Jak informuje IPN, w październiku 2023 roku w Kalwarii Wileńskiej ujawniono zbiorowy grób, a w nim częściowo zniszczone szczątki polskich żołnierzy, poległych w 1944 roku w bitwie pod Krawczunami w ramach operacji „Ostra Brama”. Tylko jeden spośród dziewięciu odkrytych szkieletów pozostał w stanie nienaruszonym.

„Przy szczątkach odnaleziono liczne przedmioty, w tym polskie orzełki i medaliki. Polegli żołnierze Armii Krajowej zostali pochowani na terenie Kalwarii Wileńskiej w zbiorowych mogiłach, przy figurze Matki Bożej. Według różnych źródeł pochowano tam od 30 do 76 osób. Niespełna dwadzieścia lat po wojnie Sowieci zniszczyli teren Kalwarii burząc kaplice i obiekty kultu religijnego” – czytamy na stronie interentowej IPN.

Szczątki te pozostały w tym miejscu po niedbale przeprowadzonej ekshumacji w 1979 r. Wówczas prace ekshumacyjne były przeprowadzone przy użyciu koparki, co spowodowało zniszczenie grobu polskich żołnierzy oraz pozostawienie części szkieletów w miejscu pierwotnej mogiły.

W ramach pierwszego etapu przeprowadzono prace sondażowe, które pozwoliły ustalić, że groby żołnierzy znajdują się nie pod dzisiejszym upamiętnieniem, ale poza jego obrębem. Ujawniono również fundamenty zniszczonej figury Matki Boskiej.

W tegorocznych pracach biorą udział wolontariusze ze Stowarzyszenie Odra - Niemen.

W ubiegłym roku zespół Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN przeprowadził prace poszukiwawcze również w Trokach i Podbrzeziu (rejon wileński).

W Trokach przeprowadzono prace poszukiwawcze na dawnym cmentarzu prawosławnym. Szukano mogiły Konstantego Mackiewicza ps. „Kowal”, „Kostek” – żołnierza VII Wileńskiej Brygady AK, który poległ w styczniu 1944 r. w Pokrępi i został pochowany na tym cmentarzu. Miejsce poszukiwań wytypowano w oparciu o relacje świadków. Podczas badań nie udało się odnaleźć poszukiwanej mogiły. Jak podaje IPN, prace poszukiwawcze mają być kontynuowane. Natomiast w Podbrzeziu na wniosek właścicieli terenu przeprowadzono prace weryfikujące informacje o rzekomym pochówku poległych żołnierzy AK na terenie prywatnej posesji. W obrębie istniejącego upamiętnienia przeprowadzono prace archeologiczne mające na celu zlokalizowanie miejsca potencjalnej mogiły. Na przebadanym obszarze nie ujawniono szczątków ludzkich ani śladów po istnięjącej w tym miejscu mogile.