„Kolejny akt państwowego barbarzyństwa! W Mikuliszkach w rejonie oszmiańskim na północnym wschodzie obwodu grodzieńskiego władze z wykorzystaniem ciężkiego sprzętu zrównały z ziemią kwaterę poległych w 1944 r. żołnierzy III i VI Brygady Armii Krajowej” – napisano na portalu „Głos znad Niemna”.


Jak informuje portal, sama kwatera miała kształt prostokąta z wybetonowaną powierzchnią, w której wmurowane były 22 krzyże. Na większości z nich można było przeczytać imiona i nazwiska żołnierzy chowanych tutaj w różnych okresach 1944 r. – zarówno przed, jak i po operacji „Ostra Brama”, którą 7-15 lipca przeprowadziły oddziały AK w celu odbicia Wilna z rąk niemieckich.


Pośrodku kwatery między żołnierskimi krzyżami wznosił się murowany obelisk, na którym znajdowała się wykonana z metalu tablica z napisem: „Żołnierzom III i VI Brygady Armii Krajowej Okręgu Wileńskiego poległym w 1944 r.”.


Na zniszczonym przez władze białoruskie cmentarzu wojennym pochowani byli żołnierze III Brygady AK, polegli 13 maja 1944 r. w Murowanej Oszmiance w walce z litewskimi oddziałami Povilasa Plechavičiusa, ponadto – żołnierze III i VI Brygady AK, polegli w Mikuliszkach 8 stycznia 1944 r.


Spoczęli tutaj także: żołnierz III Brygady, poległy 7 marca 1944 r. w Czarnym Borze i żołnierz zabity w Murzynach w marcu 1944 r.
Również ostatni spoczynek w kwaterze znaleźli żołnierze III Brygady, którzy zginęli w zasadzce przy szosie koło Jaszun w czerwcu 1944 r.
Były też dwie mogiły żołnierzy VI Brygady AK, poległych w drodze do Wilna 9 lipca 1944 r. we wsi Kamionka.


Poniżej kwatery znajdowały się i także uległy zniszczeniu mogiły zamordowanych przez NKWD w lutym 1945 r. Aleksandra Stankiewicza i Antoniego Piotkowicza z Mikuliszek.


Zburzona w sposób barbarzyński kwatera żołnierzy AK została zbudowana dzięki staraniom środowisk byłych akowców III i VI Brygady Armii Krajowej. Koszty budowy dofinansowała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa.
Kwaterę otwarto i poświęcono w czerwcu 1992 r.

Przez dłuższy czas kwaterą opiekowała się mieszkanka wsi Mikuliszki Józefa Pietkiewicz. Później opiekę nad miejscem pamięci sprawowali działacze ZPB z Oszmiany i Smorgoni.


Na indywidualnych krzyżach żołnierskich przed dewastacją i zbezczeszczeniem miejsca pochówku żołnierzy można było przeczytać imiona i nazwiska niektórych poległych żołnierzy:


 - w pierwszym rzędzie od lewej do prawej:

+ ŻOŁNIERZ NIEZNANY PS. „TRĘBACZ” VI.1944;
+ WACŁAW PAWŁOWSKI PS. „JIM” III. 1944;
+ STANISŁAW JURIK PS „SŁOWIK” VI.1944;
+ WŁADYSŁAW STUNDZIS PS. „WERNES” 8.1.1944;
+ ANTONI RETKOWICZ PS. „ZEW” 13.V.1944;
+ ZBIGNIEW KOŁWZAN PS. „NAGAN” 13.V.1944;
+ STEFAN DYBOWSKI PS „CHMURA” 13.V.1944;
+ EDWARD ADAMOWICZ PS. „CHĘTNY’ 13.V. 1944;
+ N WYSZEMERSKI PS. „CYPRIAN” 13.V. 1944;
+ GABRIEL KLIKOWICZ PS. „KORDIAN” 13.V.1944;

 - w drugim rzędzie od lewej do prawej:

+ ŻOŁNIERZ NIEZNANY PS. „WIR” 13.V.1944;
+ ŻOŁNIERZ NIEZNANY PS. „JUR” 17.III. 1944;
+ ŻOŁNIERZ NIEZNANY PS. „STRUMYK” 9.VII.1944;
+ ZYGMUNT ODYNIEC PS. „WIESŁAW” 9.VII.1944;
+ ZBIGNIEW MŁODKOWSKI PS. „MALICKI” 8. I.1944;
+ MIECZYSŁAW MACULEWICZ PS. „MIECZ” 13.V.1944;
+ PAWEŁ POSOCH PS. „MAJ” 17.V.1944;
+ JEAN CHARLES MAFFRE PS. „ MICHEL” 8.I. 1944;
+ N TRUBACZEWSKI PS. „WODNIK” 8.I.1944;
+ PIOTR BORTKIEWICZ PS. „KSIĘŻYC” 13.V. 1944;
+ WACŁAW KOZŁOWSKI PS. „MUR” VI.1944.

Na podst. glosznadniemna.pl, wilnoteka.lt

• Kwatera żołnierzy AK w Mikuliszkach przed jej wyburzeniem Kwatera żołnierzy AK w Mikuliszkach przed jej wyburzeniem
• To co zostało po wyburzonej kwaterze żołnierzy AK w Mikuliszkach To co zostało po wyburzonej kwaterze żołnierzy AK w Mikuliszkach
•