Małe stworzenie – ogromne kłopoty
Zadomowienie się małego stworzonka na ciele człowieka nierzadko może przynieść bardzo ciężkie następstwa: boreliozę lub kleszczowe zapalenie opon mózgowych. Choroba ta grozi niedowładem, a nawet śmiercią.
– Jedynym skutecznym zabezpieczeniem przed kleszczowym zapaleniem opon mózgowych jest szczepionka – mówi Rasa Venskutonienė, lekarz-metodyk z wydziału nadzoru obliczenia szczepionek w Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego. – Przychodnia rejonu wileńskiego oferuje szczepionki dla dzieci od 1 roku życia jak również osób dorosłych niezależnie od tego, czy są pacjentami naszej instytucji lekarskiej, czy też nie. Ponieważ państwo nie dotuje tego rodzaju szczepionki, wakcyna jest płatna. Jedna jej dawka obecnie kosztuje: dla dorosłych 20,76, zaś dla dzieci 20,78 euro. Zgodnie z zaleceniami producenta szczepionki (przychodnia rejonowa korzysta z wakcyny marki „TicoVac”), ażeby zapewnić maksymalną ochronę przed chorobą po pierwszej wakcynacji, dokonuje się dwóch rewakcynacji – wyjaśnia Venskutonienė.
Według lekarki, szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu można dokonać w dowolnym czasie przez cały rok, mimo że kleszcze najaktywniejsze są w sezonie wiosenno-jesiennym.
Trzy dawki wakcyny
– Przed podaniem szczepionki każdemu pacjentowi spisuje się plan szczepień. Szczepienie podstawowe składa się z trzech dawek. Pierwszą można przyjąć w dowolnym czasie. Drugą podaje się w odstępie miesiąca, zaś w trybie przyśpieszonym już po 2 tygodniach. Trzecią – po upływie 9-12 miesięcy od momentu podania drugiej szczepionki. Aby utrwalić odporność, dawki przypominające, tzw. rewakcynacje podaje się natomiast co 3 lub 5 lat, w zależności od wieku osoby szczepionej i rodzaju szczepionki – tłumaczy lekarz przychodni rejonu wileńskiego i uspokaja, że szczepionki przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu są całkowicie bezpieczne.
Tuż po zaaplikowaniu szczepionki w miejscu ukłucia może pojawić się zaczerwienienie, obrzęk lub wystąpić gorączka, której częstokroć towarzyszy ból głowy, brak apetytu, uczucie zmęczenia. Jednakże te objawy szybko mijają i osoba zdobywa pożądany immunitet.
W opinii specjalistki szczepionka gwarantuje wypracowanie w organizmie człowieka antyciał przeciwko tej chorobie. Gdy organizm zderza się z wirusem, osoba może nie zachorować wcale lub choroba przybierze lżejszą formę. Wszystkie wakcyny, również przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu, nigdy nie dają stuprocentowej ochrony na całe życie (ochrona przed tą chorobą kleszczową oscyluje na poziomie 97 proc.), ponieważ kształtowanie się odporności na poszczególne choroby zależy od specyficznych indywidualnych cech immunologicznych osoby. Praktyka pokazuje, że z czasem antyciała zwalczające niektóre choroby z różnych powodów mogą zniknąć i człowiek może zapaść, np. na ospę wietrzną, chociaż wstępnie myślano, że szczepionka przeciwko tej chorobie działa przez cały czas.
Litwa w strefie zakażenia
– Szczepionki z zasady są tworzone na zwalczanie chorób zagrażających śmiercią. Kleszczowe zapalenie mózgu także należy do grupy tych chorób, które mogą być przyczyną śmierci lub dozgonnie człowieka okaleczyć. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca przeprowadzanie szczepienia tam, gdzie występuje wielkie zakażenie pewnego rodzaju infekcją. Jeżeli chodzi o kleszczowe zapalenie mózgu, to nasz kraj, niestety, do tej strefy należy. Mieszkańcy Włoch czy Hiszpanii o to nie muszą się martwić. Z praktyki widzimy, że liczba osób szczepiących się w ostatnim czasie znacząco wzrosła – stwierdziła Rasa Venskutonienė.
Zapasy wakcyny w centralnej przychodni jak również w podległych jej ambulatoriach w poszczególnych miejscowościach rejonu wileńskiego stale są uzupełniane, więc nie ma obawy, że po pierwszym szczepieniu z powodu braku preparatu cykl szczepień zostanie przerwany.
Według lekarz Venskutonienė, przed dokonaniem szczepionki istnieje możliwość wykonania specyficznych badań krwi na zawartość immunoglobulin klasy G (IgG) lub klasy M (IgM) (badanie kosztuje 6,50 euro). Jednak, jak podkreśla, to badanie nie jest przeprowadzane rutynowo, zalecane jest natomiast w przypadku wystąpienia objawów choroby kleszczowej.
– Litwa jest krajem demokratycznym i każdy jej mieszkaniec ma prawo do wyboru. Ale skoro istnieje możliwość uchronienia się przed niebezpieczną chorobą i osobę stać na to materialnie, to należy z takiej okazji skorzystać – przekonuje lekarka przychodni rejonowej.
Szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest szczepieniem jedynie zalecanym, a zdaniem niektórych specjalistów, powinno być obowiązkowe. Szczepienie nie daje żadnych powikłań, natomiast ukąszenie kleszcza grozi ogromnym spustoszeniem zdrowia, kalectwem, a nawet śmiercią.
Irena Mikulewicz
***
Kleszczowe zapalenie mózgu objawia się:
gorączką sięgającą do 38⁰C,
bólami głowy, mięśni i stawów,
nudnościami,
wymiotami,
biegunką.
Niekiedy towarzyszy temu zapalenie górnych dróg oddechowych. U większości chorych dochodzi do samoistnego wyleczenia. Jednak u części średnio po ośmiu dniach wyraźnej poprawy samopoczucia rozwija się druga faza – neurologiczna.
Objawy drugiej fazy kleszczowego zapalenia mózgu:
gorączka do 40⁰C,
bóle głowy, mięśni i stawów,
nudności,
wymioty,
sztywność karku,
światłowstręt lub nadwrażliwość na dźwięki.
***
Jeden osobnik może zarazić człowieka kilkoma chorobami, w tym najgroźniejszą z nich – kleszczowym zapaleniem mózgu. Szacuje się, że około 3-15 proc. kleszczy może być zakażonych wirusem, choć odsetek ten jest różny w zależności od miejsca ich występowania.
"Tygodnik Wileńszczyzny"
