Wystawa czynna od 24 stycznia do 13 lutego 2022 r. w Litewskiej Narodowej Bibliotece im. Martynasa Mažvydasa w Wilnie (II p., „Przestrzeń państwowości” – Valstybingumo erdvėje)
Prezentacja wystawy odbędzie się 27 stycznia 2022 r. o godz. 15.00 – w Międzynarodowym Dniu Pamięci o Ofiarach Holokaustu oraz w 77. rocznicę wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz.
Wymagana wcześniejsza rejestracja: http://inx.lv/jtnb
Archiwum Chaima Eissa
Na wystawie obejrzeć można część zbiorów z Archiwum Eissa. Zbiory, których nazwa pochodzą od nazwiska jednego z członków Grupy Ładosia – Chaima Eissa, po ponadrocznych negocjacjach zostały odzyskane przez Polskę. Przyczyniła się do tego opinia jego spadkobierców, którzy stwierdzili, że ich miejsce archiwaliów jest w Polsce – w instytucjach dokumentujących Holokaust i przedwojenne życie społeczności żydowskiej. Archiwum zostanie włączone do zbiorów Muzeum Auschwitz. To jedno z największych zbiorów dokumentujących działalność Grupy Ładosia.
Chaim Eiss urodzony w Ustrzykach zuryski kupiec, jeden z założycieli i liderów ruchu Agudat Israel, wskazywał nazwiska, na które wystawiano dokumenty, koordynował proces ich przemytu do okupowanej przez III Rzeszę Polski, finansował także pomoc dla Żydów.
Grupa Ładosia
Pod kierownictwem ambasadora Aleksandra Ładosia nieformalna grupa polskich dyplomatów z poselstwa RP w Bernie oraz przedstawicieli organizacji żydowskich współpracowała, by ratować europejskich Żydów. Dostarczała fałszywe paszporty południowoamerykańskie, m.in.: Paragwaju, Salwadoru, Boliwii, Peru, Haiti i Hondurasu, które chroniły ich właścicieli przed wywózką do obozów zagłady na ternach okupowanych przez niemiecką III Rzeszę. Według różnych szacunków wydano ok. 4 tys. takich dokumentów.
Organizatorzy: Instytut Pileckiego, Ambasada RP w Wilnie, Instytut Polski w Wilnie, Litewska Narodowa Biblioteka im. Martynasa Mažvydasa.
