Sytuacja ta ma dwie strony. Pierwotnie celem autora pytania było otrzymanie kredytu. By otrzymać go, zwraca się do sądu o zgodę na oddanie domu w zastaw. Nie przeszkadza mu to, że w domu mieszkają nieletnie dzieci i emerytka matka. Po tym, gdy nie udaje się zwrócić kredytu w terminie, stawia sobie za cel zachowanie domu. Wówczas dzieci i matka w starszym wieku mają się stać przeszkodą w realizacji oddanego w zastaw domu. Podpisując umowę kredytową oraz oddając w zastaw swoje nieruchomości osoba sama się zgodziła, że w przypadku niepowodzenia rozliczenie z kredytodawcą będzie się odbywało w drodze realizacji domu. Musiał nawet przedstawić sądowi dowody na to, że rodzina i nieletnie dzieci będą miały gdzie mieszkać, gdyby oddane w zastaw pomieszczenia zostały sprzedane. Bezwzględny zakaz oddawania w zastaw domu lub mieszkania, w którym mieszkają dzieci, oznaczałby dla wszystkich rodzin posiadających rodziny zakaz otrzymywania kredytu bankowego.

Wysuwane przez bank żądanie przymusowej realizacji domu, w którym mieszkają nieletnie dzieci, na pierwszy rzut oka wydaje się zbyt bezwzględne. Jednak przy udzielaniu kredytu mienie po to właśnie jest oddawane w zastaw – staje się gwarancją, że bank będzie mógł zwrócić pożyczone pieniądze swoich klientów, jeżeli kredytobiorca nie zwróci kredytu. Od momentu podpisania umowy kredytowej zastawca (dłużnik) ma prawo korzystać z oddanego w zastaw mienia, a kredytodawca nabywa prawo do przymusowej realizacji oddanego w zastaw mienia na swoją korzyść. Z oddanego w zastaw mienia, dług egzekwuje się w uproszczonym trybie. Dążąc do przymusowego wyegzekwowania długu z oddanego w zastaw mienia, żądania kredytodawcy spełniane są bez rozstrzygania sporu, tj. bez zwracania się w sprawie egzekwowania długu do sądu. Zgodnie z artykułem 4.192 Kodeksu Cywilnego, jeżeli dłużnik nie wykona swoich zobowiązań w określonym w umowie kredytowej terminie, kredytodawca może się zwrócić do notariusza w sprawie realizacji egzekucji z aktu notarialnego, zaś akt ten może zostać przedstawiony do wykonania komornikowi. Artykuł 754 Kodeksu Postępowania Cywilnego zakłada, że żądania kredytodawcy i posiadacza zastaw zaspokajane są z oddanego w zastaw mienia poza kolejnością.

Uproszczony tryb egzekwowania z oddanego w zastaw mienia zapewnia szybkie i skoncentrowane zaspokojenie żądania kredytodawcy w przypadkach, gdy z tych czy innych przyczyn dłużnik nie wykonuje określonego ze względu na zastaw żądania. Po wszczęciu przez komornika procedury przymusowego egzekwowania, oddane w zastaw mienie na wybór kredytodawcy może zostać sprzedane na licytacji, przekazane kredytodawcy do administrowania, przekazywane kredytodawcy na własność. Ustawy bronią również interesów dłużnika. Zgodnie z artykułem 4.1941 Kodeksu Cywilnego dłużnik (zastawca) ma prawo w dowolnym momencie od zakończenia terminu wykonania obowiązku do momentu realizacji oddanego w zastaw obiektu spłacić dług. Ma również prawo wnioskować o wstrzymanie egzekwowania z oddanego w zastaw mienia realizując część obowiązku, jak również – inne prawa. Jedna z możliwości zachowania oddanego w zastaw mienia – do rozpoczęcia licytacji sprzedać je zaproponowanemu przez dłużnika nabywcy zgodnie z trybem określonym w artykule 704 Kodeksu Procesu Cywilnego. Jeżeli do rozpoczęcia licytacji na konto depozytowe komornika zostanie wpłacona kwota nie mniejsza niż podana w akcie zajęcia mienia wartość zajętego mienia lub mniejsza, której wystarcza do całkowitego pokrycia długu i wydatków związanych z jego egzekwowaniem, licytacja nie jest przeprowadzana. Z inicjatywy dłużnika mienie może zostać sprzedane członkom jego rodziny lub innym osobom, z którymi zostaje zawarte porozumienie w sprawie możliwości tymczasowego zamieszkania w takim domu lub mieszkaniu bądź późniejszego jego wykupienia.

„Tygodnik Wileńszczyzny”