Ulica Niemiecka biegnie przez wpisaną na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wileńską Starówkę. Zamówione przez stołeczny samorząd badania archeologiczne dopełniły posiadaną informację historyczną, która nie była jeszcze badana.
Obecny wygląd ulicy kształtował się w czasach sowieckich – od lat 50. ubiegłego stulecia. Do końca II wojny światowej w miejscu obecnej ścieżki dla pieszych stały budynki, które zostały zburzone pod koniec wojny lub tuż po jej zakończeniu. Od 1941 roku ulicą tą przebiegała granica oddzielające dwa wileńskie getta – duże i małe.
Spółka „Kultūros vertybių paieška” przeprowadziła badania archeologiczne w miejscach, które znalazły się w planowanej strefie rekonstrukcji oraz tam, gdzie dotychczas nie były przeprowadzane. Dogłębnie zbadano 44 szurfy (szurf – pionowy, rzadziej pochyły niegłęboki wykop o niewielkiej średnicy dokonywany w celu poszukiwania zasobów naturalnych) o głębokości 0,9-4,4 m. Archeolodzy wykonali również 6 przekopów (o głębokości 1-2,5 metra). Ogólna zbadana powierzchnia – 338 m kw.
„Na pozostałości budynków nie natrafiliśmy tylko w pięciu szurfach – opowiada archeolog spółki „Kultūros vertybių paieška” Andrius Šležas. – Odkryte na znacznej powierzchni prowadzonych badań pozostałości murów należą do budynków, które stały tu do 1944 roku. Natknięto się również na resztki wcześniejszej zabudowy, zburzonej jeszcze przed II wojną światową. Resztki budynków przy ul. Niemieckiej dobrze się zachowały. Zostały zniszczone tylko w miejscach trasy ciepłowniczej”.
W trakcie badań ustalono, że najcenniejsza archeologiczna warstwa kulturowa zachowała się na wewnętrznych dziedzińcach dawnych budynków.
W oparciu o zalecenia archeologów specjaliści ds. krajobrazu będą mogli sadzić nowe zieleńce jedynie w miejscach, gdzie nie ma fundamentów dawnych budynków. Z kolei archeolodzy skorzystają z najnowszych badań, by jak najlepiej zaprezentować i przekazać mieszkańcom informacje o byłej zabudowie tego miejsca.
Badania i inwentaryzację rosnących na ulicy Niemieckiej drzew wykonała firma „Arboristas Renatas”. Arboryści Arnas Švelnikas i Renatas Turčinavičius stwierdzili, że ogólny stan zieleni jest zadowalający, przeważa koszony trawnik, na terenie nie ma zieleni i chronionego dziedzictwa przyrodniczego.
Na aulicy rośnie 55 drzew: większość lip drobnolistnych, jeden dąb czerwony, kasztan, orzech mandżurski, klon, jesion. Podczas przebudowy sieci ciepłowniczych nie udało się uniknąć dużych uszkodzeń korzeni świerka, drzewo trzeba było ściąć, gdyż świerk by nie przetrwał.
Specjaliści zalecają wykonanie oględzin korzeni wszystkich drzew na ulicy Niemieckiej i ustalenie ich położenia, aby uwolnić obszar pod koroną drzew od twardych nawierzchni. Według arborystów, prawie wszystkie drzewa wymagają przycinania, a trzy drzewa należy wymienić na nowe.
Stan środowiska przyrodniczego na ulicy Niemieckiej oceniła specjalistka ds. ochrony przyrody Vilma Gudynienė. Zaleciła wzmocnienie zielonych, naturalnych połączeń ramowych miasta, pozostawienie dojrzałych drzew, ochronę ich korzeni podczas prac i wykorzystanie pod koronami drzew materiałów przepuszczalnych dla deszczu. Rekomenduje również rozbudowę zieleńców przewidzianych w projekcie oraz poprawę stanu bioróżnorodności za pomocą specjalnych środków.
Specjalista zwraca uwagę, że obecnie na ulicy Niemieckiej żyje wiele miejskich ptaków, a w okresie kwitnienia lip pojawiają się owady. Jednak bioróżnorodność obszaru jest słaba, a roślinność uszkodzona, dlatego proponuje się zintegrowanie różnych środków wspierających bioróżnorodność. Proponuje się sadzenie młodych drzew i krzewów, tworzenie odcinków żywopłotów z roślin nasiennych lub jagodowych, integrowanie gatunków rodzimych i miododajnych, pod drzewami sadzić rośliny kwitnące wiosną. Przy powiększaniu terenów zielonych zaleca się stosowanie pergoli i pnączy. Działania promujące aktywność mikroorganizmów, owadów i ptaków pomogłyby stworzyć lepsze warunki dla żywych organizmów.
Koszt badań archeologicznych – 429,5 tys. euro, badania i inwentaryzacja zieleni – 930,49 euro, ocena stanu środowiska naturalnego i zalecenia ws. uporządkowania – 900 euro.
Na podst. vilnius.lt
