Mur berliński był jednym z symboli zimnej wojny i podziału Niemiec. Za datę rozpoczęcia jego budowy uważa się 13 sierpnia 1961 roku. Rozpoczęła się wtedy Akcja Róża, podczas której zaczęto stawiać zasieki z drutu kolczastego opasujące sowiecka strefę okupacyjną Berlina.

Reakcje zachodnich aliantów na budowę muru nastąpiły dość późno – minęło 20 godzin, zanim na granicy pojawiły się patrole wojskowe. Dopiero po 40 godzinach wysłano oficjalny sprzeciw do radzieckiego komendanta Berlina.

Mur berliński istniał przez 28 lat. Był to długi na 156 km system umocnień, oddzielający Berlin Zachodni od Wschodniego. Wysokość betonowych świan osiągała od 3,4 do 4,2 m.

Podczas prób przedostania się przez mur do Berlina Zachodniego wielu uciekinierów zostało zabitych. Dokładna liczba ofiar nie jest znana, różne źródła podają od 136 do 239 śmiertelnych przypadków. Za pierwszą śmiertelną ofiarę muru uważa się Idę Siekmann, która zginęła ona skacząc z okna domu przy Bernauer Strasse. Jako ostatni śmierć poniósł Chris Gueffroy – został zastrzelony na początku 1989 r.

Główną rolę w faktycznym upadku muru odegrał rzecznik Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec (SED) Guenter Schabowski. Podczas transmitowanej na żywo konferencji prasowej 9 listopada 1989 roku oświadczył on, że władze NRD złagodziły przepisy dotyczące podróży, pozwalając każdemu obywatelowi wyjechać z kraju. Dopytywany przez dziennikarzy o termin wejścia nowych przepisów w życie, odpowiedział: „Według mojej wiedzy - natychmiast, niezwłocznie”. Słoa jego zostały zinterpretowane jako ogłoszenie decyzji o natychmiastowym otwarciu wszystkich granic. O godzinie 21:30 rozgłośnia radia RIAS nadała pierwsze relacje radiowe z otwartych przejść granicznych, co spowodowało, że zaczęły się przy nich gromadzić tłumy ludzi. Na skutek coraz większego naporu mas na przejściu granicznym Bornholmer Straße, jak również w obawie o bezpieczeństwo podległych mu żołnierzy, zastępca dowódcy przejścia granicznego, Oberstleutnant Harald Jäger otworzył bez rozkazu to przejście graniczne oraz wstrzymał kontrolę paszportów. Wkrótce potem poszły w górę wszystkie pozostałe szlabany.

Obywatele NRD zostali entuzjastycznie przyjęci przez zachodnich Berlińczyków. Większość piwiarni w pobliżu muru spontanicznie zafundowała darmowe piwo i na Kurfürstendamm zgromadziły się masy ludzi, pomiędzy nimi trąbiąca kawalkada samochodów, obcy ludzie padali sobie w objęcia.

Po 9 listopada i opanowaniu pierwszego zamieszania muru próbowano strzec z dotychczasową czujnością. Już wkrótce jednak władze komunistycznych Niemiec zdecydowały się na otwarcie nowych przejść granicznych. 24 grudnia 1989 obywatele RFN mogli wjeżdżać do NRD w ramach ruchu bezwizowego.

13 czerwca 1990 rozpoczęto oficjalną rozbiórkę muru. Pozostawiono 6 odcinków budowli, które upamiętniają dawny podział.

3 października 1990 rodku doszło do formalnego przyłączenia wschodniej Niemieckiej Republiki Demokratycznej do zachodniej Republiki Federalnej Niemiec.