Dr Gabriel Jan Mincewicz (1938-2016) zapisał się w pamięci mieszkańców Wileńszczyzny jako człowiek czynu, wybitny orędownik polskiej oświaty na Litwie, człowiek niezwykle zasłużony dla polskiej kultury.

Położył wielkie zasługi dla krzewienia polskiej kultury, tradycji i folkloru. Był założycielem i kierownikiem Reprezentacyjnego Polskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Wileńszczyzna”. Aby upamiętnić swego wieloletniego kierownika, zespół uzupełnił swoją oficjalną nazwę. Jest to obecnie Reprezentacyjny Polski Zespół Pieśni i Tańca „Wileńszczyzna” im. Gabriela Jana Mincewicza.

Mincewicz był też inicjatorem Festiwalu Kultury Polskiej na Litwie „Kwiaty Polskie” i Festiwalu Pieśni i Poezji Religijnej „Ciebie, Boże, wysławiamy”. Festiwale te na stałe zapisały się do kalendarza wydarzeń kulturalnych na Wileńszczyźnie.

Był też poetą i kompozytorem. Gromadził folklor ojczystych stron. Wydał kilka zbiorów piosenek (m.in. „Pieśni Wileńszczyzny”) i podręczników do muzyki. Jest autorem ponad 30 pieśni, w tym takich pięknych i popularnych piosenek jak „Wileńszczyzna drogi kraj”, „Ojcowizna”, „Polonez wileński”.

Aktywnie udzielał się politycznie i społecznie, szczególnie na niwie oświaty. W okresie odrodzenia narodowego na Litwie był jednym z założycieli Związku Polaków na Litwie i pierwszym prezesem największego jego oddziału – wileńskiego oddziału rejonowego. w latach 1991-1994 pełnił obowiązki prezesa ZPL.

Był posłem na Sejm RL trzech kadencji. Przez wiele lat zajmował stanowisko wicemera rejonu wileńskiego.

Należy podkreślić, że będąc posłem, przyczynił się do tego, żeby religia powróciła do szkół i czuwał nad katechizacją w szkołach polskich na Wileńszczyźnie. Rozumiejąc, jak ważną rolę w życiu młodzieży odgrywa wychowanie duchowe, już w czasach sowieckich, kiedy o oficjalnym głoszeniu Boga wśród uczniów nikt nie mógł nawet pomyśleć, w latach 1962-1989 tajnie katechizował i nauczał religii w szkołach w Wilnie i rejonie wileńskim. Był też założycielem tajnej wówczas organizacji religijnej „Promień”.

Wyróżniony został wieloma nagrodami i odznaczeniami, w tym Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Jan Gabriel Mincewicz zmarł 7 grudnia 2016 roku. Miał 78 lat. Jest pochowany na cmentarzu na Antokolu.