministrowi Skarbu Państwa wykorzystanie środków funduszu na działania inwestycyjne. Będzie można je przeznaczyć na sfinansowanie nabycia przez Skarb Państwa akcji spółek publicznych. W przypadku ich późniejszego zbycia całość przychodów z tego tytułu będzie gromadzona na rachunku funduszu. Ponadto w 2016 r. ze środków tego funduszu będzie mogło zostać przeznaczone 30 mln zł na podwyższenie kapitału zakładowego Telewizji Polskiej S.A., Polskiego Radia S.A. oraz spółek radiofonii regionalnej. Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej
Powstała na bazie projektu rządowego ustawa wprowadza nowy podatek o charakterze przychodowym od sprzedaży detalicznej, czyli sprzedaży dokonywanej na rzecz konsumentów (osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych). Jego podatnikami będą sprzedawcy detaliczni. Zapłacony przez nich podatek będzie stanowił u nich koszt uzyskania przychodu w podatku dochodowym. Przychód ze sprzedaży detalicznej nie będzie obejmował należnego podatku VAT. W podstawie opodatkowania nie będzie uwzględniana sprzedaż na rzecz przedsiębiorców. Podstawę opodatkowania stanowić będzie osiągnięta w danym miesiącu nadwyżka przychodu ze sprzedaży detalicznej ponad kwotę 17 mln zł. Podatnicy, którzy przekroczą tę kwotę, będą musieli złożyć deklarację podatkową i płacić podatek. Proponuje się zróżnicowanie stawek podatku w zależności od wysokości osiągniętego ponad tę kwotę przychodu, tj. 0,8% od nadwyżki przychodu w wysokości powyżej 17 mln zł do 170 mln zł miesięcznie i 1,4% od nadwyżki przychodu ze sprzedaży przekraczającej 170 mln zł miesięcznie. Z nowego podatku, potocznie zwanego podatkiem od marketów, wyłączona będzie sprzedaż detaliczna m.in. węgla kamiennego, gazu ziemnego (gazu przeznaczonego do butli gazowych) i olejów napędowych używanych do celów opałowych. Nowy podatek nie będzie również dotyczył leków oraz wyrobów medycznych refundowanych ze środków publicznych. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 września br.
Ustawa o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz niektórych innych ustaw
Nowelizacja, której projekt przygotowali posłowie, ma na celu uproszczenie oraz przyspieszenie prac związanych z przygotowaniem oraz realizacją kolejowych inwestycji infrastrukturalnych. Ustawa pozwala zawiesić postępowania dotyczące wydania pozwoleń na budowę, gdy dotyczą one terenu, na którym planowana jest linia kolejowa. Wprowadzono także uproszczenia związane z przyjmowaniem i aktualizacją wieloletnich planów inwestycyjnych. Zmiany wynikają z potrzeby pełnego wykonania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Są też uzasadnione są corocznymi zaleceniami Komisji Europejskiej dotyczącymi realizacji przez państwa członkowskie strategii „Europa 2020”. W zaleceniach skierowanych do Polski, KE wskazywała na potrzebę zwiększenia efektywności realizowanych inwestycji infrastrukturalnych. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa o zmianie ustawy o sporcie
Był to projekt poselski. Nowelizacja ma na celu dostosowanie krajowych rozwiązań w zakresie stanowienia i realizacji reguł dyscyplinarnych dotyczących dopingu w sporcie do zasad Światowego Kodeksu Antydopingowego. Polskie związki sportowe nie będą ustanawiały tych reguł, lecz będą miały obowiązek uznawania i stosowania zasad ustanawianych przez Komisję do Zwalczania Dopingu w Sporcie zgodnie z międzynarodową konwencją o zwalczaniu dopingu w sporcie, sporządzoną w Paryżu 19 października 2005 r. Ponadto nowelizacja aktualizuje definicję dopingu w sporcie zgodnie z najbardziej aktualną – zawartą w Światowym Kodeksie Antydopingowym, który wyznacza międzynarodowe standardy w tym zakresie. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Ustawa o zmianie ustawy o sporcie
Był to poselski projekt. Nowelizacja zwiększa wysokość nagród pieniężnych za wybitne osiągnięcia sportowe, m.in. dla medalistów igrzysk olimpijskich. Podstawę ustalenia wysokości nagrody pieniężnej stanowi kwota 2 300 zł. Dotychczas wysokość nagrody nie mogła przekroczyć jej 14-krotności. Zgodnie z nowelizacją, ma być to 35-krotność tej sumy. Maksymalna wysokość nagrody pieniężnej przyznanej przez ministra sportu i turystyki wybitnym sportowcom wzrośnie z 32 200 zł do 80 500 zł. Ustawa wejdzie w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.
Drugie czytanie projektu ustawy o zmianie ustawy o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych
Projekt ustawy został wniesiony przez grupę senatorów. Zgodnie z obecnie obowiązującymi rozwiązaniami, działacze opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów politycznych o potwierdzonym statusie działacza opozycji lub osoby represjonowanej mogą ubiegać się o przyznanie świadczenia pieniężnego w kwocie 400 zł miesięcznie. W budżecie na 2015 r. przewidziano na realizację ustawy 25 mln zł, a wydatkowano jedynie 0,27 mln zł, co dowodzi, że ustawa nie spełniła swoich założeń i wymaga korekty. Projekt zakłada zwiększenie kwoty świadczenia do wysokości połowy najniższej emerytury ogłaszanej przez prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (obecnie 441,28 zł). Jednocześnie przewiduje on zmianę progów dochodowych warunkujących możliwość przyznania świadczenia. Dochód osoby uprawnionej samotnie gospodarującej nie powinien przekraczać kwoty odpowiadającej 170% najniżej emerytury (obecnie 120%), a dochód na osobę w rodzinie osoby uprawnionej nie powinien przekraczać 150% najniższej emerytury (obecnie 100%). Proponuje się też, aby świadczenie pieniężne było przyznawane bezterminowo w każdym przypadku osiągnięcia przez osobę uprawnioną wieku emerytalnego, a także w przypadku nabycia przez osobę uprawnioną prawa do renty. Działacze opozycji antykomunistycznej oraz osoby represjonowane z powodów politycznych uzyskają prawo do ulgi w wysokości 51% na przejazdy w komunikacji krajowej środkami publicznego transportu zbiorowego, kolejowego i autobusowego, na zasadach analogicznych, jak w przypadku uprawnień kombatantów z ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego. Na wzór uprawnień kombatanckich projekt przewiduje także przyznanie działaczom opozycji i osobom represjonowanym prawa do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej oraz z usług farmaceutycznych udzielanych w aptekach. Projekt zmienia definicję osoby represjonowanej, obejmując nią osoby represjonowane w okresie od 1 stycznia 1956 r. do 31 lipca 1990 r. (przyjęty za ustawą o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu dzień rozwiązania Służby Bezpieczeństwa i powołania Urzędu Ochrony Państwa). Ponadto projekt przewiduje utworzenie Rady do Spraw Działaczy Opozycji Antykomunistycznej oraz Osób Represjonowanych z Powodów Politycznych, która będzie działać przy Szefie Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych jako organ opiniodawczo-doradczy.
Na podst. senat.gov.pl
