Ludzie najczęściej uważają, że mają rację i nie lubią przyznawać się do błędów – nie bacząc, że ktoś wskazuje na nie w najdelikatniejszej formie. Jednak te osoby, które chcą rozwijać się i iść do przodu, to wykorzystują krytykę jako instrument, który pomaga to czynić. Dlatego należy prawidłowo z nie j korzystać i odbierać.
Konstruktywna i taktownie wypowiedziana krytyka naprawdę umożliwia nawiązać stosunki międzyludzkie, które są pełne zaufania.
I jeśli powinniście oceniać pracę podwładnych to rady, które wymienimy, przydadzą się.
Określenie celu
Dokładnie należy sformułować końcowy cel waszej krytyki. Jeżeli macie tylko zły nastrój i chcecie komuś zrobić przykrość to wynikiem tego będzie tylko rozczarowanie i żal. To znaczy, że czas i siły będą zmarnowane, bo wynik będzie wiadomy.
Jeżeli taka niekonstruktywna krytyka będzie skierowana pod waszym adresem, to zapytajcie krytykującego, do czego dąży. W najlepszym przypadku dowiecie się źródła, a w najgorszym – zakończycie nieprzyjemną rozmowę.
Stwórzcie odpowiednią atmosferę do krytyki
Należy szczególnie uwzględnić wybór miejsca i czas na krytykę. Kategorycznie nie należy to czynić przy osobach postronnych, bo to tylko poniży człowieka. Aby atmosfera nie była taka napięta, należy rozpocząć rozmowę od jakiegoś kawału lub wesołej historii ze swojego doświadczenia na przykład o tych błędach, które sam robiłeś. Wtedy stajecie się bardziej ludzcy w oczach rozmówcy i łatwiej mu będzie reagować na uwagi dotyczące jego błędów.
Gdy krytyka dotyczy was i pojawiło się uczucie zmieszania lub niebezpieczeństwa, to powiedzcie o tym współrozmówcy. Zaproponujcie, by kontynuować rozmowę w bardziej odpowiednim czasie i w innym miejscu. Postarajcie się przyszykować się do rozmowy. Starajcie się zachowywać w ten sposób, że wasze niewerbalne sygnały były sprzyjające, to i wasz współrozmówca będzie bardziej zrelaksowany.
Mowa powinna być krótka i zwięzła
Na pewno ta osoba, którą krytykujecie jest zdenerwowana i myśli jak ma wybrnąć z tej sytuacji, dlatego jest sens skrócić swoją mowę do minimum. Im dłużej będziecie mówić, tym bezsensowna będzie krytyka. Można też zanotować podstawowe punkty rozmowy na papierze i pokazać dla współrozmówcy, by wiedział, o co chodzi.
Jeśli to was krytykują to starajcie się wysłuchać ją do końca, bo jeżeli będzie zaprzeczać, to współrozmówca może pomyśleć, że jesteście zamknięci na pozytywne zmiany i bronicie się. Jeżeli krytyka nadeszła znienacka, zaproponujcie spotkać się jeszcze raz. W ten sposób wygracie na czasie i będziecie mogli obmyśleć jak odpowiednio reagować. Jeśli dacie rozmówcy do zrozumienia, że pracujecie nad sobą to i wasz punkt widzenia możliwie będzie odebrany pozytywnie.
Krytyka a cele współrozmówcy
Jeżeli poddajecie krytyce wyłącznie, by osiągnąć własne cele, to żadnych pozytywnych wyników taka rozmowa nie przyniesie. Wyjaśnijcie dla osoby krytykowanej jaki mu pożytek dają wasze rekomendacje. Jeżeli zdołacie przekonać go, to wysłucha was i zaakceptuje wasze wskazówki.
Jeżeli was krytykują, to spróbujcie znaleźć się na miejscu krytykującego i ocenić jego mowę obiektywnie. Jeżeli macie przed sobą konkretny cel, to łatwiej będziecie mogli odróżnić konstruktywną krytykę od nieumotywowanej złości.
Akceptujcie samokrytykę
Nim wypowiecie człowiekowi wszystko, co wam się nie spodobało, oceńcie sytuację obiektywnie. Sformułujcie takie pytania, które mogą współrozmówcę doprowadzić do samodzielnych wniosków dotyczących jego błędów i negatywnych cech charakteru. Pomóżcie mu samemu dojść do tego, że inny model zachowania się może przynieść mu więcej korzyści. Twierdząc cokolwiek, unikajcie bezpośrednich zarzutów. Starajcie się mówić jakby ze swojej strony, opisując własne odczucia i wrażenia.
Każda osoba, która dąży do rozwoju, powinna co jakiś czas oceniać swoją działalność. Analiza na czasie pomoże zapobiec krytyce jeszcze na etapie jej pojawienia się. Jeżeli sami zaczniecie rozmowę od wymieniania swoich błędów i tych metod, którymi macie je naprawiać to współrozmówca nie będzie miał żadnych argumentów, by was krytykować.
Przyczyny chorobliwej reakcji na krytykę:
* Nie wierzycie w swoje siły. Posiadacie niską samoocenę i nie macie pewności w siebie, a jeszcze ze strony mówią o „złych” wynikach. Czasami tego wystarcza, by zrezygnować z jakiś dążeń.
* Orientowanie się na ocenę zewnętrzną. Nie możecie obiektywnie ustosunkowywać się do swojej pracy, ale chcecie uczynić coś dobrego. Ale ze strony zamiast akceptacji i pochwały jest tylko krytyka. Ten stan wywołuje poczucie żalu.
* Potrzeba w akceptacji i poparciu. Jeśli jest poczucie, że twoja praca nie jest niczego warta, to każdą wypowiedź odbiera się negatywnie.
