Przybycie do Europy ponad miliona osób ubiegających się o azyl i migrantów w 2015 r. ujawniło poważne uchybienia w systemie azylowym UE. Parlament pracuje nad wnioskami, dzięki którym chce stworzyć sprawiedliwszą i skuteczniejszą europejską politykę azylową.

Poniżej podano wszystkie istotne dane na temat kryzysu migracyjnego w Europie, prawne definicje migrantów, dane na temat działań podejmowanych przez UE w celu zaradzenia obecnej sytuacji oraz poniesionych z tego tytułu kosztów.

Definicje: Kim jest uchodźca? Kim jest azylant?

Azylant to osoba, która złożyła oficjalny wniosek o udzielenie azylu w innym państwie, ponieważ obawia się, że w ojczyźnie jej życiu zagraża niebezpieczeństwo.

Uchodźca to osoba, która żywi uzasadnione obawy, że w ojczyźnie może być prześladowana z powodu rasy, religii, narodowości, przekonań politycznych lub przynależności do konkretnej grupy społecznej i jej status został uznany przez państwo udzielające jej schronienia. W UE wytyczne dotyczące przyznawania ochrony międzynarodowej osobom, które jej potrzebują, określone zostały w dyrektywie w sprawie kwalifikowania.

Obecnie obywatele państw trzecich muszą złożyć wniosek o objęcie ochroną w pierwszym kraju UE, do którego przybędą. Złożenie wniosku jest równoznaczne z uzyskaniem przez nich statusu osoby ubiegającej się o azyl (azylanta). Status uchodźcy lub inną formę ochrony międzynarodowej uzyskują dopiero w następstwie pozytywnej decyzji organów krajowych.

Decyzje o przyznaniu azylu w UE

W 2017 r. w UE złożono 728 470 wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej. Jest to spadek o 44 % w porównaniu z 2016 r., kiedy złożono ich prawie 1,3 miliona.

W 2017 r. państwa UE udzieliły ochrony ponad 538 tysiącom osób , co stanowi spadek o prawie 25 % w stosunku do 2016 r. Niemal jedna trzecia z nich pochodziła z Syrii, a w pierwszej trójce znalazły się też Afganistan i Irak. Spośród 175 800 Syryjczyków, którym przyznano ochronę międzynarodową w UE, ponad 70 % otrzymało ją w Niemczech.

Sytuacja na Morzu Śródziemnym

Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej gromadzi dane na temat nielegalnych przekroczeń zewnętrznych granic UE zarejestrowanych przez organy krajowe. W roku 2015 i 2016 wykryto ponad 2,3 mln przypadków nielegalnego przekraczania granicy. W 2017 r. łączna liczba nielegalnych przekroczeń granic UE spadła do 204 700, czyli poziomu najniższego od czterech lat.

Jedna osoba może przekraczać granicę kilka razy, w związku z czym liczba osób przybywających do Europy jest niższa, niemniej jednak państwa członkowskie pozostają pod ogromną presją.

W 2017 r. wstępu na granicach zewnętrznych UE odmówiono 439 505 osobom. Według stanu na dzień 26 czerwca w 2018 r. już ponad 43 000 osób ryzykowało życie, żeby dotrzeć drogą morską do Europy. Istnieją obawy, że ponad 1 000 z nich utonęło. W 2017 r. do Europy przez morze dotarło 172 300 osób, czyli ponad połowę mniej niż w 2016 r. Przeprawa przez Morze Śródziemne nadal stwarza jednak śmiertelne ryzyko. W 2017 r. liczba ofiar śmiertelnych i osób zaginionych osiągnęła 3 139, w porównaniu z 5 096 w 2016 r.

Migranci, przebywający w UE nielegalnie

W 2015 r. stwierdzono, że na terenie UE nielegalnie przebywa 2.2 mln. ludzi. W 2017 r. ta liczba spadła do ponad 600 000. „Nielegalne przebywanie” może oznaczać, że dana osoba nie zarejestrowała się poprawnie albo opuściła państwo członkowskie odpowiedzialne za rozpatrzenie jej wniosku o azyl. Samo w sobie nie stanowi to podstawy do wydalenia jej z UE.

Co myślą Europejczycy

Migracja już od wielu lat stanowi priorytet UE. Podjęto szereg działań w celu zarządzania kryzysem oraz usprawnienia systemu azylowego. Z wyników sondażu Eurobarometru opublikowanego w maju 2018 r. wynika, że 72 % Europejczyków chce, by UE była bardziej aktywna w kwestii imigracji.

W następstwie zwiększonego napływu osób ubiegających się o azyl w 2015 r. UE znacznie zwiększyła finansowanie polityki w zakresie migracji, azylu i integracji. Podczas zbliżających się negocjacji w sprawie budżetu UE na okres po 2020 r. Parlament wezwie do przeznaczenia na nią dodatkowych środków.

Według agencji ONZ ds. uchodźców w 2017 r. średnio 44 000 osób zmuszonych było opuścić swoje domy. Wśród państw przyjmujących największą liczbę uchodźców znajdują się Turcja, Pakistan, Uganda, Liban, Iran i Niemcy. 85 % uchodźców na świecie przebywa w regionach rozwijających się.

Na podst. europarl.europa.eu