W przeszłości choroby te prowadziły do śmierci albo licznych komplikacji takich jak ślepota czy paraliż. Dziś - dzięki upowszechnieniu szczepień - ospa uważana jest praktycznie za niewystępującą. Podobnie może stać się z chorobą Heinego-Medina, jeśli obecne wysiłki w walce z tym schorzeniem będą kontynuowane. W przypadku innych chorób szczepienia pozwoliły ograniczyć ich zasięg. Tak jest w przypadku odry. Przed wprowadzeniem szczepionki we wczesnych latach 60. XX wieku odra - wysoce zakaźny wirus rozprzestrzeniający się drogą kropelkową - zabijała 2,6 miliona ludzi rocznie na całym świecie. W 2016 r. spowodowała śmierć 89 780 osób. To najniższy do tej pory notowany wskaźnik.

W XXI wieku szczepienia nadal stanowią jedno z najważniejszych narzędzi na rzecz zdrowia publicznego. Każdego roku ratują przed śmiercią od 2 do 3 milionów ludzi, a gdyby zwiększyć ich zasięg, to można by zmniejszyć liczbę zgonów o kolejne 1,5 miliona - wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia.

Trzy razy więcej przypadków odry w UE w ciągu jednego roku

Chociaż liczba zachorowań na odrę i zgonów nią spowodowanych zmniejsza się na świecie, to w 2017 r. w UE odnotowano 14 451 przypadków zachorowań na odrę, czyli trzy razy więcej niż w 2016 r. (4643). Najwięcej przypadków zanotowano w Rumunii i we Włoszech. 87% przypadków zachorowań w 2017 roku dotyczyło osób niezaszczepionych. W ciągu ostatnich dwóch lat odra doprowadziła do śmierci 50 osób w UE.

Dlaczego liczba przypadków odry zwiększa się w UE?

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania rozprzestrzenianiu się odry jest upewnienie się, że przynajmniej 95% populacji jest zaszczepione dwiema dawkami szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce. W UE tylko Chorwacja, Węgry, Litwa, Portugalia, Słowacja, Hiszpania i Szwecja osiągnęły ten cel w 2016 r. - wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia.

Posłowie ostrzegają przed spadkiem wskaźników szczepień

19 kwietnia 2018 posłowie przyjęli rezolucję, w której wyrażają zaniepokojenie niedostatecznymi wskaźnikami dotyczącymi szczepień w UE i ich konsekwencjami dla zdrowia publicznego.

Zdaniem posłów różne krajowe strategie w zakresie szczepień, rosnące ceny szczepionek i odmowa szczepienia to tylko niektóre z czynników, które należy uwzględnić w polityce na rzecz podniesienia liczby szczepień.

W rezolucji posłowie wzywają Komisję Europejską do zachęt na rzecz harmonizacji kalendarza szczepień w całej UE i do wzmocnienia wsparcia dla krajowych inicjatyw w zakresie szczepień. Posłowie z zadowoleniem przyjmują również porozumienie o wspólnych zamówieniach, które sprawi, że zakupy szczepionek przez państwa członkowskie będą tańsze.

Uchylanie się od szczepionek

Posłowie są szczególnie zaniepokojeni zjawiskiem uchylania się od szczepionek (opóźniania lub odmowy przyjęcia szczepionki pomimo dostępności usługi), zwłaszcza w przypadku, gdy rodzice nie zgadzają się na szczepienie dziecka.

"Zbyt wielu rodziców uchyla się od szczepień, a wiele chorób zakaźnych powraca na nowo" - powiedziała Elena Gentile (S&D, Włochy), jedna ze współsprawozdawców, po głosowaniu nad projektem rezolucji w Komisji Ochrony Zdrowia w marcu 2018 roku.

Powody uchylania się od szczepionek są różne: z jednej strony dekady szeroko rozpowszechnionych szczepień sprawiły, że ich zalety przestały być dostrzegane przez opinię publiczną; z drugiej strony wiele osób uważa, że szczepionki nie są bezpieczne i mogą mieć skutki uboczne (pomimo wielu badań naukowych stwierdzających brak związku między szczepionką przeciw odrze, śwince i różyczce a autyzmem).

"Nasze szczepionki są absolutnie bezpieczne. Istnieje wiele nieprawdziwych informacji, że szczepionki powodują choroby, ale to jest oczywisty nonsens, niebezpieczny nonsens" - wyjaśniała współsprawozdawczyni Renate Sommer (EPL, Niemcy), po głosowaniu nad projektem rezolucji w Komisji Ochrony Zdrowia w marcu 2018 roku..

W rezolucji posłowie z zadowoleniem przyjęli wspólny plan działania w sprawie szczepień, który ma służyć walce z uchylaniem się od szczepienia. Ponadto posłowie przedstawili szereg środków mających na celu zwiększenie przejrzystości oceny bezpieczeństwa szczepionek. W rezolucji sugerują także więcej kampanii informacyjnych i uświadamiających, by walczyć z fałszywymi informacjami na temat szczepień, zwłaszcza w Internecie. Współsprawozdawca Marco Affronte (Greens/EFA, Włochy) przekonywał po głosowaniu nad projektem rezolucji w Komisji Ochrony Zdrowia w marcu 2018 roku: "Musimy uspokoić rodziny i walczyć z fałszywymi wiadomościami".

Następne kroki

Jeszcze przed wakacjami Komisja Europejskie przedstawi środki na rzecz współpracy przeciwko chorobom, których można zapobiegać dzięki szczepionkom.

Na podst. europarl.europa.eu