11.1. Gospodarstwa. W rejonie wileńskim zarejestrowanych jest najwięcej (3579) gospodarstw w okręgu wileńskim. Właśnie tu działa najwięcej w okręgu wileńskim gospodarstw leśnych, które zajmują powierzchnię 1 578 hektarów. Rejon wileński prowadzi w okręgu wileńskim w sektorach uprawy roślin (1649 gospodarstw) i hodowli bydła (282 gospodarstwa).

11.2. Deklarowanie zasiewów. Większość mieszkańców rejonu wileńskiego prowadzi działalność rolniczą. W rejonie zarejestrowano 4 935 gospodarstw rolnych i wiejskich posesji (w 2016 r. – 5726, w 2017 r. – 5497, w 2018 r. – 5643, w 2019 r. – 4922).

Powierzchnie użytków rolnych na terytorium rejonu wileńskiego w 2020 roku zadeklarowało 3890 podmiotów (w 2016 r. – 4088, w 2017 r. – 3992, w 2018 r. – 3924, w 2019 r. – 3912), zaś ogólna ich powierzchnia wyniosła 48 725,55 ha (w 2016 r. – 41 938, 17 ha, w 2017 r. – 43 477,4 ha, w 2018 r. – 44 825,06 ha, w 2019 r. – 46 860,09 ha). W porównaniu do roku 2019 liczba podmiotów deklarujących powierzchnie użytków rolnych zmniejszyła się o 22, natomiast powierzchnia użytków rolnych wzrosła o 1865 hektarów. Wstępna kwota wsparcia na rok 2020 – 2 123 128 euro (w 2019 r. – 2 776 801 euro). W 2020 roku w rejonie wileńskim powstało kolejne duże gospodarstwo o powierzchni 1000 hektarów (patrz. tabela 3. Dane o wielkości gospodarstw).

W 2020 roku liczba średnich gospodarstw rolnych (od 50 do 100 hektarów) w rejonie wileńskim wzrosła o 32 proc. Deklarowane gospodarstwa w rejonie rosną (patrz. tabela 2, tabela 3).

11.3. Uprawa roślin. Od kilku już lat do najpopularniejszych roślin uprawnych w rejonie wileńskim należą: pszenica, owies i gryka (patrz. tabela 4. Najpopularniejsze rośliny uprawne w rejonie wileńskim).

11.4. Hodowla bydła. W ostatnich latach pogłowie bydła w rejonie wileńskim (podobnie jak w całym kraju) maleje, rośnie jednak liczba hodowców kóz i owiec, coraz popularniejsze staje się też pszczelarstwo (patrz. tabela 4 Dynamika pogłowia bydła i liczby rodzin pszczelich).

11.5. Melioracja. W 2020 roku na utrzymanie i remont urządzeń melioracyjnych wykorzystano 577 000 euro. W 2020 r. w rejonie wileńskim wykonano następujące prace melioracyjne:

1. Utrzymanie i remont rowów, regulacja rzek – 155,367 km;

2. Remont 0,508 km rowów kanalizowanych;

3. Usunięto 5 awarii;

4. Eksploatacja osuszającej 155 ha powierzchni stacji podnoszenia wody w Pikieliszkach;

5. Utrzymanie 6 zapór;

6. Utrzymanie 2 mostów (tabela 5. Finansowanie prac melioracyjnych w l. 2012-2020) (patrz. tabela 5. Finansowanie prac melioracyjnych w l. 2012-2020).

XII. OPIEKA ZDROWOTNA

12.1. Wyniki pracy Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego. Usługi lekarzy rodzinnych Centralna Przychodnia Rejonu Wileńskiego świadczy 67 689 mieszkańcom, z których 40 366 to mieszkańcy wsi.

W celu ustalenia potrzeb, oczekiwań i zadowolenia pacjentów Centralna Przychodnia Rejonu Wileńskiego przeprowadza sondaże wśród mieszkańców. 97,1 proc. respondentów jest zadowolonych z usług świadczonych przez placówkę.

W 2020 r. samorząd rejonu wileńskiego przeznaczył Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego 518 809 euro, tj. prawie o 12 proc. więcej niż w 2019 r. (patrz. tabela 1. Środki przyznane przez samorząd dla Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego, euro).

12.4. Projekty i programy realizowane przez Centralną Przychodnię Rejonu Wileńskiego.

W celu poprawy jakości świadczonych usług oraz warunków pracy pracowników w 2020 roku realizowano niemało projektów i programów:

„Zwiększanie skuteczności opieki zdrowotnej w rejonie wileńskim”. W 2020 r. z funduszy unijnych, budżetów państwa i samorządu otrzymano 108 767 euro. Nabyto ponad 400 szt. sprzętu medycznego do świadczenia usług lekarzy rodzinnych oraz usług opieki ambulatoryjnej w domach pacjentów, jak również – do szpitali opieki paliatywnej.

„Stworzenie modelu pomocy stomatologicznej pacjentom z niepełnosprawnością”. W 2020 r. z funduszy unijnych otrzymano 86 429 euro. Kontynuowano świadczenie usług stomatologicznych w domach pacjentów.

„Realizacja działań poprawiających dostępność ambulatoryjnych usług medycznych chorym na gruźlicę mieszkańcom rejonu wileńskiego”. W celu zachęcania pacjentów do codziennego odwiedzania gabinetu DOTS i przyjmowania przepisanych leków stosowano środki motywacyjne. Osobom, które nieprzerwanie stosowały się do zażywania leków, co tydzień wydawano talon na żywność o wartości 22 euro. W 2020 r. z funduszy unijnych, budżetów państwa i samorządu otrzymano 8052 euro. W celu zmotywowania osób chorych na gruźlicę do nienaruszania reżimu leczenia samorząd przeznaczył dodatkowo 5000 euro na talony żywnościowe. W 2020 r. w gabinecie DOTS leczono 35 pacjentów, ukończyło leczenie – 24.

„Wypróbowanie modelu innowacyjnego i kompleksowego nadzorowania chorób przewlekłych”. Realizacja projektu obejmuje holistyczne badanie stanu pacjentów, cierpiących na dwie i więcej niezakaźnych chorób przewlekłych, świadczenie kompleksowej i zintegrowanej opieki, nabycie sprzętu potrzebnego do realizacji modelu, szkolenia dla pacjentów i/lub członków ich rodzin, jak również szkolenia – dla specjalistów opieki zdrowotnej. W 2020 roku z unijnych funduszy strukturalnych i budżetu państwa otrzymano 25 000 euro.

„Poprawa usług z zakresu pogotowia ratunkowego mieszkańcom z grup wrażliwych w rejonie wileńskim i oszmiańskim”. Celem projektu jest poprawa stanu zdrowia i jakości życia mieszkańców rejonów wileńskiego i oszmiańskiego (Białoruś). Projekt jest realizowany w ramach unijnego Programu Współpracy Transgranicznej Łotwy, Litwy i Białorusi na l. 2014-2020 wespół z partnerem – Centralnym Szpitalem Rejonu Oszmiańskiego (Białoruś). W 2020 roku otrzymano 93 967 euro, z czego 21 622 euro przeznaczono partnerowi projektu.

„Wznowienie ambulatoryjnych usług kardiologicznych w Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego”. W 2020 roku za 54 450 euro nabyto sprzęt diagnostyczny. Samorząd przeznaczył na projekt 12 000 euro.

„Program poprawy dostępności usług opieki zdrowotnej (lekarzy rodzinnych) w placówkach opieki zdrowotnej rejonu wileńskiego na l. 2020-2021”. 55 lekarzom rodzinnym wypłacano dodatki do wynagrodzenia ze środków budżetu samorządu, 67 pielęgniarkom – ze środków Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego. W 2020 roku z budżetu samorządu otrzymano 272 710 euro.

W 2020 roku realizowano cztery programy wspierania rezydentury: kardiologa, neurologa i 2 lekarzy rodzinnych. Samorząd przeznaczył na ten cel 11 524 euro.

W 2020 roku zrealizowano 5 programów wspierania zdrowia publicznego. Z budżetu samorządu otrzymano 37 069 euro. Rozpoczęto przygotowania do urządzenia gabinetu haloterapii.

W 2020 roku samorząd przeznaczył również ponad 200 000 euro na podłączenie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych gabinetu lekarza praktyki ogólnej w Nowej Wilejce do sieci scentralizowanych, dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych infrastruktury w szpitalu opieki paliatywnej w Rzeszy, w ambulatoriach w Ławaryszkach i Mejszagole, w gabinecie lekarza praktyki ogólnej w Nowej Wilejce, na nabycie samochodu do świadczenia usług opieki ambulatoryjnej w domu, na rekompensowanie wydatków na wynajem pomieszczeń, usługi komunalne, utrzymanie gabinetu DOTS, zwiększone wynagrodzenie dla specjalistów, którzy jeździli do pracy w Wilnie w mobilnym punkcie COVID-19, na testowanie pracowników oświaty, nabycie urządzeń do przechowywania szczepionek przeciw COVID-19.

12.2. Usługi w czasie pandemii. Po tym, gdy z powodu sytuacji epidemicznej w związku z COVID-19 16 marca 2020 roku rząd ogłosił kwarantannę i ograniczone zostały kontakty bezpośrednie, przeważająca część zaplanowanych usług z zakresu opieki zdrowotnej została przełożona. Usługi lekarzy rodzinnych świadczono zdalnie. Usługi bezpośrednie świadczone regulując potoki pacjentów. Ograniczono świadczenie usług laboratoryjnych w domach pacjentów. Usługi te świadczono zgodnie z priorytetami zatwierdzonymi przez Ministerstwo Ochrony Zdrowia.

W związku ze wzrostem liczby osób telefonujących w czasie kwarantanny i w celu poprawy jakości i dostępności usług zreorganizowano centrum telefoniczne. Wprowadzono usługę oddzwonienia do pacjentów, którzy się nie dodzwonili do przychodni oraz możliwość odsłuchania rozmów.

W kwietniu 2020 roku w przychodni otwarto Klinikę Gorączki dla gorączkujących i mających objawy infekcji górnych dróg oddechowych mieszkańców samorządu rejonu wileńskiego, która działała do lipca.

W marcu w Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego sformowano mobilne brygady do pobierania wymazów, które pobierały je od osób powracających z zagranicy, wykonywały testy w kierunku COVID-19 mieszkańcom Niemenczyna oraz pracownikom przychodni. Od września pracownicy mobilnych brygad pracują w punktach mobilnych w Wilnie.

Po zakończeniu kwarantanny w celu płynnego powrotu do świadczenia usług w sposób bezpośredni w maju 2020 roku zatwierdzono plany stopniowego wznowienia i świadczenia zaplanowanych usług opieki zdrowotnej i usług stomatologicznych. Do lipca wznowiono 80 proc. bezpośrednich usług świadczonych przez lekarzy rodzinnych, lekarzy specjalistów i stomatologów. Wznowiono świadczenie usług pielęgniarskie w domu oraz usługi Dziennego Centrum Zdrowia Psychicznego.

Po tym, gdy w listopadzie rząd ogłosił II kwarantannę, usługi bezpośrednie stomatologów i lekarzy specjalistów świadczone były w 80 procentach, lekarzy rodzinnych – w 50 procentach. Realizowane były programy opieki nad kobietami w ciąży i połogu oraz noworodkami, programy szczepień dzieci i dorosłych.

Od października 2020 roku pacjenci z gorączką przyjmowani byli w specjalnie urządzonym gabinecie, w którym usługi świadczone były z zachowaniem wzmocnionych wymogów kontroli nad chorobami zakaźnymi.

W listopadzie utworzono mobilne brygady, które świadczyły usługi w domach pacjentów chorych na COVID-19.

Od 24 grudnia w okresie kwarantanny w Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego zorganizowano pasywne dyżury lekarzy rodzinnych z domu poza godzinami pracy placówki – usługi lekarza rodzinnego świadczone były zdalnie.

12.3. Zmiany w 2020 roku:

Centralna Przychodnia Rejonu Wileńskiego posiada tytuł transparentnej placówki opieki zdrowotnej. 28 listopada 2020 roku Państwowa Służba Akredytacji Placówek Opieki Zdrowotnej przy Ministerstwie Ochrony Zdrowia dokonała oceny realizacji strategicznego planu poprawy jakości usług medycyny rodzinnej.

W październiku 2020 roku przeprowadzono audyt jakości systemu zarządzania według wymogów LSTEN ISO 9001:2015.

Centralna Przychodnia Rejonu Wileńskiego wespół z innymi działającymi na terytorium rejonu wileńskiego placówkami opieki zdrowotnej w sposób operatywny reagowała na wyzwania pandemii COVID-19.

W celu zwiększenia motywacji lekarzy do pracy w rejonowych placówkach opieki zdrowotnej oraz zachęcenia lekarzy rezydentów do wybierania tych placówek jako miejsc rezydenckich realizowane są programy wspierania rezydentur (kardiologa, neurologa i lekarza rodzinnego).

Wiele uwagi poświęca się podnoszeniu kwalifikacji pracowników. Lekarzom rodzinnym oraz pielęgniarkom zorganizowano szkolenia „Cechy szczególne świadczenia opieki paliatywnej dorosłym i dzieciom”.

Centralna Przychodnia Rejonu Wileńskiego rekompensuje wydatki na transport tym pracownikom, którzy do pracy w placówkach opieki zdrowotnej w rejonie wileńskim dojeżdżają z Wilna ponad 20 km.

Kontynuowana jest realizacja umowy z „Benu Vaistinė Lietuva” w sprawie zaopatrzenia mieszkańców miejscowości wiejskich w lekarstwa.

Od lutego 2020 roku zlikwidowano działalność punktu medycznego w Duksztach – świadczenie usług przeniesiono do ambulatorium w Mejszagole.

Poprawiono dostępność usług opieki zdrowotnej dla osób niepełnosprawnych: w dwóch ambulatoriach, w jednym szpitalu opieki paliatywnej, w jednym gabinecie lekarza praktyki ogólnej do potrzeb osób niepełnosprawnych dostosowano WC i prysznice, urządzono sygnalizacje wzywania personelu, odnowiono też stronę internetową z usprawnieniem dla osób niewidomych i słabowidzących.

Wprowadzono etat aptekarza ds. weryfikacji leków. Lekarstwa otrzymywane są w sposób scentralizowany i rozdysponowywane pomiędzy ambulatoria, gabinety lekarzy praktyki ogólnej i szpitale opieki paliatywnej.

Na oddziale stomatologii otwarto gabinet dla profilaktycznych wizyt dzieci.

Od lipca w stacjonarze świadczono usługi z zakresu chorób wewnętrznych w celu poprawy wskaźników unikanej hospitalizacji.

W celu poprawy jakości usług opieki ambulatoryjnej, świadczonych w domach pacjentów wymagających specjalnej stałej troski prowadzono prace przygotowawcze mające na celu otwarcie oddziału usług opieki ambulatoryjnej świadczonych w domu pacjenta, poszerzenie spektrum świadczonych usług: wyremontowano pomieszczenia, nabyto dodatkowy samochód do odwiedzin pacjentów w domu.

W dalszym ciągu doskonalone są technologie informacyjne. Urządzono 415 skomputeryzowanych miejsc pracy. Stworzono pacjentom możliwość bezpiecznego potwierdzenia tożsamości za pośrednictwem tzw. e-wrót i zarejestrowania się w placówce. Opracowano program weryfikacji leków, nowe integracyjne połączenie danych z Państwową Kasą Chorych. W celu zapewnienia ochrony przed atakami cybernetycznymi odnowiono system bezpieczeństwa cybernetycznego placówki ESET.

W ramach realizacji programu dostępności lekarzy rodzinnych w placówkach opieki zdrowotnej rejonu wileńskiego na lata 2020-2021 w Centralnej Przychodni Rejonu Wileńskiego poprawiono dostępność usług lekarza rodzinnego, zmniejszono kolejki do lekarzy rodzinnych.

Usługi opieki paliatywnej świadczone są w 3 szpitalach opieki paliatywnej. W rejonie są 94 łóżka opieki paliatywnej i 7 łóżek pomocy paliatywnej. W rejonie spełnione jest zapotrzebowanie na usługi opieki paliatywnej.

Usługi pogotowia ratunkowego w rejonie świadczy 6 brygad. W 2020 roku obsłużyły one 96 575 mieszkańców, w tym 91 961 – na terenach wiejskich. Wszystkie samochody pogotowia ratunkowego urządzone są zgodnie ze standardem LST EN 1789 „Środki transportu medycznego i ich urządzenie. Samochody pogotowia ratunkowego”. Rozlokowanie brygad pogotowia ratunkowego w rejonie nie uległo zmianie. Funkcje dyspozytorni medycznej pełni dyspozytornia Wileńskiej Stacji Pogotowia Ratunkowego, która przekazuje informacje o wezwaniach brygadom pogotowia ratunkowego. W domu pacjenta do wypełniania karty wezwania pogotowia ratunkowego używa się tabletów.

Osiągnięty wskaźnik operatywności na poziomie 81,46 proc. (w mieście i na wsi) spełnia wymogi stawianie pogotowiu ratunkowemu.

W Centrum Zdrowia Psychicznego opracowano algorytm zarządzania ryzykiem samobójstw i organizowania pomocy osobom przeżywającym kryzys, w sposób operatywny świadczone są kompleksowe usługi. W 2020 roku Centrum Zdrowia Psychicznego realizowało program „Prewencja uzależnień i samobójstw” oraz pomyślnie zrealizowano program samorządu rejonu wileńskiego dot. prewencji przemocy w rodzinie i pomocy osobom poszkodowanym w latach 2018-2020.

Mieszkańcom rejonu nadal świadczone są usługi Dziennego Centrum Psychicznego, które pozwalają na zmniejszenie zakresu hospitalizacji osób cierpiących na choroby psychiczne, poprawiają adaptację psychospołeczną takich osób oraz integrację społeczną. W 2020 roku zajętych było 2 575 tzw. dni łóżkowych.

Placówka realizowała 5 państwowych programów prewencyjnych. Otrzymano 221 639 euro.

Na podst. vrsa.lt

(Cdn.)