Formowanie drzew oraz krzewów owocowych, jak też i ozdobnych, to przede wszystkim prześwietlenie rośliny. Przycinanie ma ogromne znaczenie szczególnie dla roślin owocowych, gdyż gwarantuje regularne i równomierne owocowanie.
Formując drzewka owocowe można dostosować także wielkość rośliny, by ułatwić dosięganie owoców rosnących na drzewie oraz wygodnie przeprowadzać zabiegi pielęgnacyjne, np. opryski.
Formowanie drzewek to także sposób, by z drzew liściastych i iglastych zrobić gęsty żywopłot. Nadają się do tego graby i tuje. Chociaż są to duże drzewa, ale mocno przycinane oraz formowanie mogą mieć postać gęstych krzewów i utworzyć idealny żywopłot.
Kształtowanie drzew, ich modelowanie, dokonuje się za pomocą cięcia i odginania gałązek. Należy pamiętać, że cięcie to jedno z najważniejszych elementów dbania o rośliny, gdyż od niego zależy jak będą dalej się rozwijały.
Modelowanie drzew rozpoczyna się podczas pierwszego cięcia po posadzeniu. Pierwsze cięcie jest najważniejsze, ponieważ decyduje o tym, czy roślina się zagęści i w którym miejscu się odbije.
Podczas cięcia należy koniecznie zdecydować o tym, który pęd ma być przewodnikiem i wyciąć wszystkie konkurencyjne pędy. Wynikiem tego będzie łatwiejsza uprawa, a korona drzew bardzie zwarta i regularna. Wycina się również wszystkie krzyżujące się gałęzie oraz starsze. Natomiast po kilku latach od pierwszego cięcia skraca się przewodnik, by zahamować wzrost rośliny. Dotyczy to i drzew iglastych, i liściastych, jak też owocowych.
Formowanie drzew ozdobnych i owocowych robi się zawsze w określonej porze. Ta czynność może być wykonana wczesną wiosną albo dwa razy w roku – wiosną i latem.
Nie formuje się drzew przed na zimą, gdyż rany nie zdążą zaschnąć.
Modulowanie drzew uskutecznia się wyłącznie za pomocą czystego sekatora. Po każdym cięciu należy go oczyścić i zdezynfekować, by uniknąć przeniesienia chorób grzybowych na inne drzewo.
Należy uwzględniać także, że usunięte większe konary pozostawiają większe rany, które najlepiej opracować maścią ogrodniczą. Usuwanie małych gałązek nie wymaga zastosowania maści.
Zasady cięcia i odginania pędów są różne dla różnych typów koron drzew. Formowanie drzew owocowych w dużych sadach, a zwłaszcza jabłoni, gruszy i wiśni czy formowanie czereśni wykonuje się w szpalerach i doprowadza się do skierowania wszystkich pędów na dwie strony w stosunku do przewodnika.
Najbardziej popularną w ogródkach przydomowych formą korony drzew ozdobnych oraz owocowych jest forma prawie naturalna. Właśnie prawie naturalne kształty drzew w ogródkach wyglądają najpiękniej, ale to nie oznacza, że można je pozostawić na przysłowiową „pastwę losu”.
Najważniejszym zabiegiem dla nich będzie usuwanie nadmiarowych i krzyżujących się pędów.
Chcąc na przykład pobudzić plenność drzew owocowych czy kwitnienie drzew ozdobnych, koniecznie trzeba skracać nowo powstałe pędy. Taka czynność zwiększa dostęp światła do owoców a z tym i ich wydajność.
